سونوگرافی داپلر ( Doppler ultrasound ) برای نظارت بر جریان خون در جنین و با استفاده از یک دستگاه دستی به نام مبدل انجام میشود. سونوگرافی داپلر نوعی روش اولتراسوند است که مطابق با تکنولوژی روز دنیا ساخته شده است و برای تشخیص و درمان انواع بیماریها استفاده میشود. یکی از مهمترین کاربردهای سونوگرافی داپلر در دوران بارداری، بررسی ضربان قلب جنین و جریان خون است. به این ترتیب سرعت و جهت جریان خون در جنین توسط سونوگرافی داپلر بررسی و تعیین میشود. بنابراین، نتایج سونوگرافی داپلر در دوران بارداری میتواند به تایید طبیعی بودن رشد جنین و تامین خون و مواد مغذی کافی بافتها کمک کند.
با شروع حاملگی و وقوع لقاح در رحم زن، کمکم علائم اولیه بارداری از ماه نخست آغاز میشود و مادر را از باردار بودن خود آگاه میکند. این نشانهها که حدود دو هفته پس از لقاح آشکار میشوند، بهطور قطع تأییدکننده بارداری نیستند و باید تست خانگی حاملگی یا آزمایش خون نیز برای اثبات تشکیل جنین انجام شود.
یکی از نخستین نشانههای بارداری که با مشاهده آن میتوان از آغاز حاملگی مطلع شد، ساک بارداری نام دارد. ساک حاملگی که اغلب حدود ۵ تا ۷ هفته بعد از آخرین قاعدگی تشکیل میشود، با انجام سونوگرافی ترانس واژینال در هفته ۴ یا ۵ بارداری قابل رؤیت است. این کیسه که به دلیل دارا بودن مایع آمنیوتیک، محل نگهداری و رشد جنین تا زمان تولد است، حین سونوگرافی همچون طوقه سفیدی در اطراف یک مرکز شفاف دیده میشود.
بارداری پرخطر از جمله بارداریهایی است که در آن سلامت مادر و نوزاد حین بارداری و هنگام زایمان بیش از بارداریهای دیگر در معرض بروز آسیب و خطر قرار دارد. در واقع در این نوع بارداری پزشک احتمال بروز عارضهای را خواهد داد که میتواند سلامت مادر و نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. در چنین شرایطی نیاز است مادر و جنین حین بارداری تحت مراقبتهای ویژه قرار گیرند تا احتمال بروز مشکل به حداقل مقدار خود برسد.
سونوگرافی NT یکی از بخشهای غربالگری سه ماهه اول بارداری است که معمولا در هفته 11 تا 13 بارداری انجام میشود. در این آزمایش پزشک مایع پشت گردن جنین را برای بررسی احتمال اختلالات کروموزومی مانند سندروم داون تریزومی اندازهگیری میکند.
ممکن است در مواردی پزشک متخصص برای زنان باردار استراحت مطلق تجویز کند. استراحت در دوران بارداری برای افراد مختلف میتواند متفاوت باشد. برای مثال ممکن است در موارد حادی زنان تنها بتوانند کارهای ضروری مانند دوش گرفتن و استفاده از حمام را انجام دهند و در موارد دیگر استراحت مطلق به معنی عدم انجام کارهای سخت مانند بلند کردن اجسام سنگین باشد.
استرس در بارداری یکی از معضلات بزرگ بانوان است که میتواند تا حد زیادی روی سلامت جنین و سلامت مادر تأثیر منفی داشته باشد. هنگام آغاز استرس، بدن فرد شروع به ترشح هورمونهایی میکند که این هورمونها جنین را تحت تأثیر قرار داده و اثرات منفی زیادی به خصوص روی مغز جنین خواهند داشت.
برای زنانی که بارداری سالم و موفقی را پشت سر میگذارند یا بانوانی که با برخی مشکلات و چالشها در طول حاملگی خود مواجه میشوند، پدیده لکه بینی و خونریزی حین بارداری یک اتفاق بسیار شایع و محتمل است. معمولاً یکپنجم مادران در طول بارداری خود و بهویژه سه ماهه اول بارداری، با درجاتی از لکه بینی و خونریزی مواجه میشوند که این امر لزوماً به معنای وجود یک مشکل حاد و جدی نیست.
تغییرات هورمونی دوران حاملگی در صورتی که مقاومت به انسولین را افزایش دهد، میتواند موجب دیابت بارداری شود. این عارضه در موارد خفیف، برای مادر و جنین نگرانکننده نیست؛ اما درصورت شدت یافتن نیاز به درمان دارویی دارد. لازم است بانوان با علائم دیابت حاملگی آشنا شوند و روشهای خانگی درمان آن نظیر رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و... را در پیش بگیرند.
سه ماهه دوم بارداری نیازمند آزمایشها و معایناتی برای سنجش فشار خون، وزن مادر، تست ادرار، ضربان قلب جنین و... است تا وضعیت حاملگی مشخص شود. خانمها باید ضمن آشنایی با اقدامات و مراقبتهای این دوره، در صورت مشاهده علائم حساسی همچون خونریزی، درد شدید و ناگهانی شکم، استفراغ و... فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنند.