در اکثر بارداریها، دوران حاملگی بدون عارضه خاصی سپری میشود؛ اما گاهی ممکن است بیماریهای مادر قبل از بارداری و یا عوارض ایجادشده حین زایمان، سلامت مادر، جنین یا هر دو را به مخاطره بیندازد. به همین دلیل، مراقبتهای دوران بارداری، تشخیص بهموقع و اقدام به درمان میتواند در پیشگیری از عوارض بیماری های دوران بارداری نقش بسزایی داشته باشد.
در هنگام بارداری، علاوه بر برآمدگی شکم، معمولاً پس از هفته 20ام بارداری مقدار خفیفی ورم در صورت، مچ دست، انگشتان دست، پاها و قوزک پا نیز ایجاد میشود، که این ورم ناشی از افزایش میزان مایعات بدن در دوران بارداری و فشار رحم روی عروق بزرگ است.
پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری یکی از عارضههای رایج در میان زنان باردار است که با علائمی مانند فشارخون بالا و یا آسیب به اندامهای بدن مانند کبد و کلیه خود را نشان خواهد داد. مسمومیت حاملگی معمولاً پس از هفته 20ام بارداری خود را نشان خواهد داد.
سزارین یکی از روشهای زایمان است که در آن یک یا چند برش بر روی شکم مادر زده شده و نوزاد یا نوزدان از آن بیرون آورده میشوند. این جراحی که باید در اتاق عمل انجام شود، از زایمان طبیعی خطرناکتر بوده و میتواند جان مادر یا نوزاد و یا هر دو را به خطر بیاندازد. از این رو سازمان بهداشت جهانی انجام آن را توصیه نمیکند.
اگرچه در تمام طول بارداری و حتی قبل از اقدام به آن یا پس از زایمان باید مراقبت های پزشکی و خانگی متعددی را مد نظر قرار داد؛ اما برخی نکات مراقبتی میبایست بهطور ویژه در دورههای خاصی از ایام حاملگی پیگیری و انجام شود.
آزمایش آمنیوسنتز (Amniocentesis) یکی از آزمایشات تشخیصی قبل از تولد به شمار میرود که اطلاعاتی درباره سلامت جنین را در اختیار پزشک قرار میدهد. در این آزمایش، مایع آمنیوتیک اطراف جنین که شامل سلولهای جنینی و فتوپروتئینهای آلفا (AFP) است، مورد ارزیابی قرار میگیرد تا اختلالات ژنتیکی، ناهنجاریهای کروموزمی، نقصهای مادرزادی و یا عفونتهای احتمالی جنین بررسی شود.
دوران بارداری یکی از حساسترین دورانهایی است که هر خانمی تجربه میکند، زیرا مادر در این دوران با انبوهی از تغییرات روحی و جسمی رو به رو است؛ یکی از این تغییرات واضح افزایش وزن بدن است. افزایش وزن به قدری در دوران بارداری اهمیت دارد که از آن به عنوان مهمترین معیار برای بارداری و زایمان بیخطر یاد میکنند.
با توجه به ظاهر، فرم و فیزیولوژی بدن هر خانم، ممکن است برخی بانوان باردار در طول دوران حاملگی کمردرد، درد پشت و یا درد سایر نواحی را تجربه کنند که هر چه به ماههای آخر بارداری نزدیکتر میشوند، شدت درد افزایش مییابد.
امروزه بسیاری از بانوان برای گذراندن موفقیتآمیز دوره حاملگی خود، از جدول مراقبت های دوران بارداری کمک میگیرند. سه ماهه اول بارداری از مهمترین بازههای زمانی دوران حاملگی است که نیازمند استراحت و مراقبتهای خاصی میباشد.
یکی از اقدامات مراقبتی در دروران بارداری، انجام آزمایشات و تستهایی میباشد که اطلاعات مفیدی درباره سلامت مادر، احوالات جنین درحال رشد، نقصهای مادرزادی، بیماریهای ژنتیکی و سایر مسائل مرتبط با حاملگی را در اختیار پزشک قرار میدهد.