مراحل عمل پایین‌ تنه: از آمادگی تا بهبودی کامل

مراحل عمل پایین‌ تنه: از آمادگی تا بهبودی کامل


از آن‌جایی که عمل پایین‌ تنه و تغییر اندام تناسلی به‌عنوان مهم‌ ترین مرحله جراحی تطبیق جنسیت دارای حساسیت و پیچیدگی بالایی است، مراحل این جراحی از آمادگی‌ های اولیه تا بهبودی کامل ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. مهم‌ترین آمادگی‌ها شامل تنظیم برنامه غذایی، معاینات پزشکی و روانپزشکی، آزمایش‌ها و عکس‌برداری از اندام‌های داخلی و همچنین دریافت مجوزهای عمل است که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

چرا دانستن مراحل عمل پایین‌ تنه اهمیت دارد

از آن‌جایی که عمل پایین‌تنه هم مانند هر جراحی دیگری عوارض خاصی دارد و حتی ممکن است نیاز به انجام چند مرحله جراحی و گذراندن دوران نقاهت طولانی‌مدت باشد، فرد متقاضی باید پیش از عمل با مراحل جراحی آشنایی پیدا کند. این موضوع، به تصمیم‌ گیری درست‌تر در خصوص پذیرفتن نوع عمل انتخاب‌شده کمک می‌کند و حتی ممکن است با درخواست بیمار و راهنمایی پزشک، روند دیگری برای درمان انتخاب شود. از طرفی آگاهی از طول مراحل درمان، جهت برنامه‌ریزی دقیق‌ تر برای فعالیت‌های روزمره، شغلی و تحصیلی ضرورت دارد.

مرحله قبل از عمل: آمادگی روانی و پزشکی

پیش از آغاز درمان، انجام معاینات پزشکی و روانپزشکی و دریافت مجوزهای اصلی از متخصصان مربوطه ضرورت دارد. با معرفی فرد به روانپزشکان مورد تأیید دادگاه، مراحل روان‌درمانی آغاز می‌شود و حداقل یک سال به طول می‌انجامد. در صورت عدم انصراف بیمار از انجام عمل، اقدامات زیر در این مرحله انجام می‌گیرد:

  • بررسی ارزیابی روان‌پزشک و نامه تأیید متخصص برای عمل
  • آزمایش‌های فیزیکی (هورمونی، خون، تصویربرداری)
  • تعیین اهداف، نوع عمل و انتظارات پس از آن
  • ایجاد آمادگی بدنی و تغذیه‌ای

بررسی ارزیابی روان‌ پزشک و نامه تأیید متخصص برای عمل

با گذراندن دوره درمان روانی و معاینه مجدد توسط متخصصان مربوطه، یک مجوز با تأیید روانشناس، روانپزشک و پزشکی قانونی برای دادگاه صادر می‌شود. این نامه، الزام تطبیق جنسیت برای فرد را تأیید می‌کند و دریافت آن برای طی کردن مراحل قانونی درمان ضروری است.

آزمایش‌های فیزیکی (هورمونی، خون، تصویر‌برداری)

آزمایش‌ها و تست‌های اولیه برای بررسی وضعیت جسمانی فرد پیش از آغاز فرایند درمان صورت می‌گیرد. این تست‌ها شامل تصویربرداری از اندام‌های داخلی مد نظر برای جراحی، آزمایش خون، سنجش سطوح هورمون‌های مردانه و زنانه و... است.

اهداف، نوع عمل (Phalloplasty / Vaginoplasty) و انتظارات

برای متقاضیان تغییر جنسیت از زن به مرد، معمولاً عمل فالوپلاستی یا تشکیل آلت مردانه و برای متقاضیان تغییر جنسیت از مرد به زن نیز عمل واژینوپلاستی یا ایجاد واژن زنانه انتخاب می‌شود. لازم به ذکر است که به دلیل تنوع روش‌های تطبیق جنسیت، انتخاب تکنیک مورداستفاده به درخواست متقاضی نخواهد بود و با مشاوره تیم پزشکی انجام می‌گیرد.

آمادگی بدنی و تغذیه‌ ای

داشتن شاخص توده بدنی بسیار پایین یا بالا، عادت به مصرف سیگار، رژیم غذایی غیراستاندارد و... می‌تواند فرایند درمان و بهبودی را مختل کند. به همین منظور با مشاوره‌های پزشک متخصص، برنامه‌ای برای ارتقای کیفیت رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی برای فرد در نظر گرفته می‌شود.

