سؤالات رایج درباره مشکلات تخمک اهدایی

گاهی اوقات در زوج‌هایی که مشکل باروری داشته‌اند و پس از تلاش‌های بسیار، سرانجام به کمک روش تخمک اهدایی نتایج مثبتی را دریافت نموده‌اند، نوعی حس پشیمانی، عدم اطمینان خاطر، ترس و نگرانی از ناشناخته‌ها و آینده فرزند به چشم می‌خورد. حتی گاهی این حس به قدری بر افراد چیره می‌شود که حس‌های بلاتکلیفی، گیجی و گاهی اوقات انزوا نیز به باقی حس‌ها اضافه می‌گردد.

تجربه چنین حس‌هایی قابل درک و کاملاً طبیعی می‌باشد؛ اما باید دانست که خوشبختانه مزایای استفاده از روش اهدای تخمک آنقدر زیاد است که با آگاهی از آن‌ها می‌توان بر این حس ترس غلبه کرد. به بیانی دیگر، دلایل بسیار زیادی وجود دارد که باید حس پشیمانی از استفاده از روش تخمک اهدایی، آخرین چیزی باشد که بعد از بارداری به این روش به ذهن زوجین خطور می‌کند.

آیا شما هم می‌ترسید که از تصمیم خود برای استفاده از تخمک اهدایی یا اهدای تخمک به دیگران جهت بارداری پشیمان شوید؟ اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، این مقاله کمک می‌کند تا با علل رایج‌ترین ترس‌ها و باورهای غلط درباره تخمک اهدایی آشنا شوید و به جواب سؤالات متدوال درباره استفاده از تخمک اهدایی برسید.

بیشتر بخوانید: آی وی اف با تخمک اهدایی؛ درصد موفقیت، مراحل و شرایط

باورهای غلط در مورد اهدای تخمک

باورهای غلط زیادی در مورد اهدای تخمک وجود دارد؛ به‌ویژه باورهایی که مربوط به مقوله سلامتی و باروری فرد است. در اینجا به بررسی حقایقی می‌پردازیم تا زوجین بتوانند آگاهانه تصمیم درستی جهت بارداری اتخاذ نمایند. برخی از این باورهای غلط و رایج به شرح زیر می‌باشد:

اهدای تخمک بر قدرت باروری تأثیر می گذارد

مطالعات مختلف نشان داده است که اهدای تخمک بر توانایی افراد برای داشتن فرزند تأثیر نمی‌گذارد. همچنین اهدای تخمک، شخص را در معرض خطر ناباروری قرار نمی‌دهد.

طبق تحقیقات به عمل آمده، ثابت شده که داروهای باروری مورد استفاده در روش تخمک اهدایی، بی‌خطر است و مشابه داروهای به‌کار رفته در روش IVF می‌باشد. این داروها، هورمون‌های طبیعی بدن _ازجمله هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) و گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)_ را هنگام تولید ماهانه تخمک، طی فرایند کوتاه تحریک تخمدان، تکثیر می‌کنند.

با اهدای تخمک میزان تخمک فرد کاهش می یابد

شما ممکن است فکر کنید که فرد با اهداکردن تخمک، تمام تخمک‌های خود را مصرف خواهد کرد؛ اما باید دانست که بدن زن به طور طبیعی هر ماه فقط از چندین تخمک برای تخمک‌گذاری استفاده می‌کند. بدین صورت که معمولاً فقط یک تخمک از میان تخمک‌های نابالغ، رشد کرده و بالغ می‌شود و برای تخمک‌گذاری آزاد می‌گردد و بقیه تخمک‌ها جذب می‌شوند.

کاری که داروهای باروری انجام می‌دهند این است که سبب به بلوغ رسیدن تعداد بیشتری تخمک می‌شود تا بتوان آن‌ها را استخراج و در درمان ناباروری استفاده کرد. اگر تمایل دارید که درباره ذخیره تخمدان در زنان بیشتر بدانید، مطلب ذخیره تخمدان کم را از دست ندهید.

آیا استفاده از تخمک اهدایی روشی زمان بر است؟

باید دانست که روند واقعی اهدای تخمک فقط چند هفته به طول می‌انجامد و همچنین زمانی برای غربالگری و مشاوره لازم است. برای اهدای تخمک نیازی نیست که زوجین بومی منطقه خاصی باشند و پزشک تا جایی که بتواند در کاهش زمان پروسه و قرار ملاقات در کلینیک می‌کاهد و خواستار یک دستور کار اهدای تخمک پاداش‌محور، تثبیت‌شده و موفق می‌باشد.

