با وجود آن‌که بیشتر بارداری‌ها به صورت ایمن و بدون هرگونه خطری سپری می‌شود، اما گاهی ممکن است مشکلاتی برای مادر و جنین پیش بیاید که نیاز به مراقبت ویژه دارد. از مشکلات احتمالی این دوران می‌توان به دیابت بارداری، فشارخون بالا، عفونت، اختلال عملکرد تیروئید و... اشاره کرد. آشنایی با علائم هر یک، به تشخیص و درمان به‌موقع عارضه کمک خواهد نمود.
ورم طبیعی بارداری که اغلب از هفته ۲۰ اُم آغاز می‌شود، در اثر افزایش مایعات و خون‌سازی بدن رخ می‌دهد. در سه ماهه اول نیز نفخ شکمی ناشی از ترشح پروژسترون عامل این اتفاق است. بااین‌حال به دلیل احتمال ارتباط ورم با برخی بیماری‌ها نظیر پره اکلامپسی، باید معاینات و درمان‌های لازم در این خصوص توسط پزشک صورت گیرد.
بیماری پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی که با افزایش فشار خون در زنان باردار همراه است، باعث آسیب به کبد و کلیه‌ها می‌شود. این عارضه علائمی مانند سردردهای شدید، حالت تهوع، درد شکم، ثبت پروتئین بیش‌ازحد در ادرار، اختلالات بینایی و... را به دنبال دارد؛ اما آشنایی با روش‌های مدیریت و درمان آن به حفظ سلامت مادر و کودک کمک خواهد کرد.
زایمان سزارین عملی تهاجمی است و در صورت ضرورت انجام می‌شود که شامل مواردی همچون بزرگ بودن جنین، وضعیت قرارگیری نامناسب در رحم، مشکلات جفت یا بند ناف، بارداری دو یا چندقلو و... است. در پیش گرفتن برخی اقدامات قبل از زایمان سزارین به کاهش عوارض احتمالی آن کمک می‌کند. بنابراین بانوانی که ناچار به جراحی سزارین هستند باید ضمن آشنایی با مراحل و مراقبت‌های قبل و بعد، خود را برای آن آماده کنند. در این مطلب تلاش شده تا ضمن افزایش اطلاعات بانوان درباره زایمان سزارین، نکاتی پیرامون بهترین زمان انجام آن، تفاوت سزارین با زایمان طبیعی، خطرات و پیامدهای سزارین، مراقبت‌های پس از آن و... ارائه شود.
برخلاف برخی تصورات، سه ماهه دوم بارداری (از هفته ۱۳ تا ۲۸) نیز همچون سه ماهه اول و سوم نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. در این دوران که ممکن است با درد شکم، کمردرد و مشاهده برخی ترشحات همراه باشد، باید معایناتی همچون ثبت وزن و فشار خون مادر، آزمایش‌های غربالگری و تشخیصی، بررسی ضربان قلب جنین، سونوگرافی و... را انجام داد.
هنگامی که پزشک برای زنان باردار انجام آزمایش آمنیوسنتز را تجویز می‌کند، به دنبال تشخیص مشکلاتی همچون اختلالات ژنتیکی و کروموزومی، نقص مادرزادی جنین، عفونت، مشکلات خونی، عدم تشکیل ریه جنین و... است. بااین‌حال به علت حساس بودن این آزمایش، صرفاً در زمان خاص و برای گروه مشخصی از زنان امکان انجام آن وجود دارد.
افزایش وزن در بارداری و به‌ویژه ماه‌های پایانی، امری طبیعی است که در اثر رشد جنین رخ می‌دهد و میزان نرمال آن به BMI مادر بستگی دارد. اما از آن‌جایی که اضافه وزن غیرطبیعی خصوصاً در اثر استرس، کم‌خوابی، داروها، کم‌کاری تیروئید و... می‌تواند خطراتی نظیر دیابت بارداری و فشار خون را ایجاد کند، تغییرات وزن را باید به دقت تحت نظر گرفت.
با آغاز بارداری، احساس کمردرد به علت تغییرات هورمونی و اضطراب‌های دوران حاملگی کاملاً طبیعی است. در ماه‌های بعد نیز درد کمر به علت افزایش وزن، تغییر حالت بدن، فشار بر عضلات شکم، بیرون‌زدگی دیسک کمر و درد عصب سیاتیک رخ می‌دهد. بانوان با راهنمایی پزشک متخصص می‌توانند راهکارهایی را برای کاهش این درد در پیش بگیرند.
به دلیل تفاوت شرایط جسمی مادر و جنین در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری، مراقبت‌های هر دوره نیز کمی متفاوت است. از مهم‌ترین اقدامات سه ماهه اول باید به سونوگرافی‌های تشخیص بارداری خارج رحمی و تشکیل قلب جنین، آزمایش دیابت، آزمایش تیروئید، تعیین گروه خونی، غربالگری سه ماه نخست و... اشاره کرد که همگی با تجویز پزشک انجام می‌گیرد.
انجام تست‌ها و آزمایش‌های ضروری دوره بارداری با تشخیص زودهنگام نقص‌ها و بیماری‌ها، موجب حفظ سلامت مادر و جنین و جلوگیری از مشکلاتی همچون عفونت نوزادی، وزن کم نوزاد حین تولد، نقص مادرزادی، سقط جنین و مرگ مادر می‌شود. برای اطلاع از تست‌های ضروری و بهترین زمان انجام هر کدام باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.