علل بروز شب ادراری در بزرگسالان

شب ادراری مشکلی است که گاهی علاوه بر کودکان، گریبان گیر افراد بزرگسال نیز می شود. این مشکل ممکن است بر اثر بروز اختلالی در بدن ایجاد شده باشد. بهترین کار در صورت مشاهده شب ادراری ، مراجعه به پزشک می باشد.

دلایل بروز شب ادراری

تولید ادرار بیشتر از حالت نرمال توسط کلیه ها

هورمون ADH با ارسال فرمان به کلیه ها باعث تولید ادرار کمتر می شود. در حالت نرمال در طول شب، این هورمون به مقدار کمتری ترشح می شود. چنانچه این هورمون به میزان کافی در بدن ترشح نشود و یا کلیه ها در مقابل فرمان هورمون پاسخ مناسبی ندهند، فرد دچار مشکل شب ادراری می شود. همچنین لازم به ذکر است که گاهی دیابت نیز با کاهش هورمون ADH باعث تولید ادرار بیشتر می شود.

عدم توانایی مثانه در نگهداری ادرار

گاهی مثانه فضای کافی برای نگهداری حجم کافی از ادرار را ندارد و یا بر اثر بروز اختلالاتی، فرد قدرت کنترل ادرار خود را از دست می دهد.

مثانه بیش فعال

در حالت طبیعی زمانی که بدن آماده ادرار کردن می شود، ماهیچه مثانه منقبض می شود و در حالت بیش فعالی، ماهیچه مثانه بیشتر از حالت عادی و یا در زمان نادرست منقبض می شود.

برخی از داروها

برخی از داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی نیز مثانه را تحریک می کنند.

برخی از بیماری ها

گاهی برخی از بیماری ها قابلیت مثانه در نگهداری ادرار را کاهش می دهند. بیماری هایی نظیر سرطان مثانه، سرطان پروستات و برخی بیماری های مربوط به مغز و ستون فقرات مانند تشنج، ام اس و پارکینسون می توانند از علل شب ادراری باشند.

سایر علل بروز شب ادراری

• انسداد مجرای پیشاب
• یبوست
• آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)
• افتادگی لگن
• اختلال در دستگاه ادرار
• افزایش سایز پروستات
• سنگ یا عفونت در دستگاه ادراری

روش های تشخیص شب ادراری

معمولاً پزشک برای درمان و تشخیص شب ادراری، سؤالاتی در مورد تعداد دفعات شب ادراری، مقدار ادرار خارج شده و… را از فرد خواهد پرسید و اغلب برای تشخیص بهتر بیماری، آزمایش های زیر را تجویز خواهد کرد:

تجزیه شیمیایی ادرار

در این آزمایش با نمونه برداری از ادرار، وجود یا عدم وجود عفونت را در ادرار بررسی می کنند.

کشت میکروب در ادرار

این آزمایش با نمونه برداری از ادرار و کشت آن در ظرف های مخصوص انجام می شود.

سنجش جریان ادرار

در این روش، ادرار در ظرف های قیفی شکل انجام می شود تا حجم ادرار خروجی اندازه گیری شود.

اندازه گیری ادرار باقی مانده در مثانه

در این آزمایش مقدار ادرار باقی مانده در مثانه پس از ادرار کردن مورد بررسی قرار می گیرد.

روش های درمان و مقابله با شب ادراری

ادرار کردن به صورت منظم

تخلیه ادرار در ساعات مشخصی در طول روز و شب و همچنین افزایش فاصله بین زمان تخلیه ادرار، به مرور زمان می تواند مدت زمان نگهداری ادرار توسط مثانه را افزایش دهد.

عدم نوشیدن مایعات قبل از رفتن به رختخواب

نوشیدنی های دارای کافئین و الکل باعث تحریک مثانه می شود. از طرفی نوشیدن کمتر مایعات قبل از خواب باعث می شود ادرار کمتری در بدن تولید شود.

استفاده از زنگ ساعت

تنظیم ساعت و تخلیه ادرار در ساعت خاصی از شب می تواند برای افراد مبتلا به این اختلال مفید باشد.

استفاده از هشدار دهنده شب ادراری

این دستگاه به لباس زیر یا روکش تشک متصل شده و به محض آغاز شب ادراری هشدار می دهد.

مصرف دارو

گاهی پزشک برای درمان شب ادراری، داروهای کاهش دهنده ادرار و یا کنترل کننده بیش فعالی تجویز می کند.

در صورتی که مصرف دارو برای درمان راهگشا نباشد، از روش های زیر استفاده می شود:

• بزرگ کردن مثانه

در این روش با استفاده از عمل جراحی، حجم مثانه را افزایش می دهند.

• تحریک عصبی لگن

در این روش، پزشک با نصب دستگاهی درون بدن سیگنال هایی به اعصاب پایین کمر ارسال می کند تا جریان ادرار را کنترل کند.

• برداشتن بخشی از مثانه

این روش درمان، اغلب برای درمان بیش فعالی مثانه استفاده می شود.

توصیه های مهم برای افراد مبتلا به شب ادراری

تا زمانی که مشکل شب ادراری در فرد برطرف نشده باشد، با استفاده از موارد زیر می توان شرایط موجود را مدیریت کرد:

• استفاده از روکش ضد آب
• استفاده از پوشک مخصوص بزرگسالان
• استفاده از شوینده ها و پاک کننده های مخصوص برای جلوگیری از بروز حساسیت در پوست