سرطان بیضه چیست و چه علائمی دارد؟
ناباروری مردان
سرطان بیضه یکی از انواع نادر سرطان در مردان است. این بیماری معمولاً در مردان 20 تا 40 ساله اتفاق می‌افتد و می‌تواند بر روی قدرت باروری آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. سرطان بیضه، پروستات، مثانه یا دیگر اندام‌های مربوط به تولیدمثل مردان، می‌تواند بر کیفیت اسپرم تأثیر گذاشته و در نتیجه منجر به ناباروری شود. سرطان بیضه یکی از انواع بیماری‌هایی است که نرخ بقا بالایی داشته و درمان آن نیاز به زمان زیادی دارد. اگر شما یا اطرافیانتان با این بیماری درگیر هستید، خواندن این مطلب می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهد.
سرطان بیضه چیست؟
این سرطان مانند هر نوع سرطان دیگر، زمانی شروع می‌شود که سلول‌ها به شکل غیر طبیعی شروع به رشد کنند. همان‌طور که در مقدمه نیز اشاره شد، این بیماری جز بیماری‌های نادر در مردان است که معمولاً در سن 20 تا 40 سالگی اتفاق می‌افتد. خبر خوب آن که میزان مرگ ناشی از این سرطان بسیار کم است و در صورت تشخیص به موقع قابل درمان است. حتی اگر سرطان پیشرفت کرده و اصطلاحاً متاستاز (Metastasis) کرده باشد، باز هم احتمال درمان بیماری بالا است.
برای درک بهتر این بیماری بهتر است ابتدا با ساختار و عملکرد بیضه‌ها آشنا شویم. بیضه‌ها بخشی از سیستم تناسلی مردان هستند که در یک کیسه از جنس پوست قرار دارند. این کیسه زیر آلت تناسلی مردان قرار دارد و هورمون‌های مردانه مانند تستسترون تولید می‌کنند و اسپرم می‌سازند. سلول‌های اسپرم از بیضه‌ها به لوله‌های کوچکی به نام وازدفران وارد شده و سپس به اپیدیدیم منتقل می‌شوند. در طول مسیر اسپرم‌ها در مایع منی شناور هستند.
علائم سرطان بیضه چیست؟
هرچه این بیماری زودتر تشخیص داده‌شده و تحت درمان قرار بگیرد، احتمال بهبودی کامل بیشتر است. در نتیجه مردان و پسران جوان باید علائم اولیه این بیماری را بدانند تا در صورت مشاهده موارد مشکوک به پزشک مراجعه کنند. ازجمله رایج‌ترین علائم این سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس سنگینی در کیسه بیضه
- برآمدگی یا بزرگ شدن هر دو بیضه
- درد در کشاله ران پای چپ و راست
- درد در ناحیه شکم
- احساس درد در بیضه یا کیسه آن
- کمردرد
- حساسیت با بزرگ شدن سینه‌ها
- جمع شدن ناگهانی آب در بیضه‌ها
- تنگی نفس، درد در قفسه سینه یا سرفه‌های شدید در صورت پیشرفت بیماری
- سردرد یا حالت سردرگمی به دلیل متاستاز سرطان به سلول‌های مغزی
به این نکته توجه داشته باشید ممکن است مردان مبتلا به این بیماری هیچ کدام از علائم ذکر شده را نیز تجربه نکنند. همچنین برخی از علائم می‌تواند مربوط به بیماری‌های دیگری مانند التهاب اپیدیدیم یا التهاب ارکیت باشد. در هر صورت برای تشخیص بیماری در صورت مشاهده هرگونه از موارد بالا، در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
انواع سرطان بیضه
این نوع بیماری در مردان دارای انواع مختلفی است که روش درمان را در هر روش با روش‌های دیگر متفاوت کرده است. در صورت تشخیص بیماری، پزشک باید نوع آن را تعیین کرده و روش درمان را مناسب با آن انتخاب کند. در ادامه انواع سرطان بیضه توضیح داده شده است.
سرطان سلول‌های زایا سمینوما(GCTS)
این سلول‌های سرطانی معمولاً رشد آهسته‌ای دارند در حالی که برخی از آن‌ها ممکن است سریع‌تر از بقیه رشد کنند. حدود 40 درصد از سرطان‌های بیضه از این نوع است. خوبی این سرطان آن است که معمولاً به سلول‌های دیگر نفوذ نمی‌کند. این نوع سرطان را می‌توان با عمل جراحی و بیرون آوردن یک یا هر دو بیضه درمان کرد. در صورتی که سلول‌های سرطانی به بخش‌های دیگر نفوذ کرده باشد، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سرطان سلول زایا غیر سینوماتوز (NSGCTS)
این نوع سرطان حدود 60 درصد از سرطان بیضه را به خود اختصاص داده و رشد سریع‌تری نسبت به نوع دیگر دارد. این سرطان معمولاً در مقابل پرتو درمانی و شیمی درمانی مقاوم بوده و از عمل جراحی برای درمان آن استفاده می‌شود. این سرطان معمولاً در سنین 15 تا 35 سالگی اتفاق می‌افتد. سرطان غیر سینوماتوز زیر گروه‌های اصلی زیر را دارد.
