همه آنچه درباره کرونا باید بدانیم

از زمانی که در سال ۱۹۶۵ میلادی گونه جدیدی از ویروس های عفونی شایع در پستانداران و پرندگان به نام «کرونا ویروس» کشف شد، تا امروز انواع بسیاری از این گونه ویروس شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفته است. کرونا ویروس ها با نام علمی «Coronaviruses» بیشتر در میان حیوانات شیوع می یابند؛ اما تاکنون هفت نوع کرونا ویروس انسانی نیز کشف شده که سارس، مرس و کووید ۱۹ از مهم ترین آن ها هستند.

ویروس های کرونا زیرمجموعه ای از کرونا ویریده ها محسوب می شوند که در میان انسان ها، بیشترین اثر تخریبی را روی دستگاه تنفسی داشته و موجب بیماری هایی از سرماخوردگی ساده تا ذات الریه و برونشیت می گردند؛ با این حال، گونه ای از این ویروس ها نیز بر روی روده یا معده افراد اثر می گذارند.

کرونا ویروس ها در ساختار خود یک ژنوم RNA معمولی دارند و از دو لایه «مواد ژنتیکی» و «تاج های پروتئینی» تشکیل شده اند. این ویروس ها که عمدتاً در فصل زمستان و بهار شایع می شوند، بیشترین آسیب را به اشخاص مسن، افراد دارای بیماری های زمینه ای مانند بیماران قلبی و ریوی و… می رسانند.

علت نامگذاری کرونا ویروس

نامگذاری ویروس کرونا به شکل ظاهری آن برمی گردد که از واژه یونانی «κορώνη» یا کلمه لاتین «corōna»، به معنی هاله و تاج گرفته شده است. تصاویری که از این ویروس عفونی در زیر میکروسکوپ الکترونی گرفته شده، نشان دهنده سطح بزرگ و پیازدار آن است که شکل تاجی سلطنتی را تداعی می کند و به آن ویروس تاجدار نیز می گویند.

انواع کرونا ویروس؛ از سارس تا مرس

همان طور که گفته شد کرونا انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها مهم تر، همه گیرتر و خطرناک تر محسوب می شوند. ویروس سارس، یکی از انواع کرونا ویروس هایی است که با شیوع از منشأ خفاش در چین، موجب اپیدمی جهانی سارس در سال ۲۰۰۲ شد و با ایجاد بیماری های حاد تنفسی، منجر به مرگ ۸۰۰ نفر گردید.

همچنین ۱۰ سال پس از این اپیدمی، با مرگ مشکوک افرادی در عربستان سعودی و قطر، نوع جدیدی از ویروس کرونا به نام سندروم نارسایی تنفسی خاورمیانه _با نام اختصار مرس (MERS)_ مرگ ۸۵۸ نفر را در خاورمیانه رقم زد.

کرونای جدید چیست؟

کرونای جدید که آخرین نوع شناخته شده در مجموعه کرونا ویروس ها است، از ماه دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان، واقع در کشور چین شیوع پیدا کرد و به سرعت در جهان انتشار یافت. این ویروس که به نظر می رسد از بازار حیوانات زنده به انسان ها منتقل شده، با وجود درصد پایین مرگ و میر در میان مبتلایان، سرعت شیوع بسیار بالایی دارد، به نحوی که پس از حدود دو‌ماه، نزدیک به ۹۰ هزار نفر از مردم جهان را مبتلا کرده است.

در واقع بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، این ویروس جدید خطرناک تر از هم خانواده های خود نیست؛ چرا که سارس ۹.۶ و مرس بین ۳۴ تا ۳۷ درصد از مبتلایان را به کام مرگ کشانده و این میزان برای کرونای جدید، بین ۳ تا ۴ درصد گزارش شده است. با این حال شیوع گسترده ویروس کرونا، سازمان جهانی بهداشت را بر آن داشت تا به جوامع مختلف برای پیشگیری از ابتلا به آن، هشدار دهد و نام رسمی کووید ۱۹یا nCoV-2019 را برای آن انتخاب کند.

