آمپول hCG چیست و چه تاثیری در بارداری دارد؟

هورمون hCG یا گنادوتروپین جفتی انسانی، از جمله هورمون‌های مهم در بدن زنان است که به‌طور طبیعی، از غده‌ی هیپوفیز در مغز ترشح شده و همچون هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون، سطوح آن طی زمان‌های مختلف تغییر می‌کند. از آن‌جایی که این هورمون معمولاً توسط جفت تولید می‌شود، یک هورمون مخصوص بارداری به حساب می‌آید و باعث تکامل و تحریک تخمک‌گذاری می‌شود، همچنین نقش اثرگذاری در گذراندن موفقیت‌آمیز دوران بارداری دارد. بدین ترتیب می توان گفت در افراد دارای مشکلات باروری، با تزریق هورمون hcg امکان کاهش موانع و افزایش شانس بارداری وجود خواهد داشت. البته در تزریق این هورمون باید مواردی همچون دوز مناسب و تعداد دفعات لازم برای هر فرد، نوع آمپول و نحوه تزریق آن، بهترین زمان تزریق و... در نظر گرفته شود که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به طور کلی، گنادوتروپین کوریونی انسانی (Human chorionic gonadotropin) با کمک به افزایش تولید پروژسترون در دوران حاملگی زنان، به حمایت و پشتیبانی از بارداری می‌پردازد. از طرفی با وجود ترشح طبیعی این هورمون در دوران بارداری، گاهی به‌طور مستقل نیز از آن برای تحریک تخمک‌گذاری، درمان مشکلات باروری (مانند IVF) و سلامت استفاده می‌شود که این کار توسط آمپول hCG صورت می‌گیرد. بنابراین ارتباط تزریق HCG و بارداری دیگر بر کسی پوشیده نیست.

 لازم به ذکر است که با سپری شدن روزهای نخست بارداری، ضمن انجام آزمایش‌های مخصوص می‌توان تغییرات سطح اچ سی جی را در خون و نمونه ادرار مشاهده کرد. بدین صورت که حدود 11 روز بعد از لقاح با آزمایش خون و حدود 12 تا 14 روز بعد با آزمایش ادرار نتیجه بارداری مشخص خواهد شد.

آمپول hCG در یک نگاه:

آمپول hCG و نقش آن در بارداری

هورمون hCG یا گنادوتروپین جفتی انسانی، هورمونی است که نقش مهمی در باروری و بارداری دارد. این هورمون به شکل طبیعی در دوران بارداری توسط جفت ترشح می‌شود و یکی از شاخص‌های اصلی تشخیص بارداری در آزمایش خون و ادرار به شمار می‌رود. در واقع، حدود 11 روز پس از لقاح می‌توان با آزمایش خون و چند روز بعد با آزمایش ادرار وجود آن را تشخیص داد.

کار اصلی hCG تحریک تخمک‌گذاری و کمک به افزایش تولید پروژسترون است؛ هورمونی که برای تثبیت بارداری و رشد جنین ضروری است. به همین دلیل، در برخی موارد ناباروری، پزشکان از تزریق آمپول hCG برای کمک به تخمک‌گذاری و افزایش احتمال بارداری استفاده می‌کنند.

البته تزریق این هورمون مستلزم دقت و نظارت پزشک است. مقدار دوز، نوع آمپول، روش و زمان دقیق تزریق باید متناسب با شرایط هر فرد تعیین شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد. به همین دلیل، hCG علاوه بر اینکه به صورت طبیعی در بدن زنان باردار ترشح می‌شود، به عنوان یک روش درمانی هم در مشکلات باروری و روش‌های کمک‌باروری مانند IVF کاربرد گسترده دارد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با مراحل آی وی اف از اول تا آخر

The outcomes of our study showed that 500 IU of hCG prior to embryo transfer improves the rate of clinical and laboratory pregnancy. However, it does not reduce the rate of loss of pregnancy. Further studies are therefore required in this area.

