آشنایی با روش انجماد بافت بیضه و مراحل آن

گرچه امروزه روش‌های درمانی متعددی برای بهبود بسیاری از بیماری‌ها ارائه شده؛ اما برخی درمان‌ها ممکن است همواره عوارض و پیامدهایی را در سلامتی افراد به دنبال داشته باشد. بروز ناباروری از عوارض احتمالی روش‌هایی همچون رادیوتراپی و شیمی‌درمانی (برای رفع سرطان یا بیماری‌های مشابه) است که هم قدرت باروری مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درصورتی که پزشک تشخیص دهد درمان انتخاب‌شده ممکن است سلامت اسپرم‌ها و در نتیجه باروری مردان را مختل کند، پیش از آغاز درمان روش‌هایی را جهت حفظ باروری پیشنهاد می‌نماید که یکی از مهم‌ترین آن‌ها انجماد بافت بیضه است.

فریز کردن بافت بیضه مردان برای درمان ناباروری، تنها راهکار موجود نیست و گاهی پزشک از روش‌هایی همچون فریز اسپرم نیز بهره می‌برد. بااین‌حال باید دانست که در شرایط خاص، فریز اسپرم راهکار مناسبی برای مردان جوان نیست و انجماد بافت بیضه اثر بهتر و بیشتری در حفظ قدرت باروری و درمان ناباروری مردان دارد.

نقش مهم بافت بیضه در تولید اسپرم و حفظ باروری مردان

بیضه‌ها از اصلی‌ترین اجزای دستگاه تولید مثل مردان هستند که درون کیسه بیضه قرار می­گیرند. این غدد جنسی دو وظیفه مهم دارند: تولید اسپرم و ترشح هورمون تستوسترون. این دو عامل، نقش مهمی در توانایی باروری و سلامت جنسی مردان خواهد داشت.

اگرچه تا زمان بلوغ، در بیضه‌ها اسپرم تولید نمی‌شود، اما درون آنها سلول‌های بنیادی خاصی وجود دارد که در آینده تبدیل به سلول‌های تولیدکننده اسپرم می‌شوند. این سلول‌ها، پایه‌گذار فرآیند باروری پس از بلوغ هستند.

برای اینکه این سلول‌ها به خوبی کار کنند، به حمایت سلول‌های اطراف خود نیاز دارند. این سلول‌ها محیط لازم برای رشد و عملکرد سلول‌های اسپرم‌ساز را فراهم می‌کنند. به مجموع این سلول‌ها و ساختارهای پشتیبان، بافت بیضه گفته می‌شود. عملکرد سالم و طبیعی این بافت برای تولید اسپرم و در نتیجه حفظ قدرت باروری در مردان، ضروری است.

انجماد بافت بیضه راهکاری برای حفظ باروری مردان مبتلا به سرطان

فریز کردن یا انجماد بافت بیضه از روش‌های کاربردی برای حفظ توانایی باروری در مردانی است که به سرطان مبتلا هستند. این روش بیشتر برای بیمارانی مورد استفاده قرار می­گیرد که قرار است تحت درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی قرار بگیرند، چون این درمان‌ها به سلول‌های تولیدکننده اسپرم آسیب زده و باعث ناباروری می­شوند.

پزشک نمونه‌ای از بافت بیضه را با جراحی کوچک خارج می‌کند. سپس این بافت در شرایط خاص و در دمای بسیار پایین حدود منفی ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد در نیتروژن مایع نگهداری می‌شوداین روش برای سال‌ها توان باروری فرد را حفظ خواهد کرد. 

