راه‌های درمان ناتوانی جنسی در مردان چیست؟

اگرچه بیشتر افراد تصور می‌کنند که ناباروری مردان معمولاً ناشی از مشکلات اسپرم و بیضه یا بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی است؛ اما اختلالات نعوظ در مردان نیز که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، می‌تواند باعث نازایی و مشکلات باروری گردد. اختلال نعوظ با جلوگیری از آماده شدن آلت جهت برقراری رابطه جنسی، علاوه بر کاهش شانس بارداری همسر به کیفیت روابط زناشویی و رضایت زوجین از آن لطمه می‌زنند.

اغلب علائم اختلال نعوظ کاملاً واضح و مشخص هستند و گاهی هم شناسایی آن به معاینات بیشتری نیاز دارد. بااین‌حال، در موارد بسیاری می‌توان مشکلات ناتوانی جنسی در مردان را با درمان‌های پزشکی یا حتی برخی روش‌های خانگی و سنتی بهبود بخشید و عوارض و پیامدهای ناشی از آن را به حداقل رساند.

اختلال نعوظ چیست؟

روند سفت شدن، تورم و بزرگ شدن آلت تناسلی مردان در طول رابطه جنسی که با نام نعوظ شناخته می‌شود، گاهی دچار اختلال و مشکل می‌گردد. چنین وضعیتی که به ناتوانی جنسی و یا اختلال نعوظ (erectile dysfunction) شهرت دارد، مانع از آماده شدن آلت جهت مقاربت می‌شود و یا در مدت کوتاهی این حالت را از بین می‌برد و قادر به حفظ آن نیست.

اگرچه بسیاری از مردان دست‌کم یک‌بار چنین وضعیتی را در حین نزدیکی تجربه کرده و دچار مشکل خاصی نشده‌اند، اما تکرار مداوم آن می‌تواند مشکلات متعددی در روابط جنسی و قدرت باروری ایجاد نماید. باید توجه کرد که حین نعوظ، بافت اسفنجی آلت در معرض خون‌رسانی زیادی قرار می‌گیرد و بنابراین عوامل مختلفی (به‌ویژه بیماری قلبی) می‌تواند در آن اختلال ایجاد کند.

از طرفی ناتوانی جنسی حاصل از اختلال نعوظ اغلب منجر به کاهش اعتمادبه‌نفس، استرس و نگرانی، به هم خوردن روابط عاطفی و... می‌شود و بنابراین باید در اولین فرصت و بدون هرگونه خجالت و نگرانی، این موضوع را جهت اتخاذ درمان مناسب با پزشک مطرح کرد.

علائم اختلال نعوظ در مردان

همان‌طور که ذکر شد، شناسایی ناتوانی جنسی معمولاً با علائم ظاهری آن صورت می‌گیرد. از نشانه‌های این عارضه می‌توان به مشکل در نعوظ آلت تناسلی، ناتوانی در حفظ نعوظ و همچنین کاهش میل جنسی اشاره کرد. افراد هر زمان که بابت این علائم دچار نگرانی شوند و یا مبتلابه سایر بیماری‌های جنسی باشند، می‌بایست به پزشک مراجعه کنند. به‌علاوه، در صورت ابتلا به ناراحتی قلبی یا هرگونه بیماری اثرگذار بر نعوظ باید موضوع را با پزشک متخصص در میان گذاشت.

علت به نعوظ نرسیدن مردان چیست؟

تعدد عوامل و دلایل اثرگذار بر ناتوانی جنسی در مردان باعث می‌شود که گاهی تشخیص علت اصلی آن دشوار باشد. علت زود شل شدن نعوظ آقایان در مواردی مرتبط با مشکلات روحی و روانی است و در موارد دیگری به ناهنجاری‌های فیزیکی ارتباط دارد. در گروهی از مردان، سابقه عمل جراحی یا مصرف داروهایی خاص باعث اختلال نعوظ می‌شود و در افراد مسن نیز این عارضه می‌تواند به علت افزایش سن باشد. در ادامه، رایج‌ترین علل ناتوانی جنسی آقایان شرح داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: چه بیماری هایی باعث ناباروری مردان می‌شود؟

عوامل روانی

شایع‌ترین عامل اختلال نعوظ در مردان به‌ویژه افراد جوان، مشکلات روحی و روانی است که دست‌کم ۷۰ درصد از علل این عارضه را شامل می‌شود. درواقع با اثرگذاری مغز بر احساسات جنسی فرد، تغییراتی رخ می‌دهد تا مرد حین مقاربت به نعوظ برسد. لذا عوامل مداخله کننده در این احساسات با ایجاد اختلال در نعوظ یا تشدید آن، مانع یک رابطه جنسی خوب می‌شوند. از مهم‌ترین موارد این علل روانی می‌توان به شرایط زیر اشاره کرد:

• خستگی
• استرس محیطی و شغلی
• افسردگی و نگرانی
• نداشتن حس خوب به شریک جنسی
• مشکلات خانوادگی
• اضطراب حین مقاربت

اختلالات عروقی

برخی از بیماری‌ها و اختلالات عروقی به دلیل اثرگذاری بر شرایط گردش خون فرد، عامل مؤثری در بروز اختلال نعوظ به‌حساب می‌آیند. شایع‌ترین مورد آن، بیماری دیابت است که باید کنترل و درمان شود. همچنین فشارخون بالا که به‌صورت مزمن و طولانی‌مدت باشد، با شل کردن آلت حین رابطه جنسی مانع یک نعوظ مناسب می‌گردد.

مشکلات آناتومیک

آسیب‌های فیزیکی که باعث بروز مشکلات آناتومیک و اختلالات عصبی می‌شوند، در شکل‌گیری اختلال نعوظ نقش دارند. به‌طورکلی، بیماری‌های اثرگذار بر مغز و نخاع احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهند. ازجمله این عارضه‌ها می‌توان به آسیب‌دیدگی عصب پودندال (در اثر حادثه، تصادف یا جراحی لگنی)، آسیب شریان‌ها در اثر جراحی‌هایی مانند پروستاتکتومی و همچنین ابتلا به بیماری ام اس (MS) اشاره کرد.

بیماری‌ها

یکی دیگر از علل و عوامل عدم نعوظ در مردان، بیماری‌هایی هستند که با تغییر شرایط بدنی موجب بروز این عارضه می‌شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• اختلال عملکرد تیروئید
• آرترواسکلروز
• چربی خون بالا
• عدم تعادل هورمونی و کاهش هورمون‌های جنسی
• سرطان پروستات
• گذراندن عمل پروستات خوش‌خیم
• نارسایی مزمن کلیه
• پارکینسون
• اختلال عملکرد غده هیپوفیز و هیپوتالاموس
• ضایعه و تومور نخاعی
• شیمی‌درمانی
• نارسایی اولیه بیضه در اثر سرطان بیضه
• بروز عفونت اسپرم
• افزایش پرولاکتین خون
• بیماری‌های عصبی یا نروژیک
• ویژگی‌های ژنتیکی
• اضافه‌وزن و چاقی مفرط

سبک زندگی غلط

رفتارهای غلط و انتخاب سبک زندگی نادرست، با زمینه‌سازی برای بروز بیماری‌ها و تشدید عوامل اثرگذار می‌تواند احتمال بروز ناتوانی جنسی یا اختلالات نعوظ در مردان را افزایش دهد. برخی از این رفتارهای غلط شامل مصرف الکل، کشیدن سیگار (به‌ویژه بیش از ۲۰ نخ در روز)، استفاده از دخانیات و مواد مخدر و... می‌باشد که منجر به افت گردش خون در اندام‌ها و ناتوانی در حفظ نعوظ می‌شود.

مصرف دارو

اگرچه همواره باید در مصرف انواع دارو دقت کرد و صرفاً طبق دستور پزشک پیش رفت، اما به‌طورکلی برخی داروهای ضروری نیز می‌توانند باعث عوارض جانبی و اثراتی بر عملکرد دستگاه‌های مختلف بدن شوند‌. ازجمله داروهای مؤثر بر اختلال نعوظ مردان باید به موارد زیر اشاره کرد:

• تیازیدها
• سایمتیدین
• کتوکونازول (ضد قارچ)
• داروهای ضدافسردگی
• برخی داروهای فشارخون
• داروهای کاهش درد پروستات
• آنتی سایکوتیک‌ها (داروهای ضد جنون)
• داروهای هورمونی مورد استفاده ورزشکاران

افزایش سن

بالا رفتن سن در خانم‌ها و آقایان با کاهش میل و توان جنسی همراه است که این موضوع می‌تواند به شکل‌های گوناگونی نظیر اختلالات نعوظ در مردان ظاهر شود. مهم‌ترین پیامد افزایش سن در این زمینه، کاهش هورمون‌های جنسی و بروز اختلال در گردش خون است و دست‌کم یک‌چهارم افراد بالای ۶۵ سال را درگیر می‌کند.

پیامدها و عوارض اختلال نعوظ در مردان

شاید در نگاه اول، عدم نعوظ در مردان یک مشکل حاد و خطرناک نباشد؛ اما عوارض و پیامدهای ناشی از آن اثرات گسترده‌ای روی سلامت جسمی، جنسی و روانی فرد می‌گذارد. از جمله مشکلات به‌وجودآمده در اثر اختلالات نعوظ می‌توان موارد زیر را نام برد:

• نارضایتی از زندگی زناشویی و بروز تنش و اختلاف با همسر
• ایجاد یا افزایش استرس و اضطراب
• کاهش اعتمادبه‌نفس و احساس شرمندگی یا خجالت
• عدم توانایی در باردار کردن همسر به صورت طبیعی

نحوه تشخیص اختلالات نعوظ

همان‌طور که ذکر شد، در بسیاری از موارد تشخیص و شناسایی ناتوانی جنسی با انجام معاینات فیزیکی و پرسیدن سوال از فرد در خصوص شرایط حین رابطه جنسی، امکان‌پذیر است. بااین‌حال درصورتی‌که احتمال داده شود یک بیماری مزمن یا مشکل زمینه‌ای خاص موجب این عارضه شده است، فرد باید معاینات و بررسی‌های تخصصی‌تری را انجام دهد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• معاینه جسمی به‌منظور بررسی آلت تناسلی، وضعیت بیضه‌ها و حساسیت نورون‌ها یا رشته‌های عصبی
• انجام آزمایش خون جهت تأیید یا رد مشکلاتی همچون دیابت، کمبود تستوسترون، بیماری قلبی و...
• تست ادرار به‌منظور بررسی سایر علائم مرتبط با دیابت و بیماری‌های اثرگذار بر اختلال نعوظ
• سونوگرافی عروقی به‌منظور شناسایی هرگونه مشکل در رگ‌های خونی منتهی به آلت جنسی
• تست تزریق داروی محرک به آلت تناسلی پیش از انجام سونوگرافی برای بررسی وضعیت نعوظ
• معاینات روانشناسی جهت تشخیص هرگونه بیماری روانی یا افسردگی

بیشتر بخوانید: بالا یا پایین بودن هورمون تستوسترون در مردان چه عوارضی دارد؟

روش درمان اختلال نعوظ در مردان

پیش از انتخاب راهکار مناسب جهت درمان اختلال نعوظ باید کلیه عوامل زمینه‌ساز و دلایل بروز این مشکل شناسایی شود. سپس پزشک بر اساس شدت عارضه و وضعیت عمومی بیمار، اقدامات درمانی مناسب را اتخاذ می‌کند.

در برخی موارد می‌توان با تجویز داروهای خوراکی یا تزریقی به بهبود وضعیت نعوظ کمک کرد. گاهی پزشک به سراغ درمان‌های تهاجمی‌تر نظیر عمل جراحی می‌رود. در شرایطی نیز تنها انجام ورزش‌های ویژه و تغییر سبک زندگی موجب بهبود و درمان اختلالات نعوظ در مردان می‌شود.

دارو برای درمان اختلالات نعوظ

تعدادی از داروهای خوراکی مورداستفاده برای درمان ناتوانی جنسی مردان، عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توان به سیلدنافیل سیترات (Sildenafil) یا داروی ویاگرا، واردنافیل (Vardenafil)، تادالافیل (Tadalafil)، آوانافیل (Avanafil) و.. اشاره کرد. این داروها با افزایش اثر ماده شیمیایی نیتریک اکسید (تولیدشده توسط بدن)، باعث شل شدن ماهیچه آلت تناسلی و افزایش گردش خون آن می‌شوند.

البته باید اشاره کرد که مصرف این داروها به خودی خود موجب افزایش میل جنسی و نعوظ نمی‌گردد و باید ابتدا مقاربت با همسر جهت تحریک جنسی صورت گیرد؛ اما در ادامه، این داروها به تقویت سیگنال‌های جنسی و حفظ نعوظ کمک می‌کنند. لازم به ذکر است که انتخاب داروی مناسب برای هر فرد، به تشخیص پزشک صورت می‌گیرد و اثرگذاری داروی مذکور نیز ممکن است مدتی طول بکشد. از طرفی به دلیل عوارض خاص، افراد دارای نعوظ طبیعی نباید از داروها استفاده کنند چراکه احتمال بروز مشکلاتی همچون گرفتگی بینی، سرخ شدن چهره، سردرد، تغییرات بینایی، ناراحتی و مشکلات معده و کمردرد وجود دارد.

نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که بسیاری از مکمل‌های مرتبط با درمان اختلال نعوظ، تقلبی هستند و به‌ویژه برای افراد دارای بیماری‌های مزمن خطرناک می‌باشند. همچنین دسته‌ای از داروهای گیاهی درصورت تداخل با داروهای دیگر منجر به کاهش فشارخون می‌شوند و مصرف آن‌ها برای همه افرادی که نیترات استفاده می‌کنند بسیار خطرساز است. لذا در انتخاب و مصرف هر دارویی باید صرفاً از دستور پزشک پیروی نمود.

جراحی و ایمپلنت آلت تناسلی (پمپ آلت جنسی)

در مواردی که داروها روی درمان اختلالات نعوظ در مردان اثر نمی‌گذارند یا به دلیل شرایط خاص افراد، امکان تجویز دارو وجود ندارد، می‌توان از روش‌هایی مانند جراحی و ایمپلنت یا پمپ آلت جنسی استفاده کرد.

پمپ آلت تناسلی یک لوله توخالی با عملکرد مکانیکی یا الکتریکی است که با احاطه کردن آلت به افزایش گردش خون در آن کمک می‌کند. پس از وقوع نعوظ، یک حلقه دور آلت باقی می‌ماند که به حفظ نعوظ تا پایان رابطه جنسی کمک کند؛ اما ممکن است عوارضی همچون کبودی آلت تناسلی نیز در این روش رخ دهد.

راهکار دیگر که باوجود تهاجمی بودن، تغییرات مثبتی ایجاد می‌کند، انجام عمل جراحی برای جایگذاری ایمپلنت در دو طرف آلت جنسی می‌باشد. برخی از انواع ایمپلنت‌ها امکان تعیین زمان و طول مدت نعوظ را نیز دارند؛ اما به دلیل عوارض کلی مرتبط با جراحی نظیر بروز عفونت، این تکنیک به همه بیماران به‌ویژه مبتلایان به عفونت مجاری ادراری توصیه نمی‌شود. 

درمان اختلال نعوظ با ورزش

طبق بررسی‌ها، انجام ورزش‌های مناسب نظیر تمرینات هوازی در بهبود و درمان عدم نعوظ مردان مؤثر است. منظم و مداوم بودن این تمرینات علاوه بر درمان مبتلایان، به پیشگیری از بروز اختلالات نعوظ و جلوگیری از بازگشت بیماری در طولانی‌مدت کمک می‌کند. در خصوص انتخاب نوع ورزش و برنامه زمان‌بندی آن بهتر است با پزشک مشورت شود.

مشاوره روانشناسی

درصورتی‌که علت اختلال نعوظ آقایان مربوط به مسائلی همچون استرس و اضطراب، احساس افسردگی، مشکلات زناشویی و... باشد، شرکت زوجین در جلسات تراپی و مشاوره روانشناسی به بهبود این مشکل کمک خواهد کرد.

راه‌های پیشگیری از ناتوانی جنسی در مردان چیست؟

روش‌های مختلفی برای پیشگیری از بروز اختلال نعوظ وجود دارد که اغلب آن‌ها به‌سادگی و با رعایت برخی نکات مهم در سبک زندگی قابل اجرا است. این راهکارها شامل موارد زیر می‌باشد:

• مدیریت و درمان بیماری‌های مزمن همچون دیابت و ناراحتی قلبی
• مراجعه مداوم به پزشک جهت انجام تست و چکاپ‌های مرتبط
• ترک سیگار، الکل و داروهای مخدر غیرقانونی
• استفاده از روش‌های مؤثر برای کاهش و کنترل استرس
• ورزش منظم و استاندارد
• اقدام به درمان مشکلات روحی و روانی همچون افسردگی

سخن پایانی

وجود هرگونه اختلال نعوظ در مردان نباید با خجالت یا نگرانی همراه شود؛ زیرا تشخیص علت بیماری و اتخاذ یک درمان مناسب می‌تواند این مشکل را به‌خوبی مدیریت کرده و بهبود دهد. توصیه می‌شود افراد دارای ناتوانی جنسی ضمن پرهیز از رفتارهای غلط نظیر مصرف الکل و سیگار، با همسر خود درباره نگرانی‌هایشان صحبت کرده و درصورت نیاز به پزشک مراجعه نمایند.

همچنین داشتن فعالیت جنسی منظم در حالت‌هایی که جریان خون لگن را افزایش دهد و اقدام به نزدیکی در زمان اوج انرژی، در درمان مشکلات نعوظ مؤثر است. افزایش محرک‌های جنسی حین مقاربت نظیر ماساژ، تماس پوستی، استفاده از عطر و... را نیز نباید نادیده گرفت.