دیلاسیون (گشادکردن) بعد از جراحی تناسلی تغییر جنسیت

دیلاسیون بعد از جراحی واژینوپلاستی یکی از مراقبت‌های ضروری است که بدون آن حفظ عمق و قطر نئوواژینا ممکن نیست. بله، دیلاسیون مرحله‌ای ثابت و غیرقابل حذف در ماه‌های اولیه پس از عمل است و نیازمند نظم، دقت و رعایت اصول بهداشتی می‌باشد. اما اینکه دیلاسیون دقیقاً از چه روزی آغاز می‌شود، هر مرحله چقدر طول می‌کشد، چه نوع دیلاتوری مناسب است و چگونه باید از درد، خونریزی یا عفونت پیشگیری کرد، موضوعاتی است که در ادامه مقاله به‌صورت روشن و کاربردی توضیح داده‌ایم تا مسیر بهبودی بعد از جراحی برای فرد قابل پیش‌بینی و امن باشد.

دیلاسیون بعد از جراحی تناسلی چیست؟

ایجاد اندام تناسلی جدید به‌ ویژه در ترنس‌های مرد به زن چالش‌هایی را به دنبال دارد که یکی از آن‌ها تنگ شدن مداوم و حتی خطر انسداد اندام تناسلی پس از عمل است. برای جلوگیری از این عارضه باید تکنیک دیلاسیون یا گشادسازی واژن با ابزارهایی به نام دیلاتور انجام شود. در ترنس‌ های زن به مرد نیز معمولاً دیلاتورهای باریکی برای گشاد کردن و عدم انسداد مجرای ادرار مردانه به کار می‌رود.

چرا دیلاسیون بعد از جراحی پایین‌ تنه اهمیت دارد؟

برای حفظ نتایج عمل لازم است دیلاتورهایی با ضخامت مناسب و در دفعات کافی به‌طور روزانه استفاده شوند تا به باز ماندن مسیر واژن یا مجاری ادرار کمک کنند. عدم دیلاسیون به ویژه در هفته‌های نخست پس از جراحی ممکن است باعث انسداد مسیرها شود. استفاده از این ابزار درواقع مکمل واژینوپلاستی است و مشکلات احتمالی مرتبط با دفع ادرار یا رابطه جنسی پس از تطبیق جنسیت را کاهش می‌دهد. ضمناً در صورتی که با قطع دیلاسیون، پوست درون واژن تحلیل رود و عمق واژن کوتاه شود، این فرایند برگشت‌پذیر و قابل رفع نخواهد بود.

انواع دیلاتور و نحوه انتخاب مناسب

تفاوت اصلی دیلاتورها چه زنانه و چه مردانه در ضخامت آن‌ها است. در نخستین روزهای پس از عمل، از کوچک‌ترین انواع دیلاتور استفاده می‌شود و اغلب تا زمانی که فرد به آن عادت کند ادامه می‌یابد. سپس باید آن را با یک دیلاتور بزرگ‌تر جایگزین کرد و به همین ترتیب ادامه داد. مرکز درمانی و پزشک متخصص معمولاً مناسب‌ترین سایزهای دیلاتور را در اختیار فرد می‌گذارند و عملکرد آن‌ها را نیز شرح می‌دهند.

راهنمای گام‌ به‌ گام انجام دیلاسیون

در روز جراحی، باندها یا استند های خاصی درون واژن گذاشته می‌شود که باید تا چند روز پس از عمل باقی بماند. سپس با برداشتن استندها، نخستین دیلاتور درون واژن قرار می‌گیرد و برای مدت مشخصی (دست‌کم 15 دقیقه) باقی می‌ماند. بنابر دستور پزشک ممکن است روزانه دو یا سه بار نیاز به تکرار این عمل باشد و به مرور زمان دیلاتورهای بزرگ‌ تر به کار رود. در گشاد کردن مجاری مردان نیز دیلاتور از سوراخ مجاری ادرار وارد آلت تناسلی می‌شود و با قرارگیری در موقعیت مناسب، برای رفع انسداد مقداری چرخانده می‌شود. سپس دیلاتورهای بزرگ‌تر به کار می‌رود تا زمانی که از عدم چسبندگی مجاری اطمینان حاصل گردد.

