علت کوچک شدن بیضه و راه های درمان آن

بیضه‌ها از جمله غده‌های مهم بدن مردان است که وظیفه‌ی تولید و ذخیره اسپرم و همچنین ترشح هورمون‌هایی نظیر تستوسترون را بر عهده دارد. این بخش از اندام مردان که خارج از بدن و درون کیسه‌ای به نام کیسه بیضه در پشت آلت تناسلی قرارگرفته، گاهی شروع به کوچک شدن می‌کند که به «آتروفی بیضه» معروف است و در اثر عوامل و دلایل گوناگونی به وجود می‌آید.

از جمله علت کوچک شدن بیضه‌ مردان، ویژگی‌های ژنتیکی، کهولت سن، بیماری، عفونت، شرایط خاص پزشکی، ضربه و تماس با برخی مواد سمی است. درمان کوچک شدن بیضه در مردان را باید جدی گرفت؛ زیرا می تواند بر روی کمیت و کیفیت اسپرم تولیدی اثر گذاشته و منجر به ناباروری در مردان گردد. اگر تمایل دارید درباره مشکلات بیضه که سبب ناباروری در مردان می‌شود، بیشتر بدانید، اینجا کلیک کنید.

کوچک شدن بیضه‌ها، تغییراتی نظیر کاهش سطح تستوسترون بدن را به دنبال دارد که باعث کاهش توده عضلانی و پایین آمدن میزان میل جنسی می‌شود. این مشکل می‌تواند به دلیل تروما یا آسیب شدید به بیضه‌ها، برخی بیماری‌های مقاربتی همچون سفلیس و سوزاک، ابتلا به سل، اوریون، بروز عفونت‌های ویروسی در بیضه‌ها و… به وجود آید. در این مقاله به علت کوچک شدن بیضه، عوارض و راه های درمان آن می پردازیم.

بیشتر بخوانید: مهم ترین دلایل ناباروری در مردان چیست؟

اندازه طبیعی بیضه

بیضه‌ها اندازه مشخصی دارند که در بیشتر مردان طبیعی محسوب می‌شود. به طور میانگین، طول بیضه حدود ۴/۶ سانتی‌متر (بین ۳/۶ تا ۵/۵ سانتی‌متر)، عرض آن حدود ۲/۶ سانتی‌متر (بین ۲/۱ تا ۳/۲ سانتی‌متر) و حجم متوسط آن نزدیک به ۱۸/۶ سانتی‌متر مکعب است.

توجه به تغییرات اندازه بیضه‌ها اهمیت زیادی دارد. هرچند بزرگی یا کوچکی آن‌ها به طور مستقیم سلامت عمومی فرد را تهدید نمی‌کند، اما در قدرت باروری مردان نقش مهمی دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود والدین از همان بدو تولد، نوزاد پسر خود را برای معاینات کامل از جمله بررسی شکل، اندازه و محل بیضه‌ها نزد پزشک متخصص ببرند. حتی پیش از تولد نیز با سونوگرافی می‌توان مشکلات احتمالی در اندازه یا وضعیت بیضه‌ها را شناسایی کرد. در صورتی که پزشک متوجه مشکلی شود، می‌تواند خیلی زود اقدام به درمان کند و از بروز ناباروری در آینده پیشگیری نماید.

نشانه‌ها و علائم کوچک شدن بیضه

کوچک شدن بیضه‌ها یا آتروفی بیضه (testicular atrophy) به‌عنوان یک اختلال مردانه، با علائم و نشانه‌هایی همراه است که با افزایش سن نیز شدت می‌یابد. ازجمله علائم آتروفی بیضه باید به موارد زیر اشاره کرد:

• علائم قبل از بلوغ: شامل عدم رشد مو در صورت، تب و حالت تهوع، التهاب پروستات و عدم رویش مو در ناحیه ژنیتال
• علائم بعد از بلوغ: شامل کاهش یا توقف رشد مو در ناحیه ژنیتال و صورت، کاهش میل جنسی، حالت تهوع، تب، نرم شدن بیش‌ازحد بیضه‌ها، بروز مشکلات ناباروری و همچنین کاهش توده عضلانی

علت کوچک شدن بیضه چیست؟

تغییر کردن اندازه بیضه‌ها یک امر نسبتاً طبیعی و رایج در بسیاری از مردان است و علل مختلفی موجب این اتفاق می‌شود. درصورتی‌که علت کوچک شدن بیضه افزایش سن یا عوامل طبیعی دیگر باشد؛ این اتفاق به‌صورت آهسته و آرام‌آرام رخ می‌دهد و مشکلی هم برای سلامتی فرد به وجود نمی‌آورد.