نتایج مطالعات بالینی و آزمایشگاهی نشان می دهند که دریافت 500 واحد(IU) hCG قبل از انتقال جنین شانس بارداری را افزایش می دهد. اما باید به این نکته توجه کرد که آمپول اچ سی جی نقشی در کاهش سقط و از دست رفتن جنین ندارد. با این حال همچنان مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.

منبع

آمپول hCG در چه زمانی استفاده می شود؟

از جمله موارد استفاده از آمپول hCG می‌توان شرایط زیر را نام برد:

• درمان ناباروری با عامل زنانه و بهبود عملکرد پایین هیپوفیز در مردان
• تشخیص کم‌کاری غدد جنسی آقایان
• تحریک تخمک‌گذاری در روش‌های IVF یا IUI
• مقابله با مشکلاتی همچون کیست تخمدان، سقط جنین و...
• تشخیص و درمان کریپتورکیدیسم (نهان‌ بیضگی) در پسران نابالغ

شما در ادامه تجربه یکی از بیمارانی که از آمپول hcg نتیجه گرفته است را می خوانید:

من و همسرم با وجود تلاش ناموفق دو ساله و عدم نتیجه‌گیری از مصرف داروهای مختلف، سرانجام از روش تزریق hCG استفاده کردیم و خوشبختانه در اولین مرتبه‌ی امتحان این روش، بارداری رخ داد. در طول بارداری هم نیازی به هیچ داروی اضافی نداشتم.

خطرات و عوارض آمپول hCG چیست؟

مصرف این دارو در شرایط خاص مانند وجود تومور رحم یا هیپوفیز، خونریزی‌های غیرقابل توضیح واژینال، ترومبوفلبیت فعال، کیست‌های تخمدان (به‌جز PCOS)، بلوغ زودرس هنگام درمان کریپتورکیدیسم، سرطان پروستات و برخی بیماری‌های مشابه ممنوع است. همچنین در بیماران قلبی، کلیوی، مبتلایان به آسم، صرع و میگرن باید با احتیاط تجویز شود.

از مهم‌ترین عوارض و خطرات این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بروز واکنش‌های آلرژیک (قابل تشخیص با تست پوستی پیش از تزریق)
• درد ناگهانی شکم یا لگن
• سردرد، تحریک‌پذیری و تغییرات خلق‌وخو
• خستگی، تهوع، استفراغ و اسهال
• تورم دست و پاها
• افسردگی
• افزایش احتمال بروز سندرم تحریک بیش‌ازحد تخمدان (OHSS)
• احتمال بسیار کم ابتلا به سرطان تخمدان

مصرف همزمان hCG با برخی داروهای تحریک تخمدان یا منوتروپین‌ها  ممکن است خطر چندقلوزایی، زایمان زودرس یا ایجاد لخته خون را افزایش دهد. با وجود اینکه لخته شدن خون از عوارض نادر است، اما در صورت مشاهده نشانه‌هایی مانند تورم و قرمزی اندام‌ها، سردرد شدید، سرگیجه یا بی‌حسی اندام باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

در نوجوانان پسر، تزریق hCG منجر به بلوغ زودرس می­گردد که با علائمی مثل رشد موهای زائد، ضخیم شدن صدا، تعریق بیشتر و افزایش آکنه همراه است.

خطرات تزریق hCG حین بارداری

با وجود این‌که آمپول hCG پیش از بارداری و برای درمان ناباروری تزریق می‌شود اما استفاده از آن در دوران بارداری برای جنین خطرناک است و باعث نقص در سیستم عصبی جنین می‌شود. بنابراین باید در صورت اطلاع از بارداری یا حتی احتمال حاملگی، مصرف hCG را متوقف کرد و فوراً به پزشک اطلاع داد. ضمناً به هیچ عنوان نباید این داروی هورمونی را در دوزهای بیشتر یا مدتی طولانی‌تر از تجویز پزشک استفاده نمود.

آمپول hcg و دوقلوزایی

شاید شنیده باشید که تزریق آمپول hCG احتمال دوقلوزایی را افزایش می‌دهد. باید گفت که طبق تحقیقات، افرادی که hCG تزریق می‌کنند بیش از دیگران شانس بارداری دوقلو و چندقلو دارند. البته از آن‌جایی که با افزایش تعداد جنین‌ها ریسک حاملگی نیز بیشتر می‌شود، فرد باید در طول درمان و طی بارداری به‌طور کامل تحت نظر پزشک قرار گیرد.