سرطان جنین
این نوع تومور بسیار تهاجمی است و در زمان کوتاهی به سلول‌های دیگر نفوذ می‌کند. نشانه‌های این سرطان آلفا فتوپروتئین و HCG است.
سرطان کیسه زرده
این نوع سرطان بیشتر در میان نوجوانان شکل می‌گیرد. از جمله نشانه‌ها و مارکرهای آن می‌توان به آلفافتوپروتئین اشاره کرد. احتمال بهبود این سرطان بسیار بالا است.
کوریوکارسینوما
این تومور در مقایسه با انواع دیگر سرطان بیضه بسیار نادر بوده و معمولاً در افراد بالای 50 سال ایجاد می‌شود. سرعت رشد بالایی داشته و نشانه آن تومور HCG است.
تومور استرومال
نوع سوم سرطان بیضه که میزان شیوع کمتری نسبت به دو نوع دیگر دارد، استرومال است. این تومور از بافت‌های اطراف سلول‌های زایای بیضه ایجاد می‌شود. این نوع سرطان نیز معمولاً از طریق عمل جراحی قابل درمان است.
علت ایجاد سرطان بیضه چیست؟
علت ایجاد سرطان بیضه مانند بسیاری دیگر از سرطان‌ها مشخص نیست، با این وجود برخی دلایل احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهد.
بیضه نزول کرده
بیضه‌ها در داخل رحم مادر و حین رشد جنین شکل گرفته و معمولاً قبل از تولد داخل کیسه بیضه قرار می‌گیرند. در بعضی موارد ممکن است تا هنگام تولد این اتفاق برای نوزاد نیفتد، در این صورت معمولاً تا یک سال بعد از تولد بیضه داخل کیسه قرار می‌گیرد. در موارد نادری این اتفاق برای بیضه نمیافتد و برای درمان آن عمل ارکیدوپکسی انجام می‌شود. این عمل حتی اگر بیضه‌ها را داخل کیسه قرار دهد، احتمال بروز سرطان را افزایش خواهد داد.
ژنیتک و سابقه خانوادگی
مانند اغلب سرطان‌ها، این بیماری نیز جنبه ژنتیکی داشته و احتمال بروز آن در افرادی که سابقه سرطان یا بیضه نزول کرده در خانواده دارند، بیشتر است.
سابقه ابتلا به سرطان بیضه
مردانی که یک بار به این سرطان مبتلا شده‌اند، 12 تا 18 برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا دوباره به آن قرار دارند. از این رو اگر بعد از درمان این بیماری حتماً طی پنج تا ده سال بعد تحت نظارت پزشک باشید.
سن
با وجود آن که این بیماری در هر سنی از مردان اتفاق می‌افتد اما احتمال بروز آن در افراد 15 تا 35 سال بیشتر است.
نژاد
مردان سفید پوست آمار بیشتری در ابتلا به این بیماری در مقایسه با مردان سیاه پوست دارند.
ایدز
برخی شواهد نشان می‌دهد، احتمال ابتلا به سرطان بیضه در مردان مبتلا به ویروس HIV بیشتر از مردان دیگر است.
تأثیر سرطان بیضه بر باروری
سرطان بیضه و روش‌های درمان آن می‌تواند بر سطح هورمون‌های بدن و در نتیجه باروری تأثیر بگذارد. بهتر است قبل از درمان با پزشک خود راجع به این موضوع صحبت کرده و از اثرات احتمالی آن مطلع شوید. سرطان بیضه در مواردی می‌تواند منجر به ناباروری در مردان شود. بنابراین اگر قصد پدر شدن دارید، بهتر است قبل از شروع درمان اسپرم خود را در بانک اسپرم نگه‌داری کنید. همه این موارد به نوع و شدت بیماری و روش درمان بستگی دارد. بنابراین قبل از هر اقدام به طور کامل با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌های درمان سرطان بیضه و تأثیر آن بر باروری
همان‌طور که در بخش بالا نیز اشاره شد، سرطان بیضه به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده است که روش درمان برای هرکدام از آن‌ها می‌توانند با انواع دیگر متفاوت باشد. هر روش درمان عوارض مخصوص خود را دارد، به طور مثال برخی از روش‌های درمان می‌تواند باروری مردان را تحت تأثیر قرار دهد. از جمله روش‌های درمان این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
عمل جراحی
برداشتن بیضه در عمل جراحی در اغلب انواع سرطان می‌تواند مؤثر واقع شود. گاهی اوقات برای جلوگیری از پیشرفت بیماری این عمل را با روش‌های دیگر ترکیب می‌کنند. سرطان بیضه معمولاً در یکی از بیضه‌ها اتفاق می‌افتد. در این حالت تنها بیضه سرطانی را برداشته و بیضه دیگر باقی می‌ماند.
