میزان نرمال هورمون LH در زنان و مردان چقدر است؟

هورمون LH ، از غده‌ی هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود و تاثیر زیادی روی شکل‌گیری ارگان‌ها و عملکردهای اندام جنسی می‌گذارد. هورمون LH (Luteinizing Hormone) هم در زنان و هم مردان نقش مهمی دارد، عملکرد این هورمون در سلامت تخمدان‌ها و بیضه‌ها مؤثر است.

در طول این آزمایش، مقدار هورمون LH در خون و ادرار اندازه‌گیری می‌شود که در صورت وجود آن در خون می‌توان مشکلات مرتبط با دستگاه تناسلی را تشخیص داد. مقاله پیش‌رو به علل انجام آزمایش LH، میزان نرمال این هومورن در زنان و مردان و تفسیر نتایج آن پرداخته است.

هورمون LH چیست؟

همانطور که گفته شد، هورمون LH در غده هیپوفیز تولید می‌گردد و یک هورمون لوتئینی‌کننده است که به عنوان هورمون جسم زرد و یا گنادوتروپین نیز شناخته می‌شود. این هورمون در بانوان وظیفه تنظیم چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری را بر عهده دارد و مقدار آن با تغییرات قاعدگی، تغییر می‌کند.

بدین معنی که سطح هورمون LH قبل از تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد و این مقدار افزایش در میانه چرخه قاعدگی (روز ۱۴ از سیکل ۲۸ روزه) به اوج خود می‌رسد. شایان ذکر است که میزان هورمون جسم زرد (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) در طول هر چرخه قاعدگی با هم بالا و پایین می‌روند.

آزمایش LH در چه مواردی انجام می پذیرد؟

آزمایش اندازه‌گیری سطح هورمون لوتئینی‌کننده یا LH جهت کمک به تشخیص و ارزیابی موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• بررسی علل ناباروری
• ارزیابی و تعیین زمان تخمک‌گذاری در خانم‌ها 
• بررسی تحریک تخمک‌گذاری در اثر درمان  
• ارزیابی مشکلات چرخه قاعدگی نظیر قطع و یا نامنظم شدن عادت ماهانه
• تشخیص بلوغ زودرس (در دختران قبل از ۹ سالگی و در پسران قبل از ۱۰ سالگی)
• تشخیص بلوغ دیررس
• تشخیص نزدیک شدن به یائسگی
• بررسی تعداد اسپرم در آقایان

روش های انجام آزمایش LH

همانطور که قبل تر به آن اشاره شد، سطح هورمون LH از دو طریق آزمایش خون و آنالیز ادراری قابل اندازه‌گیری است؛ اما در صورتی که این آزمایش در دوران بارداری برای فرد تجویز شود، آزمایشات تکمیلی دیگری نیز جهت بررسی علت افزایش یا کاهش LH مورد نیاز می‌باشد.

از طرفی دیگر، می‌توان بعد از تزریق هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH)، سطح LH را در بدن اندازه گرفت و به بررسی مشکلات غده هیپوفیز یا دیگر نقاط بدن پرداخت.

بیشتر بخوانید: ایا مشکلات هورمونی باعث نازایی می‌شود؟

میزان نرمال هورمون LH در زنان و مردان چقدر است؟

مقادیر نرمال هورمون LH به شرح زیر است؛ اما باید به این نکته نیز توجه داشت که گاهی این مقادیر ذکرشده از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت است و پزشک نتایج را بر اساس سلامتی و یا عوامل دیگر ارزیابی می‌کند. سطح LH طبیعی در خون در شرایط مختلف و طبق واحد بین‌المللی در هر لیتر (IU/L) به قرار زیر است:

• زنان در دوران بارداری، کمتر از ۱.۵ IU/L
• زنان در پیک چرخه قاعدگی، بین ۸.۷ تا ۷۶.۳ IU/L
• زنان در مرحله فولیکولی چرخه قاعدگی، بین 1.9 تا 12.5 IU/L
• زنان مصرف‌کننده داروهای ضدبارداری، بین ۰.۷ تا ۵.۶ IU/L
• زنان در دوران یائسگی، بین ۱۵.۹ تا ۵۴.۰ IU/L
• مردان بین سنین ۲۰ تا ۷۰ سال، از ۰.۷ تا ۷.۹ IU/L
• مردان بالای ۷۰ سال، از ۳.۱ تا ۳۴.۰ IU/L