بیشتر بخوانید: کدام یک از بیماری های بیضه مردان باعث ناباروری می شود؟

کاربردهای بالینی فریز بافت بیضه در حفظ باروری مردان و نوجوانان

فریز کردن یا انجماد بافت بیضه در موقعیت‌های زیر کاربرد دارد:

• در برخی بیماری‌ها لازم است بیضه‌ها به‌طور کامل برداشته شوند. در چنین شرایطی، قبل از عمل می‌توان بافت بیضه را فریز کرد تا در آینده از آن برای بچه‌دار شدن استفاده شود.
• اگر فردی دچار ناهنجاری‌های ژنتیکی در ساختار بیضه باشد، ممکن است برای حفظ باروری نیاز به فریز بافت داشته باشد.
• در مردانی که اسپرم در مایع منی آن‌ها وجود ندارد برای انجام روش میکرواینجکشن (ICSI)، نیاز به استخراج اسپرم از بافت بیضه است. در این موارد فریز کردن بافت بیضه باعث می‌شود تا نیازی به تکرار بیوپسی در دفعات بعدی نباشد.
• در مردان مبتلا به آزواسپرمی، به‌دلیل کم بودن شدید تعداد اسپرم، شانس موفقیت در روش ICSI کاهش پیدا می­کند. از این رو، به‌جای جستجوی اسپرم در مایع منی، بافت‌برداری مستقیم از بیضه انجام می‌شود. برای افزایش احتمال موفقیت، پزشکان اغلب از چند نقطه مختلف بیضه نمونه‌برداری می‌کنند تا تعداد کافی اسپرم باکیفیت به‌دست بیاید. 

انجماد بافت بیضه در مردان چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام روش انجماد بافت بیضه به یک جراحی کوچک تحت بیهوشی عمومی نیاز است. طی عمل جراحی، پزشک کیسه بیضه را باز می‌کند و یکی از روش‌های TESE یا Micro TESE را (که به ترتیب به معنای نمونه‌برداری بدون میکروسکوپ یا با میکروسکوپ است) برای نمونه‌برداری بیوپسی به کار می‌برد.

نمونه بافت به‌دست‌آمده با قرارگیری در یک ماده نگهدارنده یا محیط پایه غنی‌شده با سرم، فوراً به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا پس از تقسیم شدن به قطعات کوچک‌تر توسط ابزار استریل، وجود اسپرم در آن مورد بررسی قرار گیرد. در صورت یافتن اسپرم و تأیید کیفیت و سلامت آن‌ها، اسپرم‌ها ضمن انجماد و انتقال به نیتروژن مایع، برای مدت زیادی قابل نگهداری خواهند بود.

در واقع با یافتن اسپرم‌های زنده و سالم و انجام فرایند فریز در فاز بخار نیتروژن مایع، می‌توان قدرت باروری را برای مردان در معرض ناباروری حفظ کرد. لازم به ذکر است که درصورت لزوم انجام فرایند فوق در کودکان یا پسران نابالغ، نیازی به بررسی وجود اسپرم نیست و بخشی از بافت بیضه مستقیماً جهت بررسی سیتوپاتولوژی ارسال می‌شود.

مراحل اجرایی انجماد بافت بیضه برای حفظ باروری در مردان

فرایند انجماد بافت بیضه در چند مرحله انجام می­گیرد که به کمک آنها می‌توان قدرت باروری را در مردان حفظ کرد.

مراجعه به مرکز درمانی تخصصی: باید به کلینیک یا بیمارستانی مراجعه کنید که خدمات انجماد بافت بیضه را ارائه می‌دهد.

• انجام آزمایش خون: پزشک  به منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی بدن و اطمینان از نداشتن بیماری‌های ویروسی یا عفونی، آزمایش خون تجویز می‌کند.
• مشاوره پزشکی: قبل از شروع مراحل درمان، یک جلسه مشاوره با پزشک برگزار می‌شود تا بیمار با تمام مراحل فرایند، مزایا، محدودیت‌ها و احتمالات آن آشنا شود.
• تکمیل رضایت‌نامه: اگر فرد بالای ۱۸ سال باشد، خودش باید فرم رضایت‌نامه را امضا کند و در صورت زیر ۱۸ سال بودن، این کار توسط ولی قانونی او انجام می‌شود.
• مصرف آنتی‌بیوتیک: قبل از عمل، آنتی‌بیوتیک‌هایی برای جلوگیری از عفونت در محل جراحی تجویز می‌شود.
• شروع درمان: بسته به نوع مشکل بیمار، نمونه‌برداری از بیضه بلافاصله انجام می‌گیرد. مخصوصا اگر جراحی مرتبط با بیماری‌هایی مثل سرطان بیضه در حال انجام باشد.
• بازگشت در همان روز: نیازی به بستری شدن طولانی نیست و بیمار همان روز پس از عمل به خانه برمی­گردد.
• استفاده از مسکن: اگر بعد از جراحی دردی احساس شود، مصرف داروهای مسکن با توصیه پزشک مجاز است.
• تحویل خلاصه پرونده: در پایان، یک نسخه از خلاصه پرونده پزشکی به بیمار داده می‌شود تا از آن برای مراقبت‌های بعد از عمل استفاده کند.

