استفاده از تخمک اهدایی، یکی از روشهای درمان ناباروری میباشد که در ایران هم از نظر شرعی، قانونی و پزشکی بلامانع است. بااینحال نگرانیهایی درخصوص شباهت فرزند به والدین، مشکلات حقوقی عدم ارتباط ژنتیکی با فرزند، احتمال برخی بیماریها و عوارض، بروز مشکلات روحی و روانی در خانواده و... ممکن است زوجین را نگران کند که در این مطلب به تمام آنها پاسخ داده میشود.
در زوجهایی که با روشهایی همچون آی وی اف بچهدار میشوند، گرید جنین نقش مهمی در موفقیت بارداری با IVF دارد. منظور از گریدبندی، تعیین کیفیت و قدرت رویان در روزهای سوم تا پنجم لقاح است که براساس شکل، تعداد سلولها، کیفیت بخشهای مختلف سلول و... مشخص میشود و لذا آشنایی با هر درجهبندی، به تعیین بهترین جنین کمک میکند.
عمل لاپارسکوپی که یک جراحی کمتهاجمی و ایمن با برشهای کوچک است، در مواردی همچون تشخیص و درمان بیماریهای رحم و تخمدان و دیگر مشکلات داخلی به کار میرود. این تکنیک برای نمونهبرداری بافتی، برداشتن تودهها و یا تخلیه کامل تخمدانها و رحم (در صورت لزوم) استفاده میشود. آشنایی با عوارض لاپارسکوپی و موارد منع استفاده از آن برای بانوان مفید خواهد بود.
از مزایای بارداری به روش IVF باید به امکان تشخیص ژنتیکی پیش از لانهگزینی (PGD) اشاره کرد که برای تشخیص ناهنجاریهای جنین، جلوگیری از انتقال بیماریهای ارثی، انتخاب قویترین رویان برای بارداری و... به کار میرود. از آنجایی که این روش با دقت بسیار بالایی امکان تعیین جنسیت جنین را هم دارد، میتوان از آن برای انتخاب دختر یا پسر بودن فرزند خود کمک گرفت.
انجام درمانهایی مانند آی وی اف میتواند منجر به تحریک بیش از حد تخمدان شود که بسته به خفیف یا شدید بودن، علائم متفاوتی را ایجاد میکند. از آنجایی که عوارضی همچون مشکلات تنفسی، لختگی خون، نارسایی کلیه، پیچخوردگی تخمدان و... ممکن است در پس تحریک بیشازحد تخمدان رخ دهد، آشنایی با نشانهها و شیوه درمان آن برای مادران باردار ضرورت دارد.
تزریق درون سیتوپلاسمی یا میکرواینجکشن، از روشهای درمان ناباروری است که برخلاف IVF که درصورت ضعف تخمک به کار میرود، این روش در صورت ضعف اسپرم مورد استفاده قرار میگیرد. در میکرواینجکشن باید بهترین اسپرم را با دستگاه مخصوصی در آزمایشگاه به داخل بهترین تخمک تزریق کرد که در این صورت شانس موفقیت لقاح بسیار بالا میرود.
سن زنان در قدرت باروری آنان بسیار اثرگذار است و از ۳۵ سالگی (بهویژه پس از ۴۰ سالگی) شانس بارداری کاهش مییابد. حاملگی در سن بالا خطرات بیشتری برای مادر و جنین دارد؛ اما با راهکارهایی همچون تغذیه سالم، مصرف ویتامینها، ورزش، وزن متعادل و... در کنار روشهای کمکباروری میتوان شانس بارداری موفق در سنین بالا را حفظ کرد.
با وجود ایمنی بالا و درصد موفقیت زیاد بارداری به روش آی وی اف، این تکنیک هم ممکن است عوارضی داشته باشد. اما باید دید آیا ابتلای جنین به سندرم داون هم جزء عوارض آن است؟ در تمام بارداریها میتوان با غربالگری سه ماهه اول و دوم (بهطور تقریبی) و آزمایش آمنیوسنتز (بهطور قطعی) احتمال بروز سندرم داون را تعیین کرد که این کار به تشخیص پزشک انجام میگیرد.
مشکلاتی نظیر کمبود اسپرم یا کیفیت بسیار پایین آن در مردان موجب شده پزشکان از روش اسپرم اهدایی برای درمان ناباروری زوجین استفاده کنند. در اهدای اسپرم شرایطی نظیر سلامت جسمی و روانی اهداکننده و رعایت مسائل شرعی و حقوقی ضرورت دارد. ضمناً اسپرم اهدایی را میتوان با روشهای IVF یا IUI برای بارداری به کار برد.
تغییر سبک زندگی انسانها در عصر حاضر و گسترش برخی مشکلات یا بیماریها، درصد ناباروری در زنان و مردان را افزایش داده و نیاز به استفاده از روشهای کمکباروری را بیشتر کرده است. در حال حاضر بهترین درمانهای نازایی شامل درمان دارویی، آی یو آی، آی وی اف، میکرواینجکشن و... است که انتخاب هر یک به شرایط زوجین بستگی دارد.