علائم لانه گزینی چیست و چه تفاوتی با قاعدگی دارد؟

لانه گزینی جنین یکی از مراحل بارداری است که پس از لقاح اسپرم و تخمک شکل‌گرفته و نقطه شروع درون رحمی به شمار می‌رود. در این مرحله نطفه پس از شکل‌گیری برای دریافت اکسیژن و مواد غذایی به دیواره رحم چسبیده و از این قسمت به بدن مادر متصل می‌شود. این مسئله باعث بروز خونریزی خفیف از دیواره رحم می‌شود که به آن خونریزی لانه‌گزینی نطفه یا جنین گفته می‌شود.

نطفه تشکیل‌شده حدود 12 روز پس از لقاح به دیواره رحم چسبیده باقی می‌ماند که در این حالت ممکن است لکه‌های کم‌رنگ صورتی یا قهوه‌ای رنگی را مشاهده کنید. بسیاری از افراد این خونریزی را با شروع عادت ماهیانه اشتباه گرفته و یا بسیار بابت آن نگران می‌شوند. خواندن این