یکی از سه علل شایع ناباروری در زنان، بیماری اندومتریوز (Endometriosis) میباشد که طبق آمار، تقریباً از هر 10 زن در سنین بین ۱۵ تا ۴۹ سال، یک نفر به آن مبتلا میشود. در این عارضه، سلولهای پوشاننده جدار داخلی رحم که آندومتر نام دارد، در جایی به غیر از محل اصلی خود (یعنی حفره رحم) رشد میکند.
اگرچه انجام عمل هیسترکتومی جهت خارجسازی رحم و تخمدانها موجب نازایی و توقف قاعدگی میشود؛ اما گاهی برای درمان سرطان رحم و تخمدان یا بیماریهای مشابه، تنها گزینه است. بااینحال روشهای مختلفی نظیر هیسترکتومی شکمی، واژینال و لاپاراسکوپی وجود دارد که آگاهی از نحوه انجام و عوارض هر یک، به انتخاب بهترین درمان کمک خواهد کرد.
التهاب ناشی از عفونت در دهانه رحم که به زخم دهانه رحم معروف است، بر اثر عواملی همچون نوسانات هورمونی دوران بارداری، برخی باکتریها، برخی بیماریهای عفونی قابل انتقال، واکنش به ابزاری همچون تامپون و دیافراگم، پرتودرمانی و... رخ میدهد. با توجه به حساس بودن محل عارضه، آشنایی با علائم این بیماری برای تشخیص و درمان بهموقع آن بسیار اهمیت دارد.
سندرم آشرمن به عنوان نوع نادری از چسبندگی رحم، در اثر وجود جای زخم یا بافت اسکار ایجاد میشود و عوارضی را ایجاد میکند. این بیماری که با علائمی همچون توقف قاعدگی، درد و گرفتگی شدید پریود، سقط جنین، ناتوانی در بارداری، درد حین رابطه جنسی، ابتلا به اندومتریوز و... همراه است، در صورت تشخیص بهموقع تا حد زیادی قابل درمان میباشد.
مشکلات مربوط به رحم و دهانه رحم یکی از رایجترین مشکلات در میان زنان است. برای شناسایی و درمان این بیماریها روشهای مختلفی وجود دارد که پزشکان با توجه به نوع بیماری آن را برای بیماران تجویز میکنند.
سرطان سرویکس یا دهانه رحم که با علائمی همچون ترشح و خونریزی بیدلیل از واژن، درد بعد از مقاربت و... همراه است، اغلب پس از یائسگی رخ میدهد. درصورت وقوع در دوران باروری، به علت درمانهایی مانند هیسترکتومی یا رادیوداروها ممکن است قدرت باروری کم شود؛ اما گاهی فرصت فرزندآوری با روشهای نظیر فریز تخمک همچنان باقی میماند.
در صورتی که بافت داخلی رحم یعنی آندومتر در دیواره عضلانی رحم شروع به رشد و پیشروی کند، عارضه خوشخیم آدنومیوز شکل میگیرد که با علائمی همچون درد و گرفتگی ماهیچهها، لخته شدن خون قاعدگی، خونریزی شدید پریود و... همراه است. از آنجایی که آدنومیوز روی کیفیت زندگی فرد اثر میگذارد، آشنایی با علائم و نیز تشخیص و درمان بهموقع آن حائز اهمیت میباشد.
دهانه رحم در حالت طبیعی و حتی پس از شروع بارداری، بسیار تنگ است و صرفاً در هفتههای آخر حاملگی برای سهولت تولد نوزاد، کمکم گشاد میشود. در زنانی که باز شدن دهانه زودتر از موعد رخ دهد، خطر زایمان زودرس یا سقط جنین وجود دارد و بنابراین عمل جراحی سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم (با عوارض کم و درصد موفقیت بسیار بالا) انجام میگیرد.
یکی از روشهای سقط جنین، کورتاژ (Curetage) نام دارد که تحت عنوان دیلاتاسیون و کورتاژ (Dilation and curettage) و به صورت مخفف با نام D&C هم شناخته میشود.به عبارتی دیگر، کورتاژ نوعی عمل جراحی کوتاه است که علاوه بر سقط جنین، جهت تشخیص وضعیت رحم و درمان شرایط خاص آن نیز به کار میرود.
در میان بیماریهای شایع و البته دردناک زنان، نام آندومتریوز به عنوان عارضهای جدی و مهم دیده میشود. بیماری اندومتریوز که در اثر رشد بافت داخلی رحم (اندومتر) در فضای خارج از رحم به وجود میآید، مشکلات متعددی را برای بانوان ایجاد میکند. از آنجایی که گاهی علائم و نشانههای این بیماری دیر ظاهر میشوند، لازم است که خانمها راههای پیشگیری و کنترل آن را بشناسند.