ازجمله دلایل کوچک شدن موقت بیضه‌ها هم باید کاهش دما و سرد شدن آن‌ها _مانند قرارگیری در معرض هوای سرد یا آب سرد_ را نام برد. به عبارتی، خنک شدن بیضه‌ها با جمع شدن عضله کروماتر همراه است که به نام «انقباض کرماستریک» شناخته می‌‌شود.

از دیگر دلیل کوچک شدن بیضه ها به صورت دائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب رسیدن به بیضه‌ ها
• مصرف استروئیدها
• بیضه نزول نکرده
• بالا رفتن سن
• واریکوسل
• پیچ خوردن بیضه
• مصرف الکل
• عفونت بیضه
• هیپوگنادیسم مردانه
• درمان های تستوسترون
• اختلالات خواب
• سرطان بیضه
• بیماری های مختلف

در ادامه شرح می دهیم که هریک از علل کوچک شدن بیضه، چگونه باعث تحلیل رفتن آن خواهند شد:

آسیب رسیدن به بیضه‌ ها

در برخی از موارد، وارد شدن ضربه به بیضه ها یا قرار گرفتن بیضه ها تحت فشار شدید، سبب کبودی یا آسیب های دیگری نظیر پیچ خوردگی بیضه می شود. این پیچ خوردگی، علت کوچک شدن بیضه ها به شمار رفته و یا در مواردی آسیب به طناب اسپرماتیک (spermatic cord) را به دنبال دارد. البته لازم به ذکر است که آسیب به طناب اسپرماتیک یک اتفاق نادر است و در هر سنی امکان اتفاق افتادن آن وجود دارد.

مصرف استروئیدها و داروها؛ علت اصلی کوچک شدن بیضه

مصرف بعضی دارو‌ها از علت اصلی کوچک شدن بیضه در مردان می‌باشد. بدین صورت که، برخی از داروها میزان تستوسترون بدن را کاهش داده و سبب کوچک شدن بیضه ها می شوند.

مثلاً بسیاری از مردان از استروئیدهای آنابولیک مصنوعی به منظور عضله سازی سریع و بهبود عملکرد ورزشی استفاده می کنند و یا از دیگر داروهایی که سبب کوچک شدن بیضه ها می شوند، کورتیکواستروئیدها هستند که پزشک برای درمان بیماری هایی نظیر آسم، اگزما و آرتریت روماتوئید تجویز می کند.

بیضه نزول نکرده

ابتلا به اختلال بیضه نزول‌نکرده از دیگر علل شکل‌گیری بیضه‌های کوچک به شمار می‌رود. عدم نزول بیضه‌ها به‌عنوان یک بیماری مربوط به دوران جنینی، مانع از پایین آمدن بیضه‌ها و حرکت آن‌ها به درون کیسه بیضه می‌گردد که البته در اغلب موارد، با جراحی در دوران نوزادی قابل درمان می‌باشد.

بالا رفتن سن

بالا رفتن سن و پیر شدن، به‌طور طبیعی علت کوچک شدن بیضه‌ها در نظر گرفته می شود. درواقع با افزایش سن در مردان، آندروپوز رخ می‌دهد که به دنبال آن سطح تستوسترون کاهش می‌یابد و بدین ترتیب آتروفی بیضه شکل می‌گیرد.

واریکوسل و کوچک شدن بیضه ها

بیماری واریکوسل با افزایش دمای بیضه و اختلال در عملکرد آن، موجب واریس ورید بیضه می‌گردد و اغلب در بیضه چپ مشاهده می‌شود. اگر شریان بیضه‌ی مبتلا به واریکوسل حین عمل قطع شود، عدم خون‌رسانی به بیضه باعث کوچک شدن آن می‌گردد و معمولاً قابل‌برگشت و جبران نیست.

بیشتر بخوانید: واریکوسل گرید ۳ چیست و چگونه درمان می شود؟

پیچ خوردن بیضه (testicular torsion)

پیچ خوردن یا پیچش بیضه به‌عنوان یک مشکل اورژانسی، در اثر پیچ خوردن طناب بیضه به وجود می‌آید. این اختلال در صورت عدم درمان فوری، طی ۴ ساعت موجب مرگ بیضه می‌شود و آتروفی را به دنبال می‌آورد.

