مهم‌ترین تست تشخیص ناباروری در مردان، آزمایش اسپرم است که با دریافت یک نمونه مایع منی از مرد انجام می‌شود. در تفسیر این آزمایش مواردی مانند شکل اسپرم‌ها، جهت و سرعت حرکت آن‌ها، تعداد اسپرم، حجم نمونه انزال، PH مایع منی، سرعت رقیق شدن منی و... مورد بررسی قرار می‌گیرد که نتایج آن قدرت باروری را تعیین می‌کند.
یکی از روش‌های کم‌تهاجمی تشخیص و درمان بیماری‌های زنان هیستروسکوپی است که در زمان کوتاهی انجام می‌گیرد. این تکنیک برای شناسایی و رفع مشکلات آندومتر، تومورها، خونریزی‌های واژینال، ناهنجاری‌های رحمی و... به کار می‌رود و عوارض ناچیزی دارد. آشنایی با نحوه انجام هیستروسکوپی به کسب آمادگی‌های لازم پیش از این عمل کمک خواهد کرد.
تست PCT که به‌منظور بررسی وجود اسپرم و تحرک مناسب آن در واژن زن پس از مقاربت انجام می‌شود، راهی برای تشخیص علل ناباروری در شرایطی است که سایر آزمایش‌ها علت آن را نشان نداده باشند. با توجه به این‌که زمان انجام این آزمایش و اقدامات قبل و بعد از آن روی نتیجه اثر می‌گذارد، باید در این خصوص اطلاعات کامل را از پزشک دریافت کرد.
عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی ابزار مناسبی برای تشخیص بیماری‌های اندام‌های تولید مثل و ارگان‌های داخلی است. این روش اگرچه ممکن است عوارضی مانند درد و گرفتگی عضلانی، سرگیجه و تهوع، خونریزی اندک، احساس سوزش و چسبندگی و... در پی داشته باشد؛ اما رعایت نکات و مراقبت‌های قبل و بعد از آن به کاهش این خطرات کمک می‌کند.
بسته به اندام درگیر بیماری و عامل به‌وجودآورنده ناباروری مردان نظیر اختلالات پیش از بلوغ یا مشکلات پس از بلوغ، درمان‌های مختلفی استفاده می‌شود. بااین‌حال انتخاب هر یک از تست‌های تشخیصی همچون معاینه فیزیکی، آزمایش اسپرم، آزمایش واریکوسل، تست آنتی‌بادی، بررسی هورمونی، سونوگرافی و... طبق نظر پزشک انجام می‌گیرد.
اگرچه گاهی ناباروری بدون علت رخ می‌دهد؛ اما برای تشخیص نازایی در زنان راه‌های زیادی وجود دارد که ازجمله آن‌ها باید به معاینه اولیه، بررسی سابقه پزشکی، آزمایش‌های هورمونی، تصویربرداری‌هایی همچون سونوگرافی، معاینه وضعیت تخمک و تخمدان‌ها و... اشاره کرد. لازم به ذکر است درمان ناباروری بدون یافتن علت آن ممکن نیست.