بیماری واریکوسل ازجمله بیماری‌های مهم مردان است که درصورت عدم درمان به‌موقع می‌تواند باعث ناباروری شود. در واریکوسل به علت تورم و بزرگ شدن بیش از حد رگ‌های بیضه، خون‌رسانی به درستی صورت نمی‌گیرد و فرایند تولید و ترشح اسپرم‌ها مختل میشود.
این روزها بالا رفتن سن ازدواج در زوج‌ها باعث شده که نگرانی در خصوص حفظ قدرت باروری در سنین بالا بیشتر شود. اگر در گذشته، زن و مرد تنها تا سن خاصی فرصت فرزندآوری داشتند و پس از آن شانس بچه‌دار شدن را از دست می‌دادند، هم‌اکنون تکنیک‌های زیادی همچون فریز اسپرم به کمک زوج‌های علاقه‌مند به فرزندآوری در سن بالا آمده‌اند.
بسته به نوع و شدت واریکوسل، درمان‌های متفاوتی انجام میشود که یکی از آن‌ها عمل جراحی است. درصورت تشخیص پزشک به لزوم انجام جراحی ممکن است روش‌هایی همچون آمبولیزاسیون، لخته‌سازی زیرجلدی، میکروسرجری و... انتخاب گردد که آشنایی با شیوه انجام و عوارض احتمالی آن‌ها به افزایش آمادگی بیمار کمک می‌کند.
در حالت طبیعی، در اطراف بیضه، پوششی به نام کیسه بیضه وجود دارد که بدون اینکه فرد احساس کند، میزان کمی مایع لغزنده جهت حرکت آزادنه بیضه، درون آن تولید میشود و مقدار اضافی این مایع توسط سیاهرگ‌های کیسه بیضه تخلیه می‌گردد. در برخی موارد، تعادل بین مایع تولیدشده و تخلیه‌شده در کیسه بیضه تغییر می‌کند و این امر سبب تجمع مایعات در کیسه و تورم بیضه میشود که این عارضه، «هیدروسل بیضه» یا «آب اوردن بیضه» نام دارد.
با توجه به تولید سلول‌های جنسی اسپرم در بیضه‌ها، این اندام به حدی حساس است که حتی با افزایش دمای محیطی هم دچار اختلال عملکرد میشود. از طرفی بیماری‌های خاص آن نظیر واریکوسل، بیضه نزول‌نکرده، بیضه شناور، تورشن بیضه، آتروفی، سرطان بیضه، کیست اپیدیدیم، هیدروسل و... عوارضی نظیر ناباروری را به دنبال دارد که باید فوراً درمان شود.
شدیدترین وضعیت واریسی شدن رگ‌های بیضه، واریکوسل گرید ۳ است که از علائم آن می‌توان به تورم کیسه بیضه، آتروفی یا کوچک شدن بیضه، بروز مشکلات باروری، درد هنگام ورزش و تحرک، تسکین درد حین دراز کشیدن و... اشاره کرد. با توجه به دردناک بودن و عوارض شدید این بیماری، باید جهت تشخیص و درمان به‌موقع به پزشک مراجعه کرد.
قدرت باروری مردان تا حد زیادی به سلامت و کیفیت اسپرم‌های آنان وابسته است؛ با وجود این عواملی همچون چاقی، تغذیه نامناسب، مصرف برخی داروها، بیماری‌هایی همچون واریکوسل، قرارگیری در معرض مواد سمی و شیمیایی، مصرف سیگار و الکل و... می‌تواند ضمن آسیب به اسپرم و اندام‌های تولید مثل، موجب کاهش توانایی باروری مردان شود.
هورمون تستوسترون در بیضه مردان و به مقدار کمی در تخمدان زنان تولید می شود. البته این هورمون با عنوان هورمون جنسی مردانه شناخته می شود و سبب بروز صفات مردانه می گردد. مهمترین وظیفه این هورمون تولید سلول های جنسی (اسپرم) در مردان است و کمبود آن سبب بروز مشکلاتی در باروری
یکی از علل ناباروری در مردان، تحرک نامناسب اسپرم است که شامل سرعت کم یا جهت حرکت غیرپیش‌رونده می‌باشد. میزان تحرک اسپرم را می‌توان با آزمایش‌هایی نظیر آنالیز اسپرم بررسی کرد. در عین راه با رعایت روش‌هایی همچون رژیم غذایی سالم، پوشیدن لباس‌های مناسب، ترک سیگار و... امکان بهبود حرکت اسپرم‌ها برای باروری وجود دارد.
بسته به اندام درگیر بیماری و عامل به‌وجودآورنده ناباروری مردان نظیر اختلالات پیش از بلوغ یا مشکلات پس از بلوغ، درمان‌های مختلفی استفاده میشود. بااین‌حال انتخاب هر یک از تست‌های تشخیصی همچون معاینه فیزیکی، آزمایش اسپرم، آزمایش واریکوسل، تست آنتی‌بادی، بررسی هورمونی، سونوگرافی و... طبق نظر پزشک انجام می‌گیرد.