شیوع کرونا در ایران

در تاریخ ۳۰ بهمن ۹۸ با اعلام خبر ابتلای ۲ نفر از ساکنان شهر قم به ویروس کرونا، ایران نیز به جمع کشورهای مبتلا به کووید ۱۹ پیوست. به این ترتیب بیمارستان هایی برای قرنطینه موارد مشکوک و مبتلا در نظر گرفته شد و به مرور زمان در شهرهایی که دارای نشانه هایی از این ویروس بودند، محدودیت هایی برای تردد در ادارات، سازمان ها، اماکن پر رفت و آمد و… اجرا گردید.

آمارهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت گویای این است که هرچند سرعت شیوع و ابتلا به کرونا ویروس جدید در ایران بالا بوده، ولی کشورمان بالاترین تعداد بهبودی بین مبتلایان را پس از کشور چین داشته است. اطلاع رسانی های مستمر وزارت بهداشت ایران از طریق رسانه های مختلف، همکاری سازمان ها و نهادهای داخلی در آموزش به مردم و… موجب افزایش سطح آگاهی عمومی گردیده و توانسته نقش مؤثری در پیشگیری به این ویروس داشته باشد.

علائم ابتلا به کروناویروس

آگاهی از علائم ابتلا به بیماری کروناویروس، نخستین و اصلی ترین گام در پیشگیری از آن است. بررسی وضعیت سلامت مبتلایان به کووید ۱۹ در ماه های ابتدایی سال ۲۰۲۰ نشان می دهد بیشتر مبتلایان، درگیر علائمی مانند تب، تنگی نفس، سرفه های خشک، گلو درد، گاهی آبریزش بینی و سایر مشکلات تنفسی شده اند. این علائم اگرچه در تمام مبتلایان بروز پیدا می کند اما شدت آن اغلب در افراد با سنین بالا یا بیماران قلبی و ریوی بیشتر است.

راه های پیشگیری از کرونا

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا، بهترین راه رعایت بهداشت فردی و عمومی است. شستن مکرر دست ها با آب و صابون به ویژه پیش از صرف غذا، استفاده از دستکش یا دستمال کاغذی هنگام تماس دست با سطوح آلوده مانند خودپردازها، دکمه های آسانسور، دستگیره در و…، عدم تماس دست های آلوده با چشم و دهان و بینی و همچنین استفاده از ماسک مخصوصاً برای افرادی که علائم اولیه مانند عطسه و سرفه دارند، جزو ساده ترین و مؤثرترین راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونای جدید به شمار می آید.

شباهت علائم بیماری کرونا با سرماخوردگی یا آنفولانزا ممکن است تشخیص این بیماری را تا چند روز به تعویق بیندازد؛ به همین دلیل به محض بروز علائم اولیه باید از تماس مستقیم یا نزدیک با افراد دیگر خودداری کرد و نکات بهداشتی را رعایت نمود.

کرونا را باید جدی گرفت اما نباید از آن ترسید. استرس و اضطراب ناشی از ترس ابتلا به کرونا ویروس می تواند افزایش ضربان قلب و در بعضی موارد سردرد، سرفه و حالت تهوع را موجب شود. شدت یافتن استرس، سیستم ایمنی بدن را در مقابل بیماری ها ضعیف کرده و روند رشد بیماری در بدن را تسریع می کند. این موضوع در رابطه با حفظ آرامش کودکان در شرایط شیوع بیماری و کاهش اضطراب آن ها نیز بسیار حائز اهمیت است.

پختن مواد خام در حد امکان مانند گوشت، تخم مرغ و سبزیجات؛ حرارت دادن نان های مصرفی در دمای حداقل ۷۰ درجه سلسیوس؛ نوشیدن مایعات نسبتاً داغ و مصرف انواع ویتامین ها به ویژه ویتامین A و D می تواند احتمال ابتلا به این ویروس را کاهش دهد.

کرونا تا کی ادامه دارد؟

با توجه به فعالیت گسترده ویروس کرونا در فصل زمستان و بهار و همچنین با گرم شدن هوا و افزایش دمای محیط، به مرور این ویروس غیر فعال شده و سرعت رشد خود را از دست می دهد. با این حال همچنان لازم است تا با کاهش تردد در مکان های شلوغ و عدم تماس مستقیم با دیگران در کنار رعایت نکات بهداشتی، زمینه یافتن میزبان جدید برای ویروس و انتقال فراگیر آن را از بین برد. همچنین حفظ آرامش و توجه به راهکارهای نهادهای پزشکی و بهداشتی، کمک بسیاری به کنترل و از بین بردن ویروس کرونا خواهد نمود.