چند روز بعد از آمپول اچ سی جی باردار میشوم؟

با توجه به نکاتی که گفته شد، حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت که از تزریق آمپول هورمونی hCG بگذرد آزادسازی تخمک رخ می‌دهد. اما برخلاف اسپرم که تا ۵ روز هم در مجاری تولید مثل زن باقی می‌ماند، یک تخمک تقریباً ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از آزاد شدن دوام می‌آورد و پس از آن از بین می‌رود و امکان لقاح نخواهد داشت. بنابراین اگر طوری مقاربت داشته باشید که اسپرم‌ها در زمان رهاسازی تخمک به آن برسند، همان زمان باردار خواهید شد. لازم به یادآوری است که برای اطمینان از وقوع حاملگی می‌بایست انجام تست یا آزمایش بارداری را به دو هفته پس از زمان مذکور موکول کنید.

روش تزریق آمپول hCG

تزریق آمپول hCG بسته به اینکه دارو به صورت مایع آماده یا پودری عرضه شود، روش متفاوتی دارد. اگر ویال مایع hCG تهیه شود، باید ظرف سه ساعت پس از خرید داخل یخچال قرار گیرد و تنها هنگام تزریق از یخچال خارج شود. تزریق محلولی که مدت طولانی بیرون از یخچال مانده باشد، خطرناک است و نباید انجام بگیرد. از طرفی تزریق مستقیم محلول سرد باعث احساس ناراحتی می­گردد. به همین خاطر بهتر است ویال چند دقیقه در دست نگه داشته شود تا کمی گرم شود.

در صورتی که دارو به شکل پودر باشد، باید در دمای اتاق نگهداری شود. هنگام تزریق، یک سی‌سی آب استریل همراه ویال را با سرنگ کشیده و به آرامی داخل ویال پودری ریخته می‌شود. سپس ویال به‌آرامی در دست چرخانده می‌شود تا محلول یکنواخت گردد، چون تکان شدید اثر دارو را کاهش می­دهد. محلول آماده‌شده به داخل سرنگ کشیده و پس از خارج کردن هوای آن، طبق دستور پزشک تزریق می‌شود.

دوز تزریق آمپول hCG چقدر است؟

متوسط دوز تزریقی آمپول hCG برای درمان ناباروری در زنان حدود ۵۰۰۰ واحد است که این مقدار تا ۱۰۰۰۰ واحد نیز افزایش می‌یابد تا به تقویت تخمک و آزادسازی آن کمک کند. اگرچه این میزان کمی زیاد به نظر می‌رسد، اما تیم پزشکی برنامه زمان‌بندی مناسبی برای تزریق عضلانی یا زیرجلدی آمپول گنارکس ارائه خواهد داد. همچنین تزریق آمپول hCG به مردان برای افزایش اسپرم آن‌ها، در دوزهای ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ واحدی به تعداد ۲ تا ۳ بار در هفته و به مدت چند هفته تا چند ماه صورت می‌گیرد.

بهترین زمان تزریق آمپول hCG

در افرادی که پس از بارها اقدام برای فرزندآوری با شکست مواجه شده‌اند، بهترین زمان تزریق آمپول (Human chorionic gonadotropin) بعد از معاینات پزشک، طی روزهای تخمک‌گذاری می‌باشد. معمولاً تخمک‌گذاری و امکان مشاهده فولیکول‌ها 12 تا 16 روز قبل از وقوع قاعدگی بعدی رخ می دهد، پس از هر تخمک‌گذاری نیز یک فرصت ۲۴ ساعته برای لقاح آن با اسپرم و شروع بارداری وجود دارد.

بنابراین ابتدا پزشک با سونوگرافی به بررسی فولیکول‌ها می‌پردازد و اگر اندازه آن‌ها مناسب بود، تزریق آمپول hCG را انجام می‌دهد.