برنامه زمانی دیلاسیون برای بیماران مرد به زن و زن به مرد

زمان‌بندی دیلاسیون برای بیماران زن به مرد به تشخیص پزشک جراح بستگی دارد. در بیماران مرد به زن باید دانست که بسیاری از افراد ممکن است تا پایان عمر نیاز به استفاده از دیلاتور داشته باشند. با این‌حال برنامه عمومی آن اغلب به صورت زیر است:

نکات مهم برای انجام صحیح دیلاسیون

با توجه به حساسیت اندام‌های جراحی‌شده خصوصاً در هفته‌های نخست پس از عمل، توجه به نکات زیر حین دیلاسیون ضروری است:

• استفاده از ژل روان‌کننده (Lubricant) بر دیلاتور و دهانه واژن برای جلوگیری از پارگی پوست ظریف آن ناحیه
• شروع آرام و تدریجی با ورود و چرخش دیلاتورهای کوچک‌ تر و فشار پیوسته برای حفظ عمق واژن
• توجه به عدد روی دیلاتور و اجتناب از فشار بیش از عمق واژن به دلیل خطر پارگی، خونریزی و فیستول واژن
• مراجعه به پزشک و معاینات منظم به‌ویژه در صورت بروز خونریزی و درد غیرعادی

تمرینات سبک برای کاهش درد انجام دیلاسیون

برای کاهش درد دیلاسیون بهتر است فرد به حالت نیمه‌ خوابیده روی کمر قرار گیرد و پاهای خود را خم و باز کند. سپس دیلاتور مناسب آغشته به روان‌کننده را به آرامی و با زاویه مناسب درون واژن قرار دهد و طی فشارهای کوچک و کوتاه، به انتهای آن بفرستد.

با بررسی طول دیلاتور به کمک آینه‌ای در دست، هنگام رسیدن به عمق واژن از فشار بیشتر خودداری شود. سپس چرخش‌های دورانی ملایم انجام گیرد تا فشار ناگهانی به دیواره‌ها وارد نشود.

عوارض عدم انجام دیلاسیون

انجام دیلاسیون به اندازه سایر مراحل جراحی تغییر جنسیت مهم است و ترک آن می‌تواند عوارض و پیامدهای زیر را به دنبال داشته باشد:

• تنگی مجرا (Vaginal Stenosis)
• کاهش عمق و کیفیت واژن
• مشکلات جنسی و نیاز به عمل اصلاحی
• اضطراب و نارضایتی بیمار

جمع بندی

دیلاسیون یکی از مراقبت‌های ضروری بعد از جراحی‌های تناسلی در فرآیند تغییر جنسیت است که برای حفظ عمق و قطر واژن جدید (نئوواژینا) یا جلوگیری از انسداد مجاری ایجادشده استفاده می‌شود. این فرآیند با ابزارهای دیلاتور از روزهای ابتدایی پس از عمل شروع شده و طبق یک برنامه زمانی دقیق باید ادامه یابد تا از تنگی غیرقابل‌برگشت، عفونت یا نیاز به عمل اصلاحی جلوگیری شود. رعایت اصول بهداشتی، روان‌کننده مناسب و پیگیری پزشکی برای انجام صحیح دیلاسیون اهمیت زیادی دارد.

تماس با ما

برای دریافت هرگونه مشاوره و راهنمایی درباره تغییر جنسیت با ما تماس بگیرید:

03537283090 داخلی 232 شماره WhatsApp تلگرام فیسبوک ایمیل

پرسش‌های متداول

تا چه مدت باید بعد از جراحی پایین‌ تنه دیلاسیون انجام شود؟

در تطبیق جنسیت مرد به زن، اغلب لازم است که تا پایان عمر عمل دیلاسیون انجام شود؛ اما دفعات آن کاهش خواهد یافت.

چند بار در روز باید دیلاسیون انجام شود؟

بسته به نظر پزشک، روزانه 2 یا 3 بار دیلاسیون انجام می‌شود که پس از یک سال می‌تواند به هفته‌ای 1 بار کاهش یابد.

با چه سایزی از دیلاتور باید شروع کنم؟

در تمام بیماران، شروع روند اتساع به کمک دیلاتور سایز صفر انجام می‌گیرد.

چگونه دیلاتور را تمیز کنیم؟

بهتر است پس از هر بار دیلاسیون، دیلاتور با مایع ضد عفونی‌کننده مناسبی پاکسازی شود و در محیطی دور از آلودگی قرار گیرد.

اگر درد دارم، می‌توانم دیلاسیون را نادیده بگیرم؟

خیر؛ دیلاسیون باید حتما طبق جدول زمان‌بندی انجام شود تا نتایج عمل از دست نرود و یک احساس درد طبیعی نیز دلیل موجهی برای ترک این کار نیست.