آیا آنتی مولرین (amh) پایین درمان می شود؟

یکی از فاکتورهای سنجش میزان تخمک های تولیدشده توسط تخمدان زنان، اندازه گیری سطح هورمونی به نام آنتی مولرین (AMH) است که در تخمین میزان شانس باروری نیز مورد بررسی قرار می گیرد. با اندازه گیری مقدار AMH ترشح شده از سلول های تخمدان، تخمک های فعال ارزیابی می شوند؛ لذا افزایش سن و به دنبال آن کاهش تعداد تخمک ها، مقدار این هورمون را در بدن کاهش می دهد.

باید گفت که عواملی مثل «شیمی درمانی، پرتو درمانی در قسمت لگن، جراحی های تخمدان و از بین رفتن تخمک های اولیه، برخی بیماری های مؤثر بر تخمدان ها و…» به کاهش سطح هورمون «آنتی مولرین» منجر می شود. با این حال، قاعدگی روی میزان این هورمون اثر ندارد و می توان در هر دوره ای _حتی ایام عادت ماهانه بانوان_ نسبت به اندازه گیری سطح AMH اقدام کرد.

به طور کلی، مشاهده سطح پایین هورمون آنتی مولرین در بدن زنان، به ضعف تخمدان ها در مقابل تحریک ها اشاره دارد و کم شدن شانس موفقیت باروری با آی وی اف (IVF) را نشان می دهد. در ادامه به توضیح amh پایین و درمان آن می پردازیم.

اگر تمایل دارید درباره هورمون هایی که بر بارداری اثر گذار هستند بیشتر بدانید، مطلب آشنایی با هورمون های موثر در بارداری را از دست ندهید.

هورمون آنتی مولرین (AMH) چیست؟

آنتی مولرین یا هورمون مهار کننده مولرین (AMH) به مقدار آن در بدن به جنسیت و سن افراد بستگی دارد، درون تخمدان زنان و بافت بیضه مردان تولید می گردد. با توجه به این که تولید هورمون آنتی مولرین در زنان، توسط سلول های «گرانولوزا» و درون فولیکول های تخمدان ساخته می شود؛ پس اندازه گیری میزان آن، در بررسی تعداد فولیکول های ذخیره و تخمک های تخمدان بسیار اهمیت دارد.

لازم به ذکر است که به منظور ارزیابی ذخیره تخمدانی بانوان، می توان از هورمون های سرمی AMH و FSH و سونوگرافی لگن کمک گرفت؛ اما حساسیت بسیار بالای AMH موجب شده تا این تست، به تنهایی هم برای غربالگری و بررسی اولیه ذخیره تخمدانی نیز استفاده شود‌.

رنج نرمال amh

سطح هورمون amh در طول سیکل قاعدگی یعنی از اولین روز قاعدگی تا اولین روز قاعدگی بعدی یکسان است. البته رنج نرمال این هورمون در سنین مختلف متفاوت می باشد؛ اما بطور کلی میزان طبیعی هورمون amh در سنین زیر ۳۵ سال بین ۱.۵ تا ۴ نانوگرم بر میلی متر است. در مطلب همه چیز در مورد آزمایش amh در مورد نحوه انجام این آزمایش، آمادگی های لازم برای آزمایش amh و تفسیر آزمایش amh توضیح داد شده است.

عوامل مؤثر بر پایین بودن سطح AMH

همان طور که بیان شد، عوامل مؤثری بر کاهش سطح AMH اثرگذاراست که اغلب در سه دسته زیر قرار می گیرد:

• افزایش سن به عنوان یکی از اصلی ترین دلایل این امر، افت ناگهانی و شدید آنتی مولرین را به ویژه در دوران نزدیک به یائسگی ایجاد می کند و از این رو، یک عامل مهم به شمار می رود.
• اضافه وزن مفرط و چاقی، تا ۶۵٪ باعث کاهش سطح AMH و در نتیجه بروز عوارض بعدی آن می شود.
• استفاده از برخی داروها بویژه داروی «شیمی درمانی تخمدان ها»، آسیب هایی را به تخمدان وارد می کند و می توان با اندازه گیری سطح آنتی مولرین، میزان این آسیب و تغییرات تعداد تخمک ها را بررسی کرد.

نقش اختلالات هورمونی در افت آنتی مولرین

به طور کلی سطح پایین آنتی مولرین، پیامد اختلالات هورمونی و عدم تعادل آنها در بدن است که باید علل و دلایل چنین مشکلی مشخص شود؛ چراکه تنها با یافتن عوامل اثرگذار بر این عارضه، می توان به درمان آن پرداخت. از جمله مواردی که تاکنون برای سطح پایین AMH معرفی شده؛ می توان به مشکل «لوله فالوپ، تنبلی تخمدان، مشکلات سیستم ایمنی بدن، ابتلا به آندومتریوز (رشد بافت رحم در خارج از آن) و…» اشاره کرد.

