تشکیل کیسههای حاوی مواد مایع یا جامد در تخمدان که به کیست معروف است، گاهی بیخطر و گاهی همراه با عوارض مختلف میباشد. آشنایی با انواع کیستهای تخمدانی همچون کیست ناشی از تنبلی تخمدان، لوتئینی، آدنوما، درموئید، پارااوارین، شکلاتی، ساده و کیست جسم زرد و اطلاع از علائم هر کدام، برای تشخیص بهموقع و درمان جهت جلوگیری از ناباروری احتمالی ضرورت دارد.
اگرچه بین علائم یائسگی طبیعی و یائسگی زودرس تفاوت خاصی وجود ندارد، اما علل آنها با هم متفاوت است. یائسگی یا نارسایی زودرس تخمدان ممکن است به علت اختلالات کروموزومی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و... رخ دهد که فرد را در سن کم نابارور میکند. لذا آشنایی با روشهای پیشگیری از این عارضه و درمان آن برای بانوان ضروری است.
اگرچه برخی علل ناباروری در زنان و مردان فقط بعد از ازدواج مشخص میشود و برخی نیز ناشناخته باقی میماند، اما دستهای از آنها را میتوان پیش از ازدواج شناسایی کرد. مشکلات ظاهری بیضهها در پسران و اختلالات قاعدگی در دختران از آن جمله است. مراجعه بهموقع به پزشک متخصص و انجام معاینات لازم، به تشخیص و درمان مشکل و جلوگیری از نازایی کمک میکند.
ناباروری در زنان که به معنای عدم بارداری پس از یک سال تلاش جهت فرزندآوری است، علائمی نظیر قاعدگی نامنظم و اختلالات هورمونی دارد. از آنجایی که عوامل مختلفی همچون سن بالا، مشکلات رحم و لوله فالوپ، کیست و پولیپ، ضعف تخمک و... موجب نازایی زنانه میشود، جهت تشخیص علت اصلی و درمان بهموقع آن باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
رشد یک بافت اضافی در رحم و خارج از آن، میتواند بیماری اندومتریوز را ایجاد کند که باعث بروز درد در لگن و پاها، اختلال قاعدگی، خونریزیهای نامنظم یا عدم خونریزی پریود و... میشود. از آنجایی که این بیماری علاوه بر ناباروری، مشکلاتی نظیر التهاب، چسبندگی، کیست تخمدان و... را ایجاد میکند، تشخیص و درمان بهموقع آن اهمیت زیادی دارد.
منظور از منظم بودن این است که قاعدگی هر ۲۸ روز یکبار اتفاق میافتد. در این میان ۳۰ درصد از زنان دارای چرخه قاعدگی نامنظم هستند که یعنی پروسهای از فرایندهای طبیعی بدن به درستی انجام نمیشود. معمولاً قاعدگی نامنظم علت یا منشأ خاصی ندارد؛ اما از آنجایی که گاهی این موضوع میتواند نشانهای از بروز مشکل در سلامتی فرد باشد و یا عوارضی نظیر ناباروری را در پی داشته باشد، لازم است بررسی شود.
با توجه به اینکه ناباروری در اثر علل مختلفی شکل میگیرد، درمانهای متفاوتی هم لازم دارد. از علل ناباروری زنان باید به افزایش سن، کاهش ذخیره تخمدان، اختلالات تخمک و ناهنجاریهای رحم اشاره کرد. بسته به تشخیص پزشک، راهکارهایی نظیر آی وی اف، آی یو آی، میکرواینجکشن، دریافت تخمک یا جنین اهدایی و... در پیش گرفته میشود.