برای بارداری طبیعی، نیاز به تعداد مشخصی از فولیکولها در تخمدان است که گاهی عواملی همچون اختلالات لولههای رحمی، اوریون و آندومتریوز، مشکلات ژنتیکی، عفونت لگن و... باعث کاهش ذخیره تخمدان میشود. بااینحال تشخیص و درمان بهموقع توسط آی وی اف، دارودرمانی، تخمک اهدایی و... به حاملگی با تخمک کم نیز کمک خواهد کرد.
تمام بانوان در سنین بالا با توقف قاعدگی، یائسه میشوند؛ اما برخی عوامل مانند سابقه خانوادگی، مصرف سیگار، رژیم غذایی گیاهخواری، اختلال عملکرد تیروئید، لاغری شدید، صرع و... میتواند سن یائسگی را تا زیر ۴۰ سال هم پایین بیاورد. این مشکل که سبب نازایی و بروز عوارض یائسگی میگردد، درصورت تشخیص بهموقع تا حد زیادی قابل کنترل است.
افزایش سن زنان با کاهش کیفیت تخمکها و کاهش شانس بارداری موفق همراه است. برای جبران این مشکل و حفظ قدرت باروری در سنین بالا، میتوان حداکثر تا سن ۳۵ الی ۴۰ سالگی نسبت به فریز تخمک اقدام نمود. این فرایند که در سه مرحله تحریک تخمدان، تخمککشی و انجماد تخمک انجام میشود، امکان بارداری در سن بالا یا اهدای تخمک را فراهم میکند.
یکی از دغدغههای رو به رشد بانوان در عصر حاضر، میزان توانایی باروری آنان در سنین بالا و مشکلات و خطرات احتمالی آن است. در واقع، بسیاری از بانوان به دلایل مختلف تصمیم میگیرند که در سن نسبتاً بالا باردار شوند و از این رو به دنبال رفع موانع موجود در این زمینه
اگرچه بین علائم یائسگی طبیعی و یائسگی زودرس تفاوت خاصی وجود ندارد، اما علل آنها با هم متفاوت است. یائسگی یا نارسایی زودرس تخمدان ممکن است به علت اختلالات کروموزومی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و... رخ دهد که فرد را در سن کم نابارور میکند. لذا آشنایی با روشهای پیشگیری از این عارضه و درمان آن برای بانوان ضروری است.
ذخیره تخمدان به معنای تعداد تخمک موجود در تخمدان ها می باشد؛ البته این تعداد در طول زندگی یک خانم ثابت نیست و با گذر زمان کاهش می یابد.هر تخمدان شامل تعداد خاصی فولیکول می باشد.
یکی از فاکتورهای سنجش میزان تخمک های تولیدشده توسط تخمدان زنان، اندازه گیری سطح هورمونی به نام آنتی مولرین (AMH) است که در تخمین میزان شانس باروری نیز مورد بررسی قرار می گیرد. با اندازه گیری مقدار AMH ترشح شده از سلول های تخمدان، تخمک های فعال ارزیابی می شوند؛ لذا افزایش
میزان هورمون آنتی مولرین (AMH) که صرفاً توسط فولیکولهای ریز ترشح میشود، نشاندهنده تعداد این فولیکولها در تخمدان است. از آنجایی که سطح پایین AMH به معنای کمبود ذخیره تخمدان و سطح بالای آن میتواند نشاندهنده سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد، انجام آزمایش مخصوص این هورمون به تعیین قدرت باروری فرد کمک خواهد کرد.
بهطور طبیعی، ذخیره تخمدان بانوان با افزایش سن کاهش مییابد و این روند حدوداً از ۳۵ سالگی آغاز میشود. میزان ذخیره تخمدانی را میتوان با سونوگرافی یا آزمایشهای هورمونی تعیین نمود و به کمک برخی روشهای خانگی از سرعت کاهش آن کم کرد. اما با تکنیکهایی همچون فریز تخمک نیز امکان حفظ قدرت باروری در سنین بالا وجود دارد.