درمان AMH پایین

نوع درمان amh پایین برای هر فرد بستگی به سن، سابقه بارداری و پاسخ فرد به درمان های قبلی دارد. برای درمان این افراد، اغلب از پروسه تحریک تخمک گذاری استفاده می شود که اولین گام در روش های کمک باروری است.

روش های زیادی برای بهبود عکس العمل این بیماران به درمان پیشنهاد می شود که برخی از این روش ها عبارتند از:

• پروتکل افزایش دوز گنادوتروپین ها
• پروتکل Stop Gentle agonist
• پروتکل آنتاگونیست
• پروتکل تحریک دابل

راهکارهای خانگی مؤثر برای کمک به بهبود سطح پایین هورمون AMH

علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی روش‌های خانگی و سنتی هم وجود دارند که برای مدیریت سطح پایین هورمون AMH کاربردی هستند. پایین بودن این هورمون باعث مشکلاتی مثل ناباروری یا یائسگی زودرس می­شود، از این رو، ترکیب این روش‌ها با مراقبت‌های پزشکی مفید خواهد بود.

مصرف روزانه جوانه گندم به‌عنوان منبع طبیعی ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها

دریافت ویتامین D3 (کلسیفرول) به‌صورت هفتگی که در تنظیم هورمون‌ها نقش دارد

انجام طب سوزنی که به بهبود گردش خون در تخمدان‌ها و تنظیم عملکرد بدن کمک می‌کند

تمرین یوگا که باعث کاهش استرس و تعادل هورمونی می‌شود

نکته مهم این است که این روش‌ها برای افزایش سطح هورمون AMH و تعداد تخمک‌ها مفید هستند اما لزوما کیفیت تخمک‌ها را بهتر نمی‌کنند. بهتر است این اقدامات، مکمل درمان‌های پزشکی باشند نه جایگزین آنها.

روش‌های تخصصی درمان کاهش سطح هورمون AMH بر اساس شرایط فردی

درمان پایین بودن سطح هورمون AMH (آنتی‌مولرین) به وضعیت هر فرد ارتباط دارد؛ عواملی مانند سن، سابقه بارداری و نحوه پاسخ بدن به درمان‌های قبلی نقش مهمی در انتخاب نوع درمان دارند. در بیشتر موارد، درمان با تحریک تخمک‌گذاری شروع می‌شود. این روش یکی از مراحل اولیه در درمان‌های کمک‌باروری است که هدف آن افزایش تعداد تخمک‌های قابل استفاده در دوره باروری است. چندین روش مختلف برای بهبود پاسخ بدن به این نوع درمان وجود دارد. از جمله:

پروتکل افزایش دوز گنادوتروپین‌ها: در این روش با افزایش تدریجی دوز داروها، تخمدان‌ها برای تولید تخمک بیشتر تحریک می‌شوند.

پروتکل Stop-GnRH agonist: از داروهایی استفاده می‌شود که ابتدا عملکرد طبیعی تخمدان را متوقف کرده و سپس با داروهای تحریک‌کننده، تخمک‌گذاری آغاز می­گردد.

پروتکل آنتاگونیست: این روش با کنترل دقیق‌تر ترشح هورمون‌ها به پزشک امکان می‌دهد تخمک‌گذاری را بهتر مدیریت کند.

پروتکل تحریک دابل (Double Stimulation): تخمک‌گذاری در دو مرحله از یک چرخه قاعدگی تحریک می‌شود تا تعداد بیشتری تخمک قابل برداشت باشد.

بارداری با amh پایین

یکی از عوامل مؤثر بر قدرت باروری بانوان، سطح هورمون مهارکننده مولرین یا آنتی مولرین (AMH) در بدن است که درون تخمدان‌های زنان _و همچنین بیضه‌های مردان_ تولید می‌شود. میزان آنتی مولرین باوجود ثابت ماندن در طول هر سیکل قاعدگی، تحت تأثیر عواملی مانند افزایش سن، چاقی و اضافه‌وزن، برخی داروها مانند شیمی‌درمانی و… تغییر می‌کند و این تغییرات می‌تواند نشان‌دهنده کاهش احتمال باروری زنان باشد.

به عبارتی دیگر، افت سطح AMH در خون به معنی کاهش تعداد تخمک‌های زن و در نتیجه کم شدن شانس باروری است که گاهی سلامت تخمدان‌ها را به خطر می‌اندازد. البته از آنجایی که AMH پایین باعث افت کیفیت تخمک‌ها نمی‌شود، می‌توان شانس بارداری خود در آینده را با روش‌هایی مانند فریز تخمک و جنین حفظ نمود.

بیشتر بخوانید: روش فریز کردن تخمک چیست و چه شرایطی دارد؟

لازم به ذکر است که اگرچه کاهش آنتی مولرین و به دنبال آن کاهش ذخیره تخمدان لزوماً موجب نازایی نمی‌گردد؛ اما همراه شدن آن با مشکلات دیگری مانند بیماری‌های رحم، اختلالات لوله‌های رحمی و مشکلات اسپرم خطر ناباروری را افزایش می‌دهد.