مصرف الکل

مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی هم با کاهش هورمون تستوسترون در بدن مردان، آتروفی بیضه را به وجود می‌آورد‌.

اورکیت یا عفونت بیضه (Orchitis)

ابتلا به اورکیت یا عفونت و التهاب بیضه، با کوچک کردن بیضه‌ها باعث مشکلات باروری می‌شود و علائمی نظیر درد و تورم بیضه‌ها، حالت تهوع و استفراغ را به دنبال می‌آورد‌. اورکیت ناشی از ویروس اوریون که معمولاً پس از بلوغ هم رخ می‌دهد، حدود ۳ الی ۴ روز بعد بروز بیماری اوریون آغاز می‌شود‌. اورکیت عفونی هم اغلب در مبتلایان به عفونت مجاری ادراری و همچنین به دنبال بیماری‌های مقاربتی نظیر کلامیدیا و گنوره شکل می‌گیرد.

هیپوگنادیسم مردانه (Hypogonadism)

برخی از مردان به علت ابتلا به بیماری هیپوگنادیسم مردانه، با مشکل عدم تولید تستوسترون کافی در بدن مواجه هستند. این مشکل موجب جلوگیری از رشد مناسب خصوصیات مردانه نظیر بیضه‌ها، آلت تناسلی و توده‌های عضلانی می‌شود و شامل دو نوع هیپوگنادیسم اولیه و هیپوگنادیسم ثانویه می‌باشد.

درصورتی که هیپوگنادیسم بر اثر اختلال بیضه مانند عدم پاسخ بیضه‌ها به سیگنال‌های مغز جهت تولید اسپرم و تستوسترون رخ دهد، با نام هیپوگنادیسم اولیه شناخته می‌شود. منظور از هیپوگنادیسم ثانویه نیز اختلال بیضه‌ها در ساخت تستوسترون به دلیل عدم تولید هورمون لوتئینه‌کننده توسط غده هیپوفیز مغز است.

درمان های تستوسترون

استفاده از درمان‌های تستوسترون با دریافت تزریقی یا خوراکی این هورمون، گاهی زمینه قطع ترشح هورمون‌های هیپوفیز را ایجاد می‌کند و موجب کوچک شدن بیضه می‌شود.

اختلالات خواب

همان‌طور که اشاره شد، اختلالات خواب همچون خواب بی‌کیفیت یا کم‌خوابی با اثرگذاری بر تولید هورمون تستوسترون و کاهش میزان آن، زمینه کوچک شدن بیضه‌ها را فراهم می‌کند.

سرطان بیضه

یکی دیگر از علل کوچک شدن بیضه‌ها، ابتلا به سرطان بیضه است که اغلب در سنین جوانی رخ می‌دهد. باید دانست این بیماری در بسیاری از مردان، منجر به شکل‌گیری توده سرطانی و بزرگ شدن بیضه‌ها می‌شود؛ اما گاهی نیز کوچک شدن بیضه‌ها علامت ابتلا به سرطان می‌باشد؛ بنابراین در صورت مشاهده تغییر شکل، اندازه و حس بیضه‌ها باید بلافاصله جهت علت‌یابی و تشخیص افتراقی به پزشک مراجعه کرد.

لازم به ذکر است که سرطان بیضه به‌ویژه در مراحل ابتدایی، نرخ موفقیت بالایی نسبت به سایر سرطان‌ها دارد و بنابراین مراجعه فوری به پزشک می‌تواند در درمان کامل این بیماری کمک‌کننده باشد.

بیشتر بخوانید: سرطان بیضه چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری های مختلف

برخی از بیماری ها نظیر ایدز، اضافه وزن، دیابت، بیماری های کلیوی و کبد و اختلالات خواب از علت های کوچک شدن بیضه ها هستند.

عوارض کوچک شدن بیضه چیست؟

تحقیقات نشان می دهد که کوچک بودن بیضه ها سبب بروز عوارضی برای فرد می‌شود که گاه ممکن است فرد را با مشکلات جدی تری روبرو کند.

از عوارض کوچک بودن بیضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش کیفیت و کمیت اسپرم

کوچک بودن بیضه ها باعث کاهش تعداد، تحرک و کیفیت اسپرم می شود و پایین بودن کیفیت و کمیت اسپرم تأثیر مستقیمی بر بروز اختلالات ناباروری دارد.

بیشتر بخوانید: چند روش کاربردی برای تقویت اسپرم ضعیف

عدم تعادل هورمون ها

کوچک بودن بیضه ها سبب بر هم خوردن تعادل هورمون ها بویژه تستوسترون می شود. کاهش تستوسترون باعث می شود بدن توانایی کنترل میزان استروژن تولیدی بدن را نداشته باشد که این موضوع سبب افزایش ویژگی های زنانه در مرد می شود. از جمله علائم کاهش تستوسترون در بدن شامل ناباروری، مشکلات نعوظ و پروستات، خطر سکته مغزی، رشد چربی در ناحیه سینه و… می شود.

همچنین از دیگر اثرات کوچک بودن بیضه مواردی نظیر کمبود انرژی، ناباروری، افزایش وزن، تحلیل رفتن توده عضلانی، کاهش میل جنسی و… می باشد.

بیشتر بخوانید: بالا یا پایین بودن هورمون تستوسترون و ناباروری مردان

آیا کوچک بودن بیضه باعث ناباروری می شود؟

قبلاً اشاره شد که یکی از عوارض و پیامدهای کوچک شدن بیضه مردان، ایجاد مشکلات ناباروری در آن‌ها است که به وضعیت اسپرم‌ها مربوط می‌شود. از طرفی طبق مطالعات و تحقیقات، تعداد اسپرم‌ها رابطه مستقیمی با اندازه بیضه‌ها دارد. به عبارتی مردان دارای بیضه‌های کوچک‌تر، اسپرم کمتری نسبت به دیگر افراد تولید می‌کنند؛ بنابراین همین موضوع روی کاهش قدرت و کیفیت باروری آن‌ها اثر می‌گذارد.

نقش اندازه بیضه‌ها در تولید تستوسترون و اسپرم

با توجه به این‌که اندازه بیضه‌ها در مردان دارای طیف بسیار گسترده‌ای است، تولید مناسب تستوسترون و اسپرم نیز معمولاً بدون مشکل انجام می‌شود و اختلالی ایجاد نمی‌کند.

البته طبق بعضی تحقیقات، بزرگ‌تر بودن بیضه‌ها می‌تواند سطح بالاتری از اسپرم و تستوسترون را تولید نماید. این در حالی است که ابتلا به بیماری‌هایی نظیر کلاین فلتر _ناشی از کروموزوم اضافی X_ با علائمی نظیر بیضه‌های کوچک و کم‌تحرک، رشد بافت پستان، صورت و بدن بدون مو و… باعث اختلال در تولید تستوسترون و عملکرد اسپرم می‌شود و مشکلات ناباروری را پدید می‌آورد.

به‌طورکلی، کاهش سطح تستوسترون با عنوان هیپوگنادیسم، دارای علائمی همچون کم‌مو بودن بدن و صورت، بیضه‌های کوچک‌تر از اندازه متوسط، رشد بافت پستان و دیگر علائم مشابه کلاین فلتر می‌باشد که با درمان جایگزینی تستوسترون قابل‌رفع است.

مطابق مطالعات صورت گرفته می‌توان گفت که داشتن تغذیه سالم و مراقبت‌های مداوم از وضعیت بیضه‌ها، کمک زیادی به رفع مشکلات و بیماری‌های آن می‌نماید.

بیشتر بخوانید: آیا اسپرم صفر قابل درمان است؟

چه زمانی برای کوچک شدن بیضه باید به پزشک مراجعه کرد؟

به مردان توصیه می‌شود که حداقل یک‌بار تحت معاینه پزشک قرار گیرند و از اندازه نرمال و وضعیت طبیعی بیضه‌های خود مطمئن شوند. گاهی کوچک بودن بیضه‌ها یک مشکل جدی است که روی عملکرد جنسی مردان اثر می‌گذارد و گاهی هم هیچ خطر جدی و مهمی ندارند. بنابراین درصورت هرگونه نگرانی درمورد وضعیت بیضه‌ها به راحتی می توان این موضوع را با یک پزشک متخصص در میان گذاشت؛ البته مراجعه به پزشک در موارد زیر ضرورت پیدا می‌کند:

• مشاهده یک توده بر روی کیسه بیضه
• عدم بارداری همسر پس از یک سال تلاش برای فرزندآوری
• مشاهده علائم کاهش تستوسترون ازقبیل کمبود انرژی و مشکلات نعوظ
• درد، کوچک شدن و تورم یک یا هر دو بیضه
• رشد غیرمعمول و بیش‌ازحد پستان‌ها
• احساس درد در ناحیه کمر، شکم و سردرد

به‌طورکلی، در صورت مشاهده علائمی نظیر التهاب و ورم بیضه، احساس درد هنگام دفع ادرار، احساس درد در داخل یا اطراف بیضه‌ها، خروج ترشحات غیرمعمول از آلت تناسلی، احساس درد در پایین شکم یا کمر، حساسیت به لمس در بافت سینه و... باید به پزشک مراجعه کرد.

نحوه بررسی اندازه بیضه‌ها توسط پزشک

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای سنجش اندازه بیضه و تشخیص مشکلات احتمالی، سونوگرافی بیضه است. در این روش با استفاده از امواج صوتی، تصاویر دقیقی از بافت بیضه به دست می‌آید و بدون درد، وضعیت آن بررسی می‌شود.

روش دیگر استفاده از ارکیدومتر است؛ ابزاری شامل چند مهره بیضی‌شکل در اندازه‌های مختلف که به پزشک کمک می‌کند ابعاد بیضه را با لمس و مقایسه تخمین بزند. برای این معاینه فرد باید در حالت ایستاده باشد و پزشک طول و عرض هر بیضه را اندازه‌گیری کند.

در معاینه طبیعی، بیضه‌ها کمی سفت لمس می‌شوند و ابعاد آنها تقریبا مشابه است. اختلاف قابل توجه بین اندازه بیضه چپ و راست نشانه واریکوسل است؛ بیماری‌ای که بیضه چپ را درگیر کرده و باعث کوچک شدن (آتروفی) آن می­شود.

هم‌زمان با بررسی اندازه بیضه‌ها، پزشک سطح تستوسترون و آزمایش خون کامل را نیز درخواست می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از عملکرد بیضه‌ها و سلامت هورمونی بدن به دست بیاورد.

روش های درمان کوچکی بیضه

برای بزرگ شدن بیضه و بازگرداندن اندازه طبیعی آن، ابتدا باید علت اصلی کوچک شدن شناسایی شود؛ زیرا این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات هورمونی، واریکوسل، عفونت یا سبک زندگی ناسالم باشد. انتخاب روش درمان مناسب به تشخیص دقیق پزشک بستگی دارد و می‌تواند شامل تغییر رژیم غذایی، مصرف دارو، انجام تمرینات خاص یا در موارد پیشرفته، جراحی باشد. رعایت این نکات، همراه با درمان به‌موقع، شانس بهبود عملکرد و ظاهر بیضه را افزایش می‌دهد. به‌طورکلی روش‌های رایج برای بزرگ شدن بیضه‌ها عبارتست از:

• تغییر سبک زندگی
• کنترل دارویی
• درمان آسیب دیدگی بیضه ها
• تعادل هورمونی
• درمان واریکوسل
• درمان بیضه نزول نکرده
• داروهای تقویتی و مکمل ها

مقایسه روش های مختلف درمانی بزرگ شدن بیضه

مقایسه روش‌های مختلف برای بزرگ شدن بیضه به شما کمک می‌کند مناسب‌ترین و مؤثرترین گزینه را بر اساس علت کوچک شدن انتخاب کنید. هرکدام از این روش‌ها مزایا، محدودیت‌ها و دوره بهبودی متفاوتی دارند و بهتر است پس از مشاوره با پزشک انتخاب شوند.

تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی و ترک عادت‌های ناسالم نقش مهمی در بهبود مشکلات مرتبط با بیضه‌ها دارد. ازجمله این اقدامات می‌توان به ایجاد تعادل در خواب روزانه، ترک سیگار و مواد مخدر، قطع مصرف الکل، اجتناب از فعالیت جنسی تا مدتی مشخص _درصورت کوچک شدن بیضه‌ها براثر بیماری عفونی مقاربتی_، در پیش گرفتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و... اشاره کرد.

کنترل دارویی

کسب اطلاع درمورد عوارض داروهای مختلف و مشورت با پزشک درخصوص داروهای مصرفی، اهمیت بسیار زیادی دارد. معمولاً درصورت ابتلای فرد به بیماری عفونی مقاربتی یا پیچ‌خوردگی بیضه و بروز مشکلاتی همچون درد و آتروفی بیضه، دارو تجویز می‌شود. در مواردی نیز بنابر تشخیص پزشک، فرد نیاز به جراحی پیدا می‌کند.

درمان آسیب دیدگی بیضه ها

اگرچه اغلب آسیب‌های وارده به بیضه‌ها در مدت‌زمان اندکی خودبه‌خود از بین می‌رود؛ اما درصورت ادامه یافتن درد و ناراحتی پس از آسیب یا بروز مشکلاتی همچون تورشن یا پیچ‌خوردگی بیضه باید فوراً به پزشک اورولوژی مراجعه کرد. بدین ترتیب پزشک با معاینه فرد، درمان‌هایی نظیر استراحت، دارودرمانی، عمل جراحی و... را تجویز می‌کند.

تعادل هورمونی

کوچک بودن بیضه‌ها در اثر مشکلات تستوسترون و عدم تعادل هورمونی، عارضه شایعی است که گاهی نیازمند درمان دارویی و یا تغییر شیوه زندگی می‌باشد. درصورت استفاده از تستوسترون مصنوعی برای مقابله با هیپوگنادیسم (کاهش تولید اسپرم و تستوسترون)، پزشک داروهایی همچون HCG، تاموکسیفن و کلومیفن (Clomid) تجویز می‌کند.

درمان واریکوسل

بزرگ شدن و تورم رگ‌های بیضه که تحت عنوان واریکوسل شناخته می‌شود، روی سلامت و رشد بیضه‌ها اثر می‌گذارد و گاهی نیازمند جراحی می‌باشد. البته این اختلال اغلب به درمان خاصی نیاز ندارد؛ اما در صورت انجام عمل واریکوسل، می‌توان با بستن رگ‌های آسیب‌دیده و تغییر جریان خون به سمت رگ‌های سالم در کیسه بیضه، آتروفی بیضه را معکوس کرد و تولید اسپرم را افزایش داد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با عمل واریکوسل بیضه؛ روش ها، فواید و عوارض

درمان بیضه نزول نکرده

بیضه نزول‌نکرده یا بیضه پایین‌نیامده که در بسیاری از نوزادان پسر مشاهده می‌شود، باید با عمل اورکیوپکسی (orchiopexy) و ترجیحاً تا قبل از سن 1 سالگی درمان شود. این عمل، خطر کوچک شدن بیضه‌ها و جلوگیری از رشد آن‌ها را نیز کاهش می‌دهد.

داروهای تقویتی و مکمل ها

لازم به ذکر است که اغلب داروهای تقویتی و مکمل‌های تبلیغ‌شده توسط مجموعه‌های مختلف، فاقد عملکرد مطلوب و مؤثر در افزایش حجم بیضه‌ها هستند و اکثراً نیز استاندارهای لازم را ندارند. همچنین بسیاری از مکمل‌های گران‌قیمت تأییدشده توسط مراجع بهداشتی از عملکرد مؤثری برخوردار نیستند و بنابراین باید تا حد امکان از مصرف این داروها اجتناب کرد. در مصرف داروها و مکمل ها حتما باید با پزشک مشورت کرد. 

جلوگیری از آتروفی بیضه در نوزادان

یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از بروز آتروفی یا تشخیص زودهنگام کوچک بودن بیضه‌ها، بررسی و معاینه بیضه نوزادان پسر از بدو تولد توسط پزشک اطفال است. با این کار می‌توان هرگونه مشکلی در بیضه‌های نوزاد را شناسایی کرد و ضمن درمان به‌موقع در همان زمان، از خطرات احتمالی نظیر عقیم شدن و ناباروری در آینده جلوگیری نمود. امروزه حتی می‌توان اندازه بیضه‌های نوزاد و تغییرات آن را پیش از تولد، با کمک سونوگرافی تعیین کرد.

نکته پایانی

با توجه به اهمیت بالای بیضه ها در فعالیت های جنسی مردان و حتی زندگی روزمره آنها، باید به این نکته توجه داشت که افراد به صورت منظم و دوره‌ای اندازه و شکل بیضه ها را بررسی و ارزیابی کنند و درصورت مشاهده هرگونه مشکل با توجه به موارد ذکر شده سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنند تا علت کوچک بیضه بررسی گردد.

