منظور از اختلال قاعدگی، به هم خوردن نظم و روند طبیعی چرخه قاعدگی است که عوامل مختلفی میتواند در این زمینه مؤثر باشد. یکی از انواع اختلالات قاعدگی، آمنوره میباشد که به معنی فقدان یک یا چند دوره عادت ماهانه است. به عبارتی دیگر، در صورت از دست دادن حداقل سه دوره قاعدگی متوالی در خانمها و یا عدم شروع قاعدگی در دختران تا سن 15 سالگی، میتوان گفت که فرد به آمنوره مبتلا شده است.
تورم تخمدان یکی از مشکلات رایجی است که اغلب زنان در دوران مختلف زندگی خود آن را تجربه میکنند. این مسئله میتواند به دلایل غیر مهمی مانند چرخه عادت ماهیانه تا دلایل جدی مانند سرطان ایجاد شود. در صورت مشاهده علائم این مشکل و عدم رفع آن در چند روز حتماً باید به پزشک مراجعه شود.
یکی از سه علل شایع ناباروری در زنان، بیماری اندومتریوز (Endometriosis) میباشد که طبق آمار، تقریباً از هر 10 زن در سنین بین ۱۵ تا ۴۹ سال، یک نفر به آن مبتلا میشود. در این عارضه، سلولهای پوشاننده جدار داخلی رحم که آندومتر نام دارد، در جایی به غیر از محل اصلی خود (یعنی حفره رحم) رشد میکند.
در صورتی که بافت داخلی رحم یعنی آندومتر در دیواره عضلانی رحم شروع به رشد و پیشروی کند، عارضه خوشخیم آدنومیوز شکل میگیرد که با علائمی همچون درد و گرفتگی ماهیچهها، لخته شدن خون قاعدگی، خونریزی شدید پریود و... همراه است. از آنجایی که آدنومیوز روی کیفیت زندگی فرد اثر میگذارد، آشنایی با علائم و نیز تشخیص و درمان بهموقع آن حائز اهمیت میباشد.
با وجود طبیعی بودن درد قاعدگی، برخی افراد دردهای شدیدی را تجربه میکنند که میتواند ناشی از اندومتریوز، آدنومیوز، سندرم پیش از قاعدگی، فیبروم رحم، کیست تخمدان و... باشد. اغلب این دردها با مصرف داروی مسکن یا درمانهای خانگی قابل تسکین است؛ اما برای یافتن عامل اصلی درد و درمان اصولی آن باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
تشکیل تودههای رحمی غالباً خوشخیم در سنین ۳۵ تا ۵۰ سال که به فیبروم رحم معروف است، علائمی مانند درد شکم، قاعدگی طولانی، خونریزی شدید واژینال، فشار در مثانه و تکرر ادرار، درد حین مقاربت و... را ایجاد میکند. این عارضه که ممکن است مشکلاتی را برای بارداری به وجود آورد، نیازمند تشخیص بهموقع و درمان با دارو یا عمل جراحی است.
تشکیل تودههای کوچک در رحم زنان یائسه و برخی زنان بارور که به پولیپ معروف است، با علائمی همچون قاعدگی دردناک، بینظمی پریود، خونریزی شدید و غیرعادی عادت ماهانه، لکهبینی و خونریزیهای بعد از یائسگی یا مقاربت و... همراه میباشد. از آنجایی که این عارضه میتواند موجب مشکلات باروری شود، باید برای تشخیص علائم و درمان آن در اولین فرصت اقدام کرد.
اندومتریوز بیماری نسبتاً شایعی در زنان است که موجب مشکلاتی همچون قاعدگی دردناک و شدید و انواع دردهای کمر یا لگن میشود؛ اما فعلاً درمان قطعی ندارد. بااینحال یک رژیم غذایی سالم شامل آهن، امگا ۳، آنتی اکسیدان، فیبر و مواد معدنی و نیز پرهیز از غذاهای فراوریشده، چربی ترانس، کافئین و الکل میتواند علائم و عوارض را تا حد زیادی کاهش دهد.
رحم و تخمدانها در باروری زنان نقش اساسی دارند و هرگونه بیماری یا نقص در آنها ممکن است موجب نازایی شود. مشکلاتی همچون سرطان رحم و تخمدان، فیبروم، تنبلی تخمدان، عفونت واژن، نقص لولههای رحمی و... ناباروری موقت یا دائمی ایجاد میکنند. برای درمان زودهنگام و مؤثر هر یک از ناهنجاریها باید ضمن شناسایی علائم آنها، به پزشک متخصص مراجعه کرد.
عدم باروری بعد از دستکم یک مرتبه باردار شدن که به ناباروری ثانویه معروف است، از انواع شایع نازایی به شمار میرود. این عارضه در اثر مواردی همچون افزایش سن، چاقی و اضافه وزن، مصرف برخی داروها، جراحی، مصرف الکل و دخانیات و... رخ میدهد. با توجه به علل متعدد، باید با علائم هر مشکل آشنا شد و در اولین فرصت اقدام به درمان نمود.