رحم

اگر شما هم خانمی هستید که به ندرت به سراغ چکاپ‌های تخصصی زنان می‌روید، ممکن است حتی بدون وجود هرگونه علائم و نشانه‌ای دارای بیماری فیبروم رحم باشید! فیبروم رحمی از جمله شایع ترین بیماری‌های بانوان است که گاهی تا سال‌ها بدون علامت باقی می‌ماند و ممکن است صرفاً با سونوگرافی های قبل از بارداری یا معاینات مشابه، مورد شناسایی قرار گیرد.

باتوجه به نقش رحم در حفظ و رشد جنین تا زمان تولد، پیش از اقدام به بارداری باید به کمک روش‌هایی همچون بهبود شرایط محیطی، حفظ تعادل هورمون‌ها، پیروی از رژیم غذایی استاندارد و همچنین حفظ سلامت روحی و جسمی بدن، رحم را تقویت و آماده کرد. البته انتخاب برنامه غذایی مناسب با هر فرد، نوع ورزش‌ها و... نیاز به مشورت با پزشک دارد.

در خانم‌ها گاهی سلول‌های دیواره رحم (اندومتر) به‌صورت موضعی رشد می‌کنند و موجب تشکیل زائده‌ای غیرطبیعی می‌شوند که به آن‌ها «پولیپ رحم»، «پولیپ اندومتر» و یا «پولیپ اندومتریال» گفته می‌شود.

هیستروسکوپی یکی از روش‌های رایج برای تشخیص و درمان برخی بیماری‌های داخلی زنان به کمک آندوسکوپ است که امکان یافتن مشکلاتی نظیر خونریزی غیرطبیعی رحم، چسبندگی رحم و... را فراهم می‌کند. این تکنیک پزشکی در موارد بسیاری برای رفع ناهنجاری‌های رحم و توده‌های رحمی (نظیر پولیپ، فیبروم و...) به کار می‌رود و ممکن است برای برداشتن و خارج کردن رحم نیز استفاده شود.

لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی‌های باز، روشی کم‌تهاجمی است که عوارض اندکی دارد. این تکنیک که با برش‌های کوچک شکمی برای درمان‌هایی نظیر هیسترکتومی، اوفورکتومی، برداشتن کیست و فیبروم و... انجام می‌شود، برای اغلب افراد مناسب است. اما پس از جراحی باید مراقبت‌هایی همچون استراحت، مصرف داروها و... را در پیش گرفت تا عوارض به حداقل برسد.

یکی از روش‌های تشخیصی و درمانی برای بیماری‌های رحم زنان، هیستروسکوپی نام دارد که تکنیکی ساده ‌و کم‌تهاجمی محسوب می‌شود. در روش هیستروسکوپی که معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌پذیرد، پزشک لوله باریکی شامل یک دوربین کوچک (هیستروسکوپ) را وارد دستگاه تناسلی می‌کند تا مشکلات دهانه رحم، واژن و رحم (نظیر خونریزی‌های غیرطبیعی واژن، قاعدگی دردناک و...)را مورد بررسی قرار دهد.

یکی از اصلی ترین دلایل ناباروری زنان مشکلات لوله‌های رحمی، از جمله؛ انسداد لوله ‌های رحمی یا هیدروسالپنکس (Hydrosalpinx) می‌باشد که به معنی جمع شدن مایع در یکی از لوله ‌های رحم یا هر دوی آن‌هاست که مانع از حرکت اسپرم و تخمک به سمت یکدیگر می‌شود و احتمال بروز آن در صورت وجود برخی عوامل خطرزا افزایش می‌یابد. به بیانی دیگر، درصورت انسداد لوله‌ های رحمی در اثر عواملی همچون زخم، عفونت‌های لگنی و یا جراحی، مسیر به‌هم رسیدن اسپرم و تخمک مسدود شده و یا تخمک بارورشده در لوله رحمی توانایی بازگشت به رحم را ندارد و درنتیجه باعث ناباروری در زنان می‌شود.

با توجه به تفاوت در ساختار دستگاه تولید مثل زنان و مردان، معمولاً بیماری‌هایی که در خانم‌ها باعث ناباروری می‌شود با بیماری‌های مؤثر در ناباروری مردان تفاوت دارد. رحم و تخمدان از جمله بخش‌های مهم سیستم تولید مثل بانوان است که گاهی به علت مسائل ژنتیکی یا مشکلات محیطی، دچار بیماری‌های جدی می‌گردد.

لاپاراسکوپی یکی از روش‌های جدید جراحی است که طی 20 الی 30 سال گذشته در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و با توجه به ایجاد زخم‌های کمتر حین جراحی، روشی کاربردی و ایمن به شمار می‌رود. انجام لاپاراسکوپی در زنان برای درمان مشکلات مختلفی به کار می‌رود که از جمله آن‌ها می‌توان به لاپاراسکوپی رحم و تخمدان اشاره کرد.

بخشی از علل ناباروری در زنان، به ناهنجاری‌های رحم مربوط می‌شود که شامل شکل نامناسب یا ضعف و بیماری رحم است. از مشکلات رحم باید به افتادگی، سپتوم، رحم دوشاخ یا تک‌شاخ و... اشاره کرد. برخی از این ناهنجاری‌ها با روش‌های نظیر عمل جراحی قابل درمان‌اند، اما در موارد دیگر برای بارداری می‌توان از رحم جایگزین استفاده کرد.