شل بیضه مردان به ویژه در سنین پایین، می‌تواند نشانه برخی مشکلات و بیماری‌ها باشد که درمان آن‌ها نیازمند تشخیص سریع و زودهنگام علائم بیماری است. در این مطلب، به علل و دلایل مختلف شل شدن بیضه‌ها و نحوه درمان آن‌ها پرداخته می‌شود.
سرطان بیضه یکی از انواع نادر سرطان در مردان است. این بیماری معمولاً در مردان 20 تا 40 ساله اتفاق می‌افتد و می‌تواند بر روی قدرت باروری آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. سرطان بیضه، پروستات، مثانه یا دیگر اندام‌های مربوط به تولیدمثل مردان، می‌تواند بر کیفیت اسپرم تأثیر گذاشته و در نتیجه منجر به ناباروری شود.
آمارها نشان می‌دهد که حدود 15 درصد از زوج‌های امروزی دچار مشکل ناباروری هستند. در حدود نیمی از این زوج‌ها مشکل ناباروری مربوط به آقایان است. ناباروری مردان می‌تواند دلایل مختلفی مانند اختلالات ژنتیکی، نقص ایمنی، عفونت، دلایل التهابی و غیره داشته باشد.
عدم توازن در تعداد کروموزوم‌های X و Y انسان‌ها می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مختلفی شود که یکی از آن‌ها سندرم کلاین فلتر نام دارد. این عارضه به عنوان یک اختلال ژنتیکی، در اثر وجود یک کروموزوم X اضافی در مردان رخ می‌دهد و اغلب تا زمان اقدام به فرزند آوری، علائم قابل تشخیصی ندارد.
آتروفی یا کوچک شدن بیضه‌ها که در اثر عواملی مانند مشکلات ژنتیکی، برخی بیماری‌ها، پیری، عفونت، تماس با مواد سمی، برخورد ضربه و... رخ می‌دهد، از بیماری‌های مهم مردان در سنین مختلف است. از آن‌جایی که این مشکل می‌تواند روی سلامت عمومی و به‌ویژه قدرت باروری اثر منفی بگذارد، آشنایی با علائم آن به تشخیص و درمان به‌موقع عارضه کمک خواهد کرد.
انزال بازگشتی که به معنای عدم خروج کامل مایع منی و اسپرم‌ها در حین انزال است، علائمی همچون کاهش حجم یا عدم خروج منی، کدر شدن ادرار بعد از انزال، ناتوانی در باردار کردن همسر و... را به دنبال دارد. در صورت تولید اسپرم کافی و باکیفیت در بیضه‌ها، ناباروری ناشی از این عارضه قابل درمان است و به کمک روش‌هایی می‌توان فرزندآوری را تجربه کرد.
داشتن قدرت باروری در مردان، در درجه اول نیازمند سلامت اسپرم است که شامل شکل استاندارد، تعداد کافی، سرعت بالا و جهت حرکت مناسب می‌باشد. تحرک یک اسپرم قوی، به صورت پیش‌رونده و با سرعت زیاد است که تشخیص آن توسط آزمایش اسپرم انجام می‌گیرد. در صورت ضعف حرکت اسپرم‌ها، با راهکارهایی می‌توان نسبت به تقویت و افزایش کیفیت آن‌ها اقدام کرد.
با توجه به این که نیمی از موارد ناباروری زوجین ناشی از علل مردانه به‌ویژه مشکلات اسپرم است، تقویت اسپرم و رفع ضعف‌های آن در زمینه‌ی تعداد، تحرک و مورفولوژی می‌تواند به درمان ناباروری کمک کند. بسته به نوع مشکل، روش‌هایی همچون کاهش دمای بیضه‌ها، دوری از مواد سمی، ترک سیگار، بهبود برنامه غذایی و... با مشورت پزشک انتخاب می‌شود.
مهم‌ترین تست تشخیص ناباروری در مردان، آزمایش اسپرم است که با دریافت یک نمونه مایع منی از مرد انجام می‌شود. در تفسیر این آزمایش مواردی مانند شکل اسپرم‌ها، جهت و سرعت حرکت آن‌ها، تعداد اسپرم، حجم نمونه انزال، PH مایع منی، سرعت رقیق شدن منی و... مورد بررسی قرار می‌گیرد که نتایج آن قدرت باروری را تعیین می‌کند.
تشخیص انسدادی یا غیرانسدادی بودن آزواسپرمی (اسپرم صفر)، با آزمایش آنالیز اسپرم و سایر معاینات انجام می‌شود. در اغلب موارد، ناباروری ناشی از اسپرم صفر انسدادی با درمان‌هایی همچون جراحی قابل رفع است. در موارد دیگر نیز دارودرمانی، هورمون‌درمانی، پیوند مغز استخوان و نهایتاً استفاده از اسپرم اهدایی می‌تواند به فرزندآوری کمک کند.