اهدای تخمک ممکن است چه عوارضی داشته باشد؟

توصیه می‌شود قبل از شروع پروسه اهدای تخمک، اهداکنندگان تمام خطرات و عوارض جانبی احتمالی این روش را با پزشک خود کاملاً بررسی نمایند. خطرات و عوارض جانبی متعددی که در رابطه با اهدا کردن تخمک وجود دارد به شرح زیر می‌باشد:

خون گیری: به هنگام خون‌گیری ممکن است ناراحتی خفیف و احتمال کبودی در محل ورود سوزن ایجاد شود.

داروهای باروری: افزایش وزن متوسط، تغییرات خلقی، فشار معده، سردرد، واکنش آلرژیک و سندرم تحریک بیش‌ از حد تخمدان (OHSS) ازجمله عوارض احتمالی داروهای باروری به شمار می‌رود. در موارد بسیار نادر، تحریک بیش‌ازحد تخمدان می‌تواند منجر به بزرگ شدن تخمدان‌ها و افزایش قابلیت ایجاد لخته‌های خونی شود و به بستری در بیمارستان بینجامد. این مسئله همچنین در موارد بسیار نادر ممکن است منجر به تجمع مایعات در شکم یا ریه‌ها، نارسایی کلیه یا سکته شود. 

بیشتر بخوانید: سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS)؛ علائم، عوارض و درمان

آنتی بیوتیک ها: یکی دیگر از عوارض احتمالی اهدای تخمک، واکنش های آلرژیک است که گاهی نیز ممکن است به صورت شدیدتری بروز پیدا کنند.

خطرات احتمالی بلند مدت: هیچ مطالعه قطعی ارتباط بین اهدای تخمک و ناباروری، سرطان یا سایر موارد تهدیدکننده سلامتی در درازمدت را نشان نداده است. از آنجا که اهدای تخمک روشی نسبتاً جدید است، امیدواریم در آینده تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود تا از تأثیرات طولانی‌مدت اهدای تخمک بیشتر آگاه شویم.

پیچ خوردگی تخمدان ها: پیچ‌خوردن تخمدان بزرگ‌شده که منجر به شروع ناگهانی درد شدید شکم می‌شود، یکی دیگر از عوارض اهدای تخمک محسوب می‌شود که شروع این امر در هنگام ورزش یا فعالیت‌های تحریک‌کننده نیز معمول است.

پریشانی: انجام برخی از روش‌های کمک‌باروری با عوارضی ازجمله تغییر خلق‌وخو و پریشانی همراه می‌باشد که این مورد در روش تخمک اهدایی نیز مشاهده شده است.

معاینات سونوگرافی: در خصوص معاینات سونوگرافی خطری اعلام نشده؛ اما شاید گاهی با احساس ناراحتی بسیار اندکی همراه باشد.

رایج ترین ترس ها در مورد استفاده از روش تخمک اهدایی

بسیاری از والدینی که تحت فرایند تخمک اهدایی قرار می‌گیرند ممکن است با شک و تردید زیادی روبرو شوند و سوالات مختلفی ذهنشان را درگیر کند؛ در صورت مواجه با یک یا چند مورد از این ترس‌ها و سؤالات، فشار روانی زیادی بر آن‌ها وارد می‌شود و ممکن است والدین را نسبت به تصمیم خود پشیمان ‌‌کند.

برخی از این سؤالات عبارتند از:

• اگر کودکم شبیه به من نشود، چه می‌شود؟
• اگر نتوانم از پس عدم وجود ارتباط ژنتیکی با فرزندم برآیم چه کنم؟
• اگر نتوانم با کودکم ارتباط برقرار کنم چه کنم؟
• اگر فرزندم در آینده من و همسرم را به عنوان پدر و مادر خود نپذیرد چه؟
• اگر خانواده‌ام فرزند من را پس بزنند چه؟
• آیا باید به فرزندم درباره اینکه او با تخمک اهدایی به دنیا آمده، چیزی بگویم یا نه؟
• آیا توانایی پرداخت تمام هزینه‌های این پروسه را دارم یا نه؟

خوشبختانه پاسخ‌های ساده‌ای به همه این نگرانی‌ها وجود دارد که می‌تواند نگرانی افراد را در مورد استفاده از روش تخمک اهدایی کاهش دهد. در ادامه به تمام این سؤالات پاسخ داده خواهد شد و راهکاری مناسب جهت رفع مشکل ارائه می‌شود.

اگر کودکم شبیه به من نشود چه خواهد شد؟

بسیاری از والدین نگران هستند نوزادی که از طریق اهدای تخمک به دنیا آمده شبیه آن‌ها نباشد. هرچند در بسیاری از مواقع ممکن است کودکانی که به روش طبیعی متولد می‌شوند نیز شبیه به پدر و مادر خود به نظر نرسند. به عبارتی دیگر، اگر هر دوی زوجین دارای موهای قهوه‌ای و چشمانی سبز باشند، هیچ قانونی وجود ندارد که حتی در صورت حاملگی طبیعی هم نوزاد همین ویژگی‌ها را دریافت کند.