تماس با ما برای دریافت هرگونه مشاوره و راهنمایی درباره true با ما تماس بگیرید:

03537283090 داخلی 232 شماره WhatsApp تلگرام فیسبوک ایمیل

روش‌های استفاده از بافت فریز شده بیضه برای باروری و لقاح آزمایشگاهی

اگر مردی بخواهد با استفاده از بافت فریزشده بیضه‌ خود صاحب فرزند شود، ابتدا باید همراه با مدارک پزشکی مربوط به فریز، به پزشک متخصص ناباروری مراجعه کند. پزشک پس از بررسی پرونده، به آزمایشگاه دستور می‌دهد تا بافت یا اسپرم‌های فریز شده را از حالت انجماد خارج کنند.

پس از ذوب بافت، در صورت یافتن اسپرم‌های زنده، می‌توان از آنها برای لقاح آزمایشگاهی استفاده کرد. یکی از روش‌های رایج برای این کار، میکرواینجکشن یا ICSI است که در آن یک اسپرم مستقیم داخل تخمک تزریق می‌شود.

نکته مهم این است که بافت فریز شده فقط برای همان فردی قابل استفاده است که بافت از او گرفته شده و نمی‌توان آن را برای دیگران به‌کار برد. اگر فرد تصمیم بگیرد که دیگر نیازی به نگهداری این بافت ندارد، می‌توان بافت را از بین برد یا در صورت رضایت، آن را در تحقیقات علمی استفاده کرد.

هدف نهایی از نگهداری این بافت‌ها، این است که اگر در آینده روش‌های پیشرفته‌تری کشف شد، بتوان سلول‌های سازنده اسپرم را از بافت منجمد استخراج کرد و دوباره به بدن فرد برگرداند تا شاید امکان تولید طبیعی اسپرم و باروری برای او فراهم شود.

خطرات و عوارض فریز بافت بیضه

برخلاف تصورات اولیه، انجماد یا فریز بیضه با وجود برداشتن یک تکه از بافت آن، آسیبی به بیضه‌ها وارد نمی‌کند و خطرات و عوارض خاصی ندارد. در واقع انجام عمل بیوپسی به هر یک از روش‌های Micro TESE یا TESE یک عمل جراحی معمولی می‌باشد و پس از آن نیز به ویژه در مردان جوان، رشد بیضه‌ها به صورت طبیعی ادامه می‌یابد.

درصد موفقیت انجماد بافت بیضه چقدر است؟

باید گفت به دلیل جدید بودن تکنیک انجماد بافت بیضه جهت حفظ قدرت باروری مردان و تعداد نه چندان زیاد بارداری‌های حاصل از آن، هنوز نمی‌توان شانس موفقیت این فرایند را به‌طور دقیق مشخص کرد. البته این روش موفقیت قابل قبولی در حیوانات داشته اما برای اطلاع از آمار موفقیت آن در انسان‌ها نیاز به انجام آزمایش‌های بیشتر و گذر زمان است.

هزینه فریز بافت بیضه چقدر است؟

هزینه فریز بافت بیضه به عوامل مختلفی همچون کلینیک یا مرکز ناباروری مربوطه، امکانات و خدمات محل انجام عمل، میزان تخصص و تجربه پزشکان و متخصصان مرکز، روش استفاده‌شده برای نمونه‌برداری و فریز و... بستگی دارد. با توجه به این‌که برای هر یک از خدمات فوق ممکن است مبالغ گوناگونی در نظر گرفته شود، می‌توان پیش از آغاز روند درمان درخصوص قیمت تمام‌شده و هزینه‌های احتمالی انجماد بیضه از پزشک خود مشورت گرفت.