کیفیت و کمیت تخمک؛ عاملی مؤثر در قدرت باروری زنان
ناباروری زنانذخیره تخمدان در واقع همان تعداد سلول های فولیکول اولیه موجود در تخمدان ها می باشد. تعداد این سلول ها در بدو تولد در حدود یک میلیون و در زمان بلوغ حدود ۴۰۰ هزار عدد است. حدود ۴۰۰ سلول از این ذخایر تخمدانی در کل طول دوره باروری فرد، رشد کرده و به تخمک تبدیل می شود. به همین علت با افزایش سن در زنان، تعداد سلول های ذخیره شده و در واقع ذخیره تخمدان ها کاهش می یابد؛ بنابراین بهترین روش برای بررسی کمیت تخمک موجود در تخمدان ها ارزیابی رزرو تخمدان می باشد.
برای بررسی میزان ذخیره تخمدان آزمایشات و روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
روش های ارزیابی ذخیره تخمدان
بطور کلی ۶ روش برای بررسی میزان ذخیره تخمدان از لحاظ کمیت وجود دارد که این روش ها عبارتند از:
تست شمارش فولیکول آنترال
تعداد فولیکول ها در داخل تخمدان می تواند نشان دهنده تعداد تخمک باشد. البته شمارش فولیکول در داخل تخمدان ها به علت کوچکی بیش از حد، غیر ممکن می باشد. اما زمانی که فولیکول ها به مرحله خاصی از رشد می رسند از طریق سونوگرافی واژینال قابل مشاهده هستند. دراین مرحله؛ فولیکول به اندازه ۲ تا ۹ میلیمتر رسیده و اصطلاحاً به آن فولیکول آنترال می گویند و در نتیجه تعداد فولیکول ها از طریق سونوگرافی واژینال شمارش می شوند.
بررسی غلظت استرادیول
افزایش غلظت استرادیول در خون در طول دوره قاعدگی، سبب بلوغ تخمک و رها شدن آن می شود. در واقع می توان گفت این هورمون در فرآیند تخمک گذاری اثرگذار می باشد. تست این هورمون در روز سوم قاعدگی انجام می شود و می تواند دیده خوبی از میزان رزرو تخمدان به پزشک بدهد.
آزمایش چالش کلومیفن
در این تست پزشک ابتدا میزان هورمون FSH و استرادیول خانم را اندازه گیری می کند، سپس میزان هورمون FSH را پس از مصرف یک دوره کلومیفن سیترات بررسی می کند. اغلب زنانی که احتمال بارداری کمتر و یا عکس العمل ضعیف تری نسبت به درمان های کمک باروری دارند، دارای مقدار بالاتری از هورمون ها قبل و بعد از مصرف دارو می باشند.
سونوگرافی
پزشک می تواند با انجام سونوگرافی در روزهای ۲ تا ۴ قاعدگی، تعداد تخمک های نابالغ تخمدان را شمارش کند. اگر تعداد تخمک ها کمتر از ۱۰ باشد، می توان گفت رزرو تخمدان کاهش یافته است.
بررسی میزان هورمون آنتی مولرین
AMH یا هورمون آنتی مولرین توسط سلول های گرانولوزا در فولیکول های تخمدان تولید می شود. میزان این هورمون در کل دوره چرخه قاعدگی یکسان است. لازم به ذکر است که این تست می تواند در ارزیابی باروری فرد و تعیین دوز صحیح داروهای کمک باروری، نقش مهم و تأثیرگذاری داشته باشد.
پاسخ تخمدان به تحریک تخمدان با گنادوتروپین های تزریقی
گنادوتروپین ها از جمله داروهای هورمونی هستند که برای تحریک تخمدان ها برای رشد بیش از یک فولیکول در یک دوره تجویز می شوند. این روش یک آزمایش برای تعیین کیفیت و کمیت تخمک نیست بلکه بخشی از درمان ناباروری است؛ اما با این وجود پاسخ تخمدان ها به تزریق FSH می تواند دید خوبی از میزان تخمک موجود در تخمدان ها به پزشک بدهد.
روش ارزیابی کیفیت تخمک
با وجود اینکه روش های ارزیابی ذخیره تخمدان ذکر شده می تواند اطلاعات خوبی در زمینه کمیت رزرو تخمدان در اختیار پزشک قرار دهد، اما نمی تواند اطلاعات دقیقی در مورد کیفیت تخمک در اختیار پزشک بگذارد. به طور کلی سن خانم بهترین فاکتور برای تشخیص میزان کیفیت تخمک می باشد و از این رو هرچه سن خانم افزایش پیدا کند، میزان کیفیت تخمک وی نیز کاهش پیدا می کند.
رابطه رزرو تخمدان و موفقیت IVF
میزان ذخیره تخمدان رابطه مستقیمی با قدرت باروری فرد و در نتیجه میزان موفقیت در روش های کمک باروری دارد. همچنین از طرفی بررسی دقیق تخمک و جنین های تشکیل شده در لقاح آزمایشگاهی می تواند پرده از علل بسیاری از بارداری های ناموفق قبلی بردارد. گاهی عدم موفقیت بارداری های قبلی به علت مورفولوژی نامناسب تخمک، عدم بلوغ آن و یا وجود مشکلاتی در لقاح می باشد؛ از این رو تقویت تخمک و یافتن علت ناباروری می تواند تأثیر مثبتی در روند درمان زوج های نابارور داشته باشد.
نظری ثبت نشده
نظر شما