آی یو آی از نخستین راههای درمان ناباروری است که برای مردان دارای اختلالات مایع منی و اسپرم یا زنان دارای مشکلات رحم به کار میرود؛ اما درصورت وجود اختلالات تخمک یا بیماریهای شدید زنانه، چندان اثرگذار نیست. آشنایی با مراقبتهای قبل و بعد از IUI و نحوه انجام و مراحل درمان آن، شانس موفقیت بارداری با این روش را افزایش میدهد.
بارداری به روش آی وی اف (IVF) یکی از رایجترین و موفقیتآمیزترین راههای درمان نازایی است که با لقاح تخمک و اسپرم در آزمایشگاه و انتقال رویان به رحم مادر انجام میشود. آشنایی با مراحل درمان IVF برای متقاضیان آن از جمله زنان بالای ۴۰ سال، مردان دارای اسپرم ضعیف، سابقه سقط مکرر و ناباروری و... میتواند کمککننده باشد.
درمان ناباروری به روش ZIFT که در گذشته رایجتر بود و هنوز هم گاهی استفاده میشود، تقریباً مشابه IVF است. با این تفاوت که سلول تخم لقاحیافته در آزمایشگاه، به جای انتقال به رحم، از طریق لاپاراسکوپی به لوله فالوپ غیرمسدود منتقل میشود. تشخیص مؤثر بودن این روش و تصمیم بر به کار بردن آن جهت بارداری، پس از معاینات پزشکی انجام میگیرد.
استفاده از تخمک اهدایی، یکی از روشهای درمان ناباروری میباشد که در ایران هم از نظر شرعی، قانونی و پزشکی بلامانع است. بااینحال نگرانیهایی درخصوص شباهت فرزند به والدین، مشکلات حقوقی عدم ارتباط ژنتیکی با فرزند، احتمال برخی بیماریها و عوارض، بروز مشکلات روحی و روانی در خانواده و... ممکن است زوجین را نگران کند که در این مطلب به تمام آنها پاسخ داده میشود.
از مزایای بارداری به روش IVF باید به امکان تشخیص ژنتیکی پیش از لانهگزینی (PGD) اشاره کرد که برای تشخیص ناهنجاریهای جنین، جلوگیری از انتقال بیماریهای ارثی، انتخاب قویترین رویان برای بارداری و... به کار میرود. از آنجایی که این روش با دقت بسیار بالایی امکان تعیین جنسیت جنین را هم دارد، میتوان از آن برای انتخاب دختر یا پسر بودن فرزند خود کمک گرفت.
تزریق درون سیتوپلاسمی یا میکرواینجکشن، از روشهای درمان ناباروری است که برخلاف IVF که درصورت ضعف تخمک به کار میرود، این روش در صورت ضعف اسپرم مورد استفاده قرار میگیرد. در میکرواینجکشن باید بهترین اسپرم را با دستگاه مخصوصی در آزمایشگاه به داخل بهترین تخمک تزریق کرد که در این صورت شانس موفقیت لقاح بسیار بالا میرود.
مشکلاتی نظیر کمبود اسپرم یا کیفیت بسیار پایین آن در مردان موجب شده پزشکان از روش اسپرم اهدایی برای درمان ناباروری زوجین استفاده کنند. در اهدای اسپرم شرایطی نظیر سلامت جسمی و روانی اهداکننده و رعایت مسائل شرعی و حقوقی ضرورت دارد. ضمناً اسپرم اهدایی را میتوان با روشهای IVF یا IUI برای بارداری به کار برد.
تغییر سبک زندگی انسانها در عصر حاضر و گسترش برخی مشکلات یا بیماریها، درصد ناباروری در زنان و مردان را افزایش داده و نیاز به استفاده از روشهای کمکباروری را بیشتر کرده است. در حال حاضر بهترین درمانهای نازایی شامل درمان دارویی، آی یو آی، آی وی اف، میکرواینجکشن و... است که انتخاب هر یک به شرایط زوجین بستگی دارد.
اگرچه بیشتر اوقات علت ناباروری زنانه یا مردانه (یا هر دو) در زوجین تشخیص داده میشود، اما گاهی نازایی بدون دلیل مشخص رخ میدهد که برای درمان آن باید بررسی بیشتری صورت گیرد. شرایطی همچون ناهنجاری تخمک و لولهها، عفونت، بیماریهای زمینهای و... از دلایل ناباروری بدون علت هستند که شناسایی آنها نقش مهمی در درمان نازایی دارد.
هزینههای درمان ناباروری شامل هزینه اقدامات تشخیصی (از قبیل سونوگرافی، معاینه، آزمایش و...)، درمانهای دارویی و همچنین عملهای جراحی مختلف است که در ایران قیمت بسیار کمتری نسبت به کشورهای دیگر دارد. این مبلغ بسته به نوع درمان نازایی، مرکز دولتی یا خصوصی، میزان پوشش بیمهای و... برای هر یک از افراد متفاوت میباشد.