افزایش وزن در بارداری و بهویژه ماههای پایانی، امری طبیعی است که در اثر رشد جنین رخ میدهد و میزان نرمال آن به BMI مادر بستگی دارد. اما از آنجایی که اضافه وزن غیرطبیعی خصوصاً در اثر استرس، کمخوابی، داروها، کمکاری تیروئید و... میتواند خطراتی نظیر دیابت بارداری و فشار خون را ایجاد کند، تغییرات وزن را باید به دقت تحت نظر گرفت.
با توجه به ظاهر، فرم و فیزیولوژی بدن هر خانم، ممکن است برخی بانوان باردار در طول دوران حاملگی کمردرد، درد پشت و یا درد سایر نواحی را تجربه کنند که هر چه به ماههای آخر بارداری نزدیکتر میشوند، شدت درد افزایش مییابد.
امروزه بسیاری از بانوان برای گذراندن موفقیتآمیز دوره حاملگی خود، از جدول مراقبت های دوران بارداری کمک میگیرند. سه ماهه اول بارداری از مهمترین بازههای زمانی دوران حاملگی است که نیازمند استراحت و مراقبتهای خاصی میباشد.
انجام تستها و آزمایشهای ضروری دوره بارداری با تشخیص زودهنگام نقصها و بیماریها، موجب حفظ سلامت مادر و جنین و جلوگیری از مشکلاتی همچون عفونت نوزادی، وزن کم نوزاد حین تولد، نقص مادرزادی، سقط جنین و مرگ مادر میشود. برای اطلاع از تستهای ضروری و بهترین زمان انجام هر کدام باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی (نظیر افزایش سطح هورمون پروژسترون)، احساس خستگی و نیاز به خواب بیشتر در مادر پدید میآید که البته ویار بارداری و تحمل وزن جنین نیز این وضعیت را تشدید میکند. بنابراین، در حدود یک ساعت استراحت بعد از غذای نیمروز به بانوان باردار توصیه میشود تا خونرسانی به معده بیشتر گردد و هضم غذا بهتر انجام شود.
رشد جنین و تغذیه از بدن مادر در کنار صرف انرژی بیشتر توسط بدن در طول بارداری، خانمها را ملزم به مصرف خوارکیهای مفید و پرخاصیت میکند. این غذاها باید شامل انواع ویتامین، پروتئین، چربیهای سالم، فیبر، کلسیم، آهن و... باشند. با توجه به تفاوتهای جسمی بانوان، جهت آشنایی با مواد غذایی مفید و مضر باید به کارشناس تغذیه مراجعه کرد.
سقط جنین که به معنای مرگ جنین در طول تقریباً ۲۰ هفتهی اول بارداری است، به دلایلی همچون نقص کروموزومی تخمک و اسپرم، مشکلات رحم و... رخ میدهد. بااینحال به کمک روشهایی همچون معاینه منظم و کامل توسط پزشک، واکسیناسیون جامع، مصرف ویتامینهای ضروری، درمان بیماریهای مؤثر بر جنین و... میتوان خطر سقط را به حداقل رساند.
افزایش شانس موفقیت بارداری و تولد یک نوزاد سالم، نیازمند مراقبتهایی هم از سوی زن و هم از سوی مرد است. مهمترین اقدامات قبل از بارداری را باید در رعایت تغذیه سالم و مقوی، ترک سیگار و الکل و مواد مخدر، معاینه توسط پزشک متخصص، انجام کامل آزمایشهای تشخیصی، رسیدن به وزن ایدهآل و بهطور کلی در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم دانست.
در عصر حاضر، بارداری به راحتی و به سرعت زمانهای گذشته انجام نمیشود که هنوز علت آن کاملاً مشخص نشده است؛ اما طبق شواهد، امروزه اقدامات زوجهای زیادی جهت بارداری بینتیجه مانده است.
یکی از مهمترین توصیهها به زوجهای جوان جهت هرچه زودتر صاحب فرزند شدن این است که به موقع و در سن طلایی بارداری اقدام نمایند و بارداری را به تأخیر نیندازند.
اگرچه امکان بارداری بعد از سقط جنین وجود دارد، اما اغلب توصیه میشود بارداری مجدد در فاصله ۳ تا ۶ ماه پس از سقط انجام گیرد؛ زیرا اقدام زودهنگام ممکن است باعث فشار جسمانی به مادر و اقدام دیرتر نیز موجب افزایش خطر سقط مجدد شود. لازم به ذکر است که برای تعیین بهترین زمان بارداری، باید ابتدا علت سقط توسط معاینات پزشکی مشخص گردد.