درصورتی که مردی مبتلا به آزواسپرمی یا اسپرم صفر باشد و شانس استخراج اسپرم از بیضه توسط عمل بیوپسی (نمونه‌برداری بافتی) بسیار کم ارزیابی شود، جراحی میکروتسه انجام می‌گیرد. طی این عمل جراحی باز، بخش‌های مختلف بیضه بررسی می‌گردد تا اسپرم‌های سالم برای انجام لقاح با تخمک یا فریز برای بارداری‌های آینده، استخراج شوند.
تشکیل توده‌های رحمی غالباً خوش‌خیم در سنین ۳۵ تا ۵۰ سال که به فیبروم رحم معروف است، علائمی مانند درد شکم، قاعدگی طولانی، خونریزی شدید واژینال، فشار در مثانه و تکرر ادرار، درد حین مقاربت و... را ایجاد می‌کند. این عارضه که ممکن است مشکلاتی را برای بارداری به وجود آورد، نیازمند تشخیص به‌موقع و درمان با دارو یا عمل جراحی است.
بروز کیست تخمدان یک بیماری شایع در بانوان است که بسته به نوع آن ازجمله کیست فانکشنال یا کیست پاتولوژیک، نیازمند درمان‌های متفاوتی می‌باشد. به علت اثرگذاری کیست‌ها بر روند قاعدگی و قدرت باروری، آشنایی با علائم این بیماری و اقدام به درمان به‌موقع آن توسط دارو، جراحی یا روش‌های خانگی، موجب پیشگیری از عوارض جدی می‌شود.
به دلیل نقش هورمون هیپوفیزی FSH در توانایی باروری زنان و مردان، آزمایش اندازه‌گیری آن کمک زیادی به تعیین علل ناباروری، دلایل بلوغ زودرس، علت کمبود اسپرم در مردان یا عدم تخمک‌گذاری در زنان و... می‌کند. بااین‌حال برای کسب نتیجه دقیق و تفسیر صحیح تست، باید اقداماتی را در پیش گرفت و آزمایش را در زمان پیشنهادشده توسط پزشک انجام داد.
تمام بانوان در سنین بالا با توقف قاعدگی، یائسه می‌شوند؛ اما برخی عوامل مانند سابقه خانوادگی، مصرف سیگار، رژیم غذایی گیاه‌خواری، اختلال عملکرد تیروئید، لاغری شدید، صرع و... می‌تواند سن یائسگی را تا زیر ۴۰ سال هم پایین بیاورد. این مشکل که سبب نازایی و بروز عوارض یائسگی می‌گردد، درصورت تشخیص به‌موقع تا حد زیادی قابل کنترل است.
در زوج‌هایی که با روش‌هایی همچون آی وی اف بچه‌دار می‌شوند، گرید جنین نقش مهمی در موفقیت بارداری با IVF دارد. منظور از گریدبندی، تعیین کیفیت و قدرت رویان در روزهای سوم تا پنجم لقاح است که براساس شکل، تعداد سلول‌ها، کیفیت بخش‌های مختلف سلول و... مشخص می‌شود و لذا آشنایی با هر درجه‌بندی، به تعیین بهترین جنین کمک می‌کند.
اگر ناباروری زوجین ناشی از ناهنجاری‌های رحم یا بیماری‌های خطرناک مادر مانند مشکلات قلبی و کلیوی حاد باشد، می‌توان از رحم جایگزین یا اجاره‌ای کمک گرفت. با توجه به حساسیت‌های این درمان، آشنایی با شرایط حقوقی و قانونی، مدارک مورد نیاز، هزینه رحم اجاره‌ای، پیش‌نیازهای پزشکی و ژنتیکی و... برای استفاده از این روش ضروری است.