بیشتر بخوانید: تعداد و اندازه فولیکول مناسب برای بارداری

تزریق آمپول hCG برای چه کسانی مناسب نیست؟

باید دانست که همه افراد کاندیدای مناسبی برای تزریق آمپول نیستند و این دارو نباید به گروه‌های زیر جز در شرایط ویژه و با دستور پزشک تجویز شود:

• افراد مبتلا به بیماری آسم
• خانم‌های باردار یا مشکوک به بارداری
• مبتلایان به بیماری صرع
• افراد دارای انواع بیماری‌های قلبی و عروقی
• افراد دارای انواع سرطان‌های وابسته به آندروژن مخصوصاً سرطان تخمدان، پستان، رحم، پروستات، هیپوتالاموس و هیپوفیز
• بیماران کلیوی
• افراد دارای آلرژی به hCG
• بیماران دارای مشکل خون‌ریزی رحمی
• افراد دارای برخی اختلالات هورمونی
• تجربه هرگونه حساسیت دارویی
• بیماران دارای اختلال در عملکرد تیروئید یا غدد فوق کلیه
• افراد دچار بلوغ زودرس
• مبتلایان به میگرن

Although HCG can help you become pregnant, it should not be used during pregnancy. Tell your doctor right away if you become pregnant during treatment.

اگرچه HCG می تواند به افزایش شانس بارداری کمک کند اما در طول دوران بارداری نباید از آن استفاده کرد. اگر در طول درمان باردار شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

منبع

کاربرد و عوارض تزریق آمپول hCG در مردان

آمپول hCG فقط برای درمان ناباروری زنان استفاده نمی‌شود، بلکه در مردان نیز تجویز می‌گردد. هدف اصلی این دارو، درمان کم‌کاری غدد جنسی (هیپوگنادیسم) و تحریک بدن برای افزایش تولید هورمون تستوسترون است. تزریق hCG به رفع عوارض ناشی از کمبود تستوسترون مانند خستگی، افسردگی، کاهش میل جنسی و ضعف عملکرد جنسی کمک  می­کند. در عین حال، باعث تقویت باروری، بهبود عملکرد بیضه‌ها و حتی جبران برخی عوارض مصرف استروئیدها می‌شود.

لازم به ذکر است که مصرف این دارو در مردان ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. علائم شایع شامل درد و ورم در محل تزریق، دل‌درد، حالت تهوع، استفراغ یا ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه‌ها) است. عوارض جدی‌تر مانند لخته شدن خون یا واکنش‌های پوستی شدید نادر هستند، اما احتمال وقوع آن‌ها وجود دارد.

نکته مهم این است که hCG به هیچ عنوان برای کاهش وزن مناسب نیست. استفاده خودسرانه از آن برای لاغری خطرناک استو مشکلاتی مثل عدم تعادل الکترولیت‌ها، آریتمی قلب یا تشکیل سنگ صفرا ایجاد می­کند.

مهم:  تزریق hCG در مردان فقط باید با نظر پزشک و برای درمان‌های مشخص انجام بگیرد.

بهترین زمان نزدیکی بعد از تزریق آمپول اچ سی جی

بهترین زمان برای داشتن رابطه جنسی، حدود ۳۶ تا 42 ساعت پس از تزریق آمپول اچ سی جی است، چرا که تخمک در این بازه زمانی معمولاً آزاد می‌شود و امکان لقاح بالا می‌رود. برای افزایش احتمال باروری، توصیه می‌شود زوجین به مدت ۳ تا ۴ روز و به صورت یک روز در میان نزدیکی داشته باشند تا بازه زمانی لقاح پوشش داده شود. رعایت این نکات به بهینه‌سازی فرآیند بارداری و افزایش شانس حاملگی کمک می‌کند

علائم تخمک گذاری بعد از تزریق hCG

معمولاً تخمک‌ حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت (به‌طور متوسط ۳۶ ساعت) بعد از تزریق آمپول hCG آزاد می شود. بنابراین در صورت آزاد شدن تخمک طی این بازه زمانی، علائم تخمک‌گذاری به صورت زیر قابل مشاهده خواهد بود:

