یکی از سه علل شایع ناباروری در زنان، بیماری اندومتریوز (Endometriosis) میباشد که طبق آمار، تقریباً از هر 10 زن در سنین بین ۱۵ تا ۴۹ سال، یک نفر به آن مبتلا میشود. در این عارضه، سلولهای پوشاننده جدار داخلی رحم که آندومتر نام دارد، در جایی به غیر از محل اصلی خود (یعنی حفره رحم) رشد میکند.
اگرچه انجام عمل هیسترکتومی جهت خارجسازی رحم و تخمدانها موجب نازایی و توقف قاعدگی میشود؛ اما گاهی برای درمان سرطان رحم و تخمدان یا بیماریهای مشابه، تنها گزینه است. بااینحال روشهای مختلفی نظیر هیسترکتومی شکمی، واژینال و لاپاراسکوپی وجود دارد که آگاهی از نحوه انجام و عوارض هر یک، به انتخاب بهترین درمان کمک خواهد کرد.
بروز التهاب در بافت دهانه رحم که به زخم دهانه رحم (سرویسیت) معروف است، از عفونتهای شایع در میان زنان بالغ به شمار میرود که بر اثر علل و عوامل مختلفی رخ میدهد. زخم سرویکس در مواردی بدون علائم است و گاهی نیز از طریق نشانههایی میتوان آن را شناسایی کرد.
سندرم آشرمن نوعی چسبندگی رحم در زنان است که با تغییر در چرخه قاعدگی خود را نشان میدهد. این سندرم یک سندرم اکتسابی و به معنای وجود اسکار در رحم یا سرویکس(دهانه و گردنه رحم) است.بافت اسکار ایجاد شده باعث چسبندگی دیوارههای رحم به یکدیگر شده و فضای طبیعی و نرمال آن را کاهش میدهد.
مشکلات مربوط به رحم و دهانه رحم یکی از رایجترین مشکلات در میان زنان است. برای شناسایی و درمان این بیماریها روشهای مختلفی وجود دارد که پزشکان با توجه به نوع بیماری آن را برای بیماران تجویز میکنند.
سرطان سرویکس یا دهانه رحم که با علائمی همچون ترشح و خونریزی بیدلیل از واژن، درد بعد از مقاربت و... همراه است، اغلب پس از یائسگی رخ میدهد. درصورت وقوع در دوران باروری، به علت درمانهایی مانند هیسترکتومی یا رادیوداروها ممکن است قدرت باروری کم شود؛ اما گاهی فرصت فرزندآوری با روشهای نظیر فریز تخمک همچنان باقی میماند.
رحم دارای یک پوشش داخلی به نام آندومتر است که گاهی به بخشهای دیگر بدن نفوذ میکند. رشد اندومتر در داخل دیواره عضلانی رحم (میومتر)، یک عارضه خوشخیم میباشد که با نام آدنومیوز شناخته میشود. افراد مبتلا به ادنومیوز علائم و نشانههای مختلفی را مشاهده میکنند که برخی از آنها شبیه به دیگر بیماریهای زنان است.
دهانه رحم در حالت طبیعی و حتی پس از شروع بارداری، بسیار تنگ است و صرفاً در هفتههای آخر حاملگی برای سهولت تولد نوزاد، کمکم گشاد میشود. در زنانی که باز شدن دهانه زودتر از موعد رخ دهد، خطر زایمان زودرس یا سقط جنین وجود دارد و بنابراین عمل جراحی سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم (با عوارض کم و درصد موفقیت بسیار بالا) انجام میگیرد.
یکی از روشهای سقط جنین، کورتاژ (Curetage) نام دارد که تحت عنوان دیلاتاسیون و کورتاژ (Dilation and curettage) و به صورت مخفف با نام D&C هم شناخته میشود.به عبارتی دیگر، کورتاژ نوعی عمل جراحی کوتاه است که علاوه بر سقط جنین، جهت تشخیص وضعیت رحم و درمان شرایط خاص آن نیز به کار میرود.
در میان بیماریهای شایع و البته دردناک زنان، نام آندومتریوز به عنوان عارضهای جدی و مهم دیده میشود. بیماری اندومتریوز که در اثر رشد بافت داخلی رحم (اندومتر) در فضای خارج از رحم به وجود میآید، مشکلات متعددی را برای بانوان ایجاد میکند. از آنجایی که گاهی علائم و نشانههای این بیماری دیر ظاهر میشوند، لازم است که خانمها راههای پیشگیری و کنترل آن را بشناسند.