تفسیر نتایج آزمایش هورمون LH در زنان

LH در زنان تغییراتی را در تخمدان ها ایجاد می کند که چرخه قاعدگی را حفظ کرده و از بارداری حمایت می کند. همانطور که اشاره شد اندازه LH در زنان بسته به اینکه در چه روزی از سیکل قاعدگی خود باشند تغییر می کند. بالا بودن هورمون LH در زنان ممکن است نشانه‌ای از موارد زیر باشد:

• عدم تخمک‌گذاری
• بروز اختلالات تخمدانی
• رشد ناکافی تخمدان‌ها
• ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک و سندرم ترنر در سن باروری
• شروع یائسگی در سنین بالا
• اختلالات خود ایمنی
• مشکلات غده تیروئید یا غده فوق کلیه

همچنین در زنان، سطح پایین هورمون LH می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:

• بروز اختلالات غده هیپوفیز
• اختلالات تغذیه‌ای و سوء‌تغذیه
• اختلالات هیپوتالاموس و آنورکسی نروزا (بی اشتهایی عصبی) 

تفسیر آزمایش LH در مردان

هورمون LH بیضه ها را برای تولید تستوسترون تحریک می کند و بدن برای تولید اسپرم به آن نیاز دارد. تستوسترون مسئول ویژگی های جنسی ثانویه، مانند صدای کلفت تر، موهای بدن و توده عضلانی بیشتر است. در مردان، سطح بالای هورمون LH می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:

• آسیب بیضه‌ها به دلیل شیمی‌درمانی و پرتونگاری
• عفونت یا زیاده‌روی در مصرف الکل
• ابتلا به سندروم کلاینفلتر (نوعی اختلال ژنتیکی مؤثر بر رشد جنسی مردان)
• داشتن سابقه عفونت‌های ویروسی نظیر اوریون

پایین بودن سطح هورمون LH در مردان نشانه ای از علائم زیر است:

• کاهش سطح هورمون تستوسترون 
• اختلال در عملکرد جنسی
• کاهش میل جنسی و خستگی

نتایج آزمایش LH در کودکان

معمولا آزمایش LH در دوران بلوغ در خواست می شود. در کودکان، سطح بالای هورمون LH به همراه FSH می‌تواند نشانه‌ای از بلوغ زودرس (در دختران قبل از 9 سالگی و در پسران قبل از 10 سالگی) باشد که با اختلال در سیستم عصبی مرکزی و آسیب مغزی همراه است. 

همچنین کاهش سطح هورمون LH می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:

• تأخیر در بلوغ
• اختلال در تخمدان‌ها یا بیضه‌ها
• بروز سندرم ترنر در دختران و سندرم کلاینفلتر در پسران
• ابتلا به عفونت
• کمبود هورمونی و اختلالات تغذیه‌ای

تست‌های مکمل آزمایش LH

در برخی شرایط، پزشک به منظور بررسی دقیق‌تر و تأیید قطعی نتیجه، در کنار آزمایش LH، تست‌های مکمل دیگری نیز تجویز می‌کند که با آزمایش هورمون جسم زرد مرتبط هستند؛ تست‌هایی نظیر:

• آزمایش FSH: جهت بررسی عملکرد غده هیپوفیز و تأثیر آن بر باروری
• آزمایش Progesterone: جهت بررسی سلامتی باروری زنان
• آزمایش AMH: جهت بررسی میزان ذخایر تخمدان‌ها
• آزمایش Prolactin: جهت تشخیص بارداری
• آزمایش Testosterone: جهت بررسی مشکلات جنسی در خانم‌ها و آقایان، قاعدگی‌ها نامنظم در زنان و تومورهای بیضه در مردان
• آزمایش Androstenedione: جهت بررسی بلوغ زودرس پسران و بروز صفات مردانه در زنان
• آزمایش Semen Analysis: جهت ارزیابی شکل و حرکت اسپرم
• آزمایش SHBG: جهت اندازه‌گیری مقدار سطح تستوسترون در مردان و زنان

بیشتر بخوانید: آزمایش FSH چیست و نحوه تفسیر آن چگونه است؟