• بالا رفتن دمای بدن
• احساس افزایش میل جنسی
• لکه‌بینی، ترشحات قهوه‌ای و خون‌ریزی خفیف ناشی از پاره شدن فولیکول
• نفخ شکم در اثر افزایش استروژن
• بی‌رنگی و کشسانی شدن مخاط رحم به علت افزایش استروژن
• احساس درد خفیف در نواحی لگن و شکم
• حساسیت و درد سینه‌ها
• مشاهده تغییراتی در گردنه رحم
• حساسیت به بوها

بیشتر بخوانید: علائم تخمک گذاری چیست؟ آشنایی با علائم آزاد شدن تخمک

علائم لانه‌گزینی بعد از آمپول HCG

بعد از تزریق آمپول hCG و آزاد شدن تخمک، در صورت لقاح، جنین باید در دیواره رحم لانه‌گزینی کند. این مرحله بین روز ششم تا دوازدهم پس از تخمک‌گذاری رخ می‌دهد. نشانه‌های رایج لانه‌گزینی عبارتند از:

• لکه‌بینی یا خونریزی خفیف
• گرفتگی‌های ملایم در ناحیه شکم
• حساسیت یا درد در سینه‌ها
• تغییرات خلق‌وخو
• افزایش ترشحات واژینال
• احساس خستگی

البته این علائم در بسیاری موارد شبیه نشانه‌های پیش از قاعدگی هستند، بنابراین نمی‌توان تنها بر اساس آن‌ها بارداری را تأیید کرد. برای اطمینان بیشتر از آزمایش خون یا تست بارداری خانگی استفاده کنید.

مهم: تزریق آمپول hCG باعث آزادسازی تخمک و آماده شدن بدن برای بارداری می‌شود، اما بروز علائم لانه‌گزینی فرایندی طبیعی است که مستقل از تزریق دارو اتفاق می‌افتد.

نحوه ترشح هورمون hCG

این هورمون پروتئینی با تحریک ترشح پروژسترون، از وقوع قاعدگی جلوگیری کرده و شرایط لازم برای ادامه بارداری را فراهم می­کند. بعد از لقاح، بخشی از تخمدان به نام کورپوس لوتئوم (باقی‌مانده فولیکول آزادشده) پیام‌هایی ارسال می‌کند تا hCG تولید شده و پروژسترون کافی برای تثبیت بارداری ترشح شود. جالب است بدانید که میزان hCG در هفته‌های ابتدایی بارداری به سرعت افزایش پیدا می­کند؛ به نحوی که در ۱۰ هفته نخست، تقریباً هر دو تا سه روز سطح آن دو برابر می‌شود.

در طول درمان با hCG، پزشکان علاوه بر بررسی سطح هورمون استروژن و انجام سونوگرافی، در صورت قطع قاعدگی آزمایش بارداری هم درخواست می‌کنند. دقت داشته باشید که کنترل منظم توسط پزشک و ثبت روزانه دمای بدن، برای پایش بهتر روند درمان و بارداری ضروری است.

هورمون hCG و تست مثبت کاذب بارداری

تزریق آمپول hCG با افزایش سطوح این هورمون در بدن، گاهی موجب نتیجه اشتباه و جواب مثبت کاذب در تست بارداری می‌شود. به عبارتی دیگر، سطح hCG تا حدود یک هفته بعد از تزریق بسیار بالا است و مثبت شدن تست خون لزوماً به معنای بارداری نخواهد بود.

اما با گذشت دست‌کم ۱۰ الی ۱۲ روز و خروج مقادیر اضافی hCG از بدن، نتیجه تست به واقعیت نزدیک می‌شود. بهترین زمان برای آزمایش بارداری حدود ۲ هفته پس از لقاح می‌باشد.