روز عمل: چه اتفاقی در طول جراحی می افتد

بسته به هویت جنسی فرد، جراحی در یک یا بیش از یک مرحله انجام می‌شود. ترنس‌های مرد به زن تنها نیازمند حذف بیضه‌ها و آلت تناسلی و ایجاد واژن هستند که اغلب طی چند ساعت صورت می‌گیرد؛ اما ترنس‌های زن به مرد باید در یک مرحله، عمل هیسترکتومی برای تخلیه رحم و تخمدان‌ها را انجام دهند و در مرحله بعدی، تحت جراحی ایجاد آلت تناسلی مردانه قرار گیرند.

مدت زمان تقریبی عمل

عمل فالوپلاستی در ترنس‌های زن به مرد حدود 4 تا 5 ساعت طول می‌کشد. جراحی واژینوپلاستی نیز در ترنس‌ های مرد به زن حدود 4 تا 6 ساعت زمان نیاز دارد. البته این مدت‌ زمان به عواملی مانند مهارت تیم پزشکی و شرایط بالینی بیمار نیز وابسته است.

مراقبت‌ های بلافاصله بعد از عمل در اتاق ریکاوری

با اتمام جراحی، بیمار تحت نظارت پرستاران در اتاق ریکاوری قرار می‌گیرد و اقدامات زیر انجام می‌شود:

  • بررسی علائم حیاتی بیمار
  • تجویز دوز مناسبی از مسکن‌ها برای تسکین درد
  • استفاده از درن و کاتتر برای تخلیه مایعات اضافی
  • تعویض به‌موقع گاز و بانداژ

مراقبت‌ های بعد از عمل: چند روز اول پس از جراحی

اغلب بیماران تا یک یا دو هفته پس از عمل نیاز به استراحت کامل دارند. در طول این مدت باید داروهای تجویزشده توسط متخصص را به‌طور منظم مصرف کنند و هرگونه علائم هشداردهنده از تب بالا، درد شدید، خونریزی غیرعادی و... را به پزشک گزارش دهند. در پیش گرفتن رژیم غذایی مقوی، مصرف ویتامین‌های مکمل‌های مفید، پیشگیری از بروز تهوع و استفراغ یا ابتلا به یبوست، اجتناب از سیگار و الکل، انجام ماساژهای مناسب و استفاده از کمپرس گرم یا سرد از مهم‌ترین مراقبت‌های پس از عمل پایین‌تنه است.

اهمیت مصرف داروهای آنتی‌ بیوتیک و مسکن طبق تجویز پزشک

با توجه به طولانی بودن زمان ترمیم زخم‌ ها، بیمار باید حتماً داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده مانند کلیندامایسین را طبق دستور پزشک مصرف نماید. این داروها به پیشگیری از خطر عفونت کمک می‌کند. همچنین در استفاده از انواع مسکن‌ها از قبیل ایبوپروفن، ناپروکسن، ترامادول و... نباید زیاده‌روی کرد و در صورت درد شدید می‌بایست دوز مسکن را صرفاً طبق نظر پزشک افزایش داد.

توصیه برای استراحت کامل و پرهیز از نشستن طولانی

به بیماران توصیه می‌شود که 24 ساعت پس از عمل، حرکات آهسته‌ای شامل خروج از تخت، ایستادن یا چند قدم پیاده‌روی را برای جلوگیری از لخته شدن خون انجام دهد. با این حال، تحرک زیاد یا نشستن طولانی و همچنین بلند کردن اشیای سنگین در طول دو هفته اول ممنوع است زیرا خطر باز شدن بخیه‌ ها و طولانی شدن دوران نقاهت را افزایش می‌دهد.

دوره نقاهت بلندمدت و ویزیت‌ های پیگیری

استراحت پس از عمل حداکثر 2 هفته طول می‌کشد؛ اما برای بازگشت با تمام فعالیت‌های عادی باید حدود 6 هفته صبر کرد. با توجه به طولانی بودن دوره بهبودی، باید مراجعه منظم به پزشک و انجام چکاپ‌ های مربوطه جدی گرفته شود. همچنین در صورت دستور پزشک برای استفاده از دیلاتور در زنان یا گن مخصوص در مردان، مدت زمان و نحوه استفاده از آن آموزش داده خواهد شد.

عوارض شایع و علائم هشداردهنده

بدیهی است که در عمل تطبیق جنسیت هم احتمال بروز عوارض و خطرات در صورت مهارت بالای جراح و آمادگی جسمانی مناسب بیمار، تا حد زیادی کاهش می‌یابد. بااین‌حال در صورت مشاهده علائم هشداردهنده زیر لازم است فرد به پزشک مراجعه کند و تحت درمان فوری و مناسب قرار گیرد:

  • عفونت یا خون‌ ریزی
  • باز شدن بخیه‌ ها
  • از بین رفتن حس در ناحیه تناسلی
  • تنگی مجرا در FTM
  • نشت ادرار یا جمع شدن مایع در واژن در MTF

بهبودی روانی و عاطفی پس از جراحی

عوارض عمل پایین تنه برای تغییر جنسیت، به مشکلات فیزیکی محدود نمی‌شود؛ بلکه پیامدهای روانی و عاطفی متعددی نیز گریبان فرد را می‌گیرد. بحران هویت و هماهنگ شدن با بدن جدید، احساس افسردگی، استرس و اضطراب ناشی از واکنش‌های اجتماعی، تغییرات خلق و خو و بروز پرخاشگری، حس انزوا و طردشدگی و... از مشکلاتی است که مدیریت و مهار آن‌ها نیاز به گذر زمان و تلاش کافی زیر نظر روان‌ درمانگر دارد.