به این نکته نیز توجه داشته باشید که تغییر سبک زندگی مانند ترک دخانیات معمولا نخستین درمانی است که برای مشکل کوچک شدن بیضه توصیه می‌شود. همچنین رعایت رژیم غذایی مناسب و متعادل با ورزش منظم به درمان بیضه کوچک کمک می‌کند.

تماس با ما

برای دریافت هرگونه مشاوره و راهنمایی درباره کوچک شدن بیضه با ما تماس بگیرید:

03537283090 داخلی 232 شماره WhatsApp تلگرام فیسبوک ایمیل

سؤالات پرتکرار درباره اندازه بیضه ها

زمان رشد بیضه‌ها تا چه سنی است؟

بیضه‌ها معمولاً به‌طور پیوسته رشد می‌کنند و رشد آن‌ها به‌ویژه تا زمان بلوغ ادامه می‌یابد. بیضه یک نوزاد پسر در بدو تولد حدود ۱ سانتی‌متر مکعب است که اغلب تا سن ۸ سالگی به همان مقدار باقی می‌ماند؛ اما پس از آن دوباره به رشد خود ادامه می‌دهد و با رسیدن به سن بلوغ، رشد موهای اطراف دستگاه تناسلی و ناحیه اسکروتوم (کیسه بیضه) آغاز می‌شود.

شل شدن بیضه ها نشانه چیست؟

گرما یکی از عوامل اصلی شل شدن پوست کیسه بیضه است که کمک می‌کند تا هرنوع توده یا موارد غیرمعمول در ناحیه بیضه راحت‌تر شناسایی گردد. به‌طورکلی، شل شدن بیضه‌ها علامت خطرناکی به شمار نمی‌آید؛ اما درصورت همراه شدن با علائم دیگری نظیر درد پروستات یا درد در یک طرفه بیضه، باید به پزشک مراجعه نمود.

آیا اندازه بیضه ها یکسان است؟

اغلب یکی از بیضه‌ها کمی بزرگ‌تر از دیگری به نظر می‌رسد که عاملی جدی محسوب نمی‌شود؛ بااین‌حال، هرگونه تغییر در ابعاد و شکل یک یا دو بیضه باید به اطلاع پزشک رسانده شود. ضمناً مشاهده علائمی مانند درد و تورم در بیضه‌ها نیز ممکن است از نشانه‌های سرطان بیضه یا پیچش بیضه ناشی از پیچ‌خوردگی بند ناف (بند اسپرماتیک) باشد.

علت جمع شدن بیضه ها چیست؟

کوچک شدن بیضه‌ها می‌تواند ناشی از کاهش هورمون تستوسترون، واریکوسل، عفونت، مصرف داروهای هورمونی یا افزایش سن باشد. در این شرایط لازم است علت اصلی با معاینه پزشک مشخص شود.

برای بزرگ شدن بیضه چه بخوریم؟

مصرف مواد غذایی سرشار از روی، ویتامین D، امگا 3 و پروتئین مثل تخم‌مرغ، ماهی، مغزها و سبزیجات برگ سبز می‌تواند به بهبود عملکرد و سلامت بیضه‌ها کمک کند. البته غذا به‌تنهایی باعث بزرگ شدن بیضه کوچک‌شده نمی‌شود، اما در تقویت آنها مؤثر است.

اگر مردی بیضه نداشته باشد چه می‌شود؟

نبودن بیضه به معنای عدم تولید اسپرم و هورمون تستوسترون است. در این شرایط مرد دچار ناباروری می‌شود و برای جایگزینی هورمون باید از درمان‌های دارویی یا هورمون‌درمانی استفاده کند.

داروی درمان کوچکی بیضه چیست؟

درمان دارویی بسته به علت کوچک شدن بیضه فرق می‌کند. معمولاً از تستوسترون تراپی، گنادوتروپین‌ها (hCG، hMG) و در برخی موارد داروهای تقویت باروری برای بهبود عملکرد بیضه استفاده می‌شود. تجویز دارو باید کاملاً تحت نظر پزشک متخصص اورولوژی انجام شود.

علت جمع شدن پوست بیضه چیست؟

جمع شدن پوست بیضه معمولاً به دلیل واکنش طبیعی بدن به سرما، استرس یا تحریک جنسی رخ می‌دهد. این حالت برای تنظیم دمای اسپرم طبیعی است و معمولاً جای نگرانی ندارد.