بااین‌حال، هنگام انتخاب اهداکننده تخمک، پیدا کردن شخصی که دارای ظاهر یا ویژگی‌های مشابه زوجین باشد، می‌تواند به کاهش این نگرانی کمک شایانی کند.

شاید نتوانم (از نظر ژنتیکی) با کودکم پیوند برقرار کنم!

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های والدین در مورد انتخاب روش تخمک اهدایی، این احتمال است که بعدها از عدم ارتباط ژنتیکی خود و فرزندشان پشیمان شوند. در این خصوص باید دانست که پیوند والدین با فرزند چیزی بسیار فراتر از ژنتیک است و حتی می‌توان با DNA متفاوت پیوندهای عاطفی قوی با فرزند خود ایجاد کرد.

بررسی تجربیات هزاران مادر با فرزندانی که از طریق تخمک اهدایی متولد شده‌اند نشان می‌دهد که زنان از همان ابتدا با عشق کودک خود را در آغوش می‌گیرند؛ گویی که متعلق به خود آن‌هاست و البته که همین‌طور هم می‌باشد. این کودک همچنین متعلق به پدر می‌باشد؛ پدری که نیمی از خصوصیات ژنتیکی فرزند را دارا است.

شاید فرزندم من و همسرم را به عنوان پدر و مادر خود نپذیرد!

در مورد بچه‌داری و تربیت فرزند یادآوری این نکته ضروری است که مهم‌ترین کار والدین بعد از تولد نوزاد شروع می‌شود و دوران بارداری و زایمان، تنها یک نقطه روشن در زندگی کودک می‌باشد. بدیهی است که از لحظه ورود کودک به دنیا، زوجین پدر و مادر او خواهند بود و این موضوع هیچ ارتباطی با اهداکننده تخمک ندارد و پدر و مادر فرزند زوجینی هستند که کودک را پرورش می‌دهند.

بی تردید، همان‌طور که برقراری ارتباط عاطفی بین والدین با کودک، امری اجتناب‌ناپذیر است؛ به همان اندازه نیز احتمال دارد که کودک همان حس و دلبستگی عاطفی را به والدینش احساس کند.

من همیشه از این موضوع که مادر بیولوژیک فرزندم نیستم ناراحت خواهم بود.

مطمئناً شخصی که نوزاد را به دنیا می‌آورد، مادر بیولوژیکی او خواهد بود؛ زیرا بارداری، تولد و شیردهی، همگی بیولوژیکی هستند. بله، زن دیگری ارتباط بیولوژیکی با فرزند را دارد؛ اما او اهداکننده تخمک است و مادر نیست. اهداكنندگان خود را مادر هيچ كودكی نمی‌دانند كه از طريق تخمک آن‌ها متولد شده است.

خانواده من فرزندم را نمی پذیرند!

گرچه این امر نیز بسیار بعید است؛ اما در برخی شرایط ممکن است اتفاق بیفتد. اگر خانواد زوجین بسیار سنتی هستند و بر ژنتیک به عنوان شرط اساسی پیوند خانواده تأکید دارند، استفاده از روش تخمک اهدایی ممکن است یک کشمکش بزرگ باشد. اگر چنین است اجباری برای گفتن این موضوع به آن‌ها وجود ندارد و زوجین می‌توانند بعدها این مورد با آن‌ها به اشتراک بگذارند و یا اصلاً هیچ‌وقت چیزی در این رابطه نگویید.

خیلی مهم است زمانی را برای گفتن این موضوع به خانواده انتخاب کنید که روابط نزدیکی بین آن‌ها با کودک شکل گرفته است. برای تصمیم‌گیری در مورد مطرح کردن این موضوع با خانواده خود حتما از یک مشاور کمک بگیرید.

ترس از مفید واقع نشدن تخمک اهدایی و هدر رفتن هزینه

بدیهی است که هزینه‌های مالی اهدای تخمک به خصوص اگر غیرموفقیت‌آمیز انجام شود، بر روی خانواده تأثیر می‌گذارد؛ اما خوشبختانه استفاده از تخمک اهدایی فریزشده، به طور قابل‌توجهی هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌های درمان ناباروری دارد و البته مانند هر چیز دیگری در زندگی، مزایا و معایبی نیز در پی خواهد داشت. به همین دلیل زوجین می‌بایست به دنبال حمایت عاطفی مناسبی باشند که در طول انجام مراحل استفاده از تخمک اهدایی و پس از آن به آنان کمک کند.