کنترل عملکرد ادراری پس از عمل

احساس درد اندک و سوزش حین ادرار در روزهای نخست پس از عمل کاملاً طبیعی است. اما افرادی که دچار بی‌اختیاری ادرار یا حبس مایع ادراری می‌شوند باید برای شناسایی و رفع عارضه به پزشک مراجعه کنند. گاهی اوقات نیاز است که تا زمان بهبودی کامل، از لوازم جاذب مانند پد استفاده شود. در ادامه نیز پزشک می‌تواند تمرینات مخصوص مثانه و کگل را برای بهبود عمکرد ادراری تجویز کند.

زمان بازگشت به فعالیت‌ های روزمره و رابطه جنسی

هرگونه فعالیت سنگین و ایجادکننده فشار بر ناحیه پایین‌ تنه به مدت 6 تا 8 ماه ممنوع است و بنابراین در این فاصله زمانی انجام رابطه جنسی توصیه نمی‌شود. پس از آن نیز بسته به تشخیص پزشک ممکن است نیاز به چند ماه زمان بیشتر برای آغاز مقاربت باشد.

جمع بندی

در این مقاله روند عمل پایین تنه در جراحی تغییر جنسیت به‌ صورت مرحله‌ به‌ مرحله توضیح داده شده است. ابتدا به آمادگی‌ های لازم قبل از عمل و انتخاب روش مناسب اشاره می‌شود، سپس مراحل جراحی و اقدامات تکمیلی شرح داده می‌شوند. در ادامه نیز بر اهمیت مراقبت‌های بعد از عمل و نقش آن‌ها در بهبود نتیجه و کاهش عوارض تأکید شده است.

تماس با ما

برای دریافت هرگونه مشاوره و راهنمایی درباره تغییر جنسیت با ما تماس بگیرید:

پرسش‌های متداول

آیا برای انجام عمل پایین تنه باید سیگار را ترک کرد؟

بله؛ با توجه به اثرات سوء مصرف سیگار بر سلامت عمومی بدن و احتمال بروز اختلال در فرایند جراحی، بهتر است دست‌ کم چند هفته پیش از عمل، مصرف سیگار به‌طور کامل قطع شود.

مصرف کدام داروها باید به پزشک گزارش داده شود؟

برخی داروهای خاص همچون داروهای ضد افسردگی، ضد زخم معده و ضد قارچ که باعث نوسانات هورمونی در بدن می‌شوند، ممکن است فرایند درمان را با اختلال مواجه کنند و بنابراین ادامه مصرف آن‌ها نیاز به تأیید پزشک دارد.

آیا می‌توانم نوع عمل پایین‌ تنه را خودم انتخاب کنم؟

خیر؛ انتخاب مناسب‌ ترین عمل و بهترین شیوه انجام آن برای هر فرد متقاضی، به تشخیص تیم پزشکی و پس از معاینات و بررسی‌های متعدد صورت می‌گیرد.

زمان تقریبی بهبودی کامل پس از تغییر جنسیت چقدر است؟

بسته به نوع عمل، بین 1 تا 2 هفته استراحت مطلق و حدود 6 تا 8 هفته برای بهبودی کامل زمان نیاز است.

کدام داروها قبل از بیهوشی قطع می‌شوند؟

اگر عادت به مصرف دمنوش‌های گیاهی دارید یا از داروهای رقیق‌ کننده خون استفاده می‌کنید، باید مصرف آن را قبل از بیهوشی برای عمل متوقف نمایید.

آیا قبل از عمل باید هورمون‌ درمانی کرد؟

بله؛ متناسب با شرایط بیمار، پزشک از قرص‌ها و آمپول‌های هورمونی برای افزایش هورمون‌ های زنانه در ترنس زن و افزایش هورمون‌ های مردانه در ترنس مرد استفاده خواهد کرد.

آیا بعد از عمل پایین‌ تنه حس جنسی باقی می‌ ماند؟

در صورتی که عصب‌ها آسیب نبینند، معمولاً حس جنسی در هر دو گروه از ترنس‌ها باقی می‌ماند. بااین‌حال میزان و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت است.


نظری ثبت نشده

نظر شما