راهنمای مراجعه به پزشک

تزریق کردن hcg بلافاصله پس از مراجعه به پزشک انجام نمی‌شود، بلکه لازم است دکتر یک نمونه آزمایش خونی از فرد دریافت کند تا ابتدا سطح این هورمون را بسنجد. سپس تعیین می‌کند که عامل این کمبود هورمون چیست و چه راهی برای درمانش وجود دارد. در صورت تأیید لزوم تزریق اچ سی جی، دوز یا مقدار داروی مناسب برای فرد و برنامه زمانبندی تزریق آن به وی ارائه می‌گردد و لازم است بیمار در زمان‌های مشخص اقدام به تزریق نماید. اقدامات و مراقبت‌های قبل، حین و بعد از این درمان هم به نظر پزشک بستگی خواهد داشت.

سخن پایانی

عدم تعادل هورمونی یکی از علت های ناباروری در زنان است و بر هم خوردن تعادل hCG هم یکی از مصادیق آن می‌باشد. اغلب اوقات برای جبران کمبود این هورمون از تزریق آمپول آن استفاده می‌شود که هم در زنان و هم مردان کاربرد دارد. باید گفت عوارض جدی چنین درمانی تقریباً ناچیز است و اگر طبق دستورالعمل و توصیه پزشک انجام شود، اثرات آن در وقوع بارداری سریع را می‌توان در مدت نسبتاً کوتاهی دید.

تماس با ما

برای دریافت هرگونه مشاوره و راهنمایی درباره آمپول hCG و تاثیر آن در بارداری با ما تماس بگیرید:

03537283090 داخلی 232 شماره WhatsApp تلگرام فیسبوک ایمیل

سؤالات متداول

آیا تزریق hCG باعث کیست تخمدان می شود؟

همان‌طور که اشاره شد، کار اصلی آمپول اچ سی جی تحریک تخمدان برای تخمک‌گذاری است. از آن‌جایی که این امر موجب افزایش سایز فولیکول‌ها (جهت آزاد کردن بالغ‌ترین تخمک) و همچنین بزرگ‌تر شدن تخمدان‌ها می‌شود، خطر شکل‌گیری کیست تخمدان را افزایش می‌دهد. درواقع، بسیاری از فولیکول‌های بزرگ‌شده تخمک خود را آزاد نمی‌کنند و یا فاقد تخمک هستند. لذا تجمع آن‌ها در تخمدان می‌تواند کیست‌های تخمدانی کوچک و بزرگی را پدید آورد.

علت تزریق همزمان دو آمپول hCG چیست؟

برای برخی بانوان، پزشک توصیه می‌کند که در هر بار تزریق، دو آمپول گنارکس استفاده شود. این شیوه تجویز در همه افراد یکسان نیست و به عواملی همچون تعداد تزریق لازم، طول درمان، دوز مصرفی بیمار و... بستگی دارد. لازم به ذکر است که می‌توان دو آمپول را به‌طور مجزا و یا توسط یک سرنگ و تنها در یک مرتبه به بدن تزریق کرد.

تفاوت بین آمپول HCG و HMG چیست؟

آمپول HMG با هدف کمک به رشد و بلوغ تخمک‌ها تزریق می‌شود و نقشی در آزادسازی آن‌ها ندارد؛ درحالی‌که تزریق HCG با هدف تحریک تخمک‌گذاری و آزادسازی تخمک‌ها صورت می‌گیرد.

آیا تزریق hCG باعث بارداری پوچ می‌شود؟

هنوز تحقیقی مبنی بر افزایش ریسک بارداری پوچ پس از تزریق آمپول hCG ارائه نشده؛ اما مشاهدات نشان می‌دهد خطر بارداری پوچ در زنانی که تحت درمان با اچ سی جی قرار می‌گیرند بیش از دیگران است.

آیا آمپول hCG برای آقایان نیز تزریق می شود؟

تزریق آمپول hCG برای مردان، راهکاری برای درمان هیپوگنادیسم (اختلال در تولید هورمون جنسی مردانه تستوسترون) می‌باشد. از آن‌جایی که افزایش سطح hCG تولید تستوسترون را تحریک می‌کند، موجب افزایش تعداد اسپرم مردان می‌شود. لذا در آن دسته از ناباروری‌های مردانه که ناشی از کمبود اسپرم باشد، تزریق آمپول hCG بسیار اثرگذار است.