در این حالت معمولاً بیضه باقی مانده می‌تواند عملیات ساخت اسپرم مورد نیاز برای باروری را تولید کند.در صورتی که مردان مبتلا به این سرطان باروری ضعیفی داشته باشند، قبل از برداشتن بیضه راهکارهایی تحت عنوان بانکداری اسپرم پیشنهاد می‌شود تا فرد بتواند باروری خود را بعد از بیرون آوردن بیضه نیز حفظ کند. در صورتی که هر دو بیضه درگیر شده و پزشک معالج تصمیم به بیرون آوردن هردوی آن‌ها بگیرد، فرد باروری خود را از دست خواهد داد.
پرتودرمانی یا رادیوتراپی
این روش معمولاً در نوع سرطان سینوما مورداستفاده قرارگرفته و می‌تواند تا 95 درصد آن را بهبود ببخشد. این درمان تأثیر چندانی بر سرطان غیر سینوما نخواهد داشت. این روش درمان معمولاً تأثیر کمتری بر روی باروری مردان خواهد داشت اما خطرات دیگری به دنبال دارد.
در طول درمان معمولاً پرتوهای رادیوتراپی به سمت غدد لنفاوی وسط شکم یا کشاله ران تابانده می‌شوند. با توجه به نزدیکی بیضه به این نواحی، این پرتوها به بیضه‌ها نیز برخورد می‌کند. با این وجود کاهش اسپرم در بیضه‌ها موقتی بوده و بعد از روند درمان بیضه‌های سالم فرآیند تولید اسپرم را آغاز می‌کنند.
شیمی درمانی
در صورتی که سلول‌های سرطانی به سلول‌های دیگر گسترش پیدا کند، از روش شیمی درمانی استفاده می‌شود. در این روش از داروهایی مانند کاربوپلاتین، بلاومایسین، سیس پلاتین و موارد مشابه تجویز می‌شود. در اغلب موارد شیمی درمانی منجر به کاهش تعداد اسپرم و کیفیت آن‌ها خواهد شد. این موضوع مقطعی بوده و قابل درمان است.
البته سرعت بهبودی در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت خواهد بود. زمان بهبودی می‌تواند 18 ماه تا 5 سال طول بکشد. در طول درمان بهبودی مردان می‌توانند میزان اسپرم موجود در منی را بررسی کنند. ممکن است مردانی که قبل از بیماری تعداد اسپرم کمی داشتند، بعد از روند درمان در تولید اسپرم عملکرد بهتری داشته باشند. البته برعکس این موضوع نیز ممکن است. از جمله عوامل مؤثر بر طول دوره درمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- نوع شیمی درمانی
- مدت شیمی درمانی
- تعداد اسپرم‌ها قبل از شیمی درمانی
چه مدت بعد از درمان برای بارداری اقدام کنیم؟
نکته مهم دیگر برای بارداری پس از درمان، زمان آن است. طبق توصیه پزشکان بهتر است تا یک سال بعد از پایان درمان شیمی درمانی و پرتو درمانی نسبت به فرزند آوری اقدام نکنید. این فاصله زمانی باعث می‌شود اسپرم‌های آسیب‌دیده از هرگونه آسیب ناشی از درمان بهبود پیدا کنند.
پس از گذشت یک سال می‌توان نسبت به بارداری اقدام کرد. البته در نظر داشته باشید بعد از درمان ممکن است چند سال طول بکشد تا مردان قدرت باروری خود را به طور کامل به دست آورند. تحقیقات نشان می‌دهد به طور کلی مردان بعد از گذشت حدود شش سال قدرت باروری خود را به طور کامل به دست خواهند آورد. به طور کلی توانایی باروری مردان بعد از درمان کاهش پیدا می‌کند که میزان آن به شدت بیماری و نوع درمان بستگی خواهد داشت.
آیا سرطان بیضه کشنده است؟
سرطان بیضه زمانی در فرد ایجاد می‌شود که DNA تعداد از سلول‌های بیضه تغییر کرده و دچار جهش شود. جهش ژنتیکی منجر به رشد غیر طبیعی و تکثیر بیش از حد سلول‌های بدن خواهد شد. این سلول‌های تکثیر شده به تدریج تشکیل یک توده به نام تومور خواهند داد. همان‌طور که در بخش‌های بالا نیز ذکر شد، سرطان بیضه جز سرطان‌های کشنده نیست و در صورت تشخیص به موقع قابل بهبودی کامل است.
نظری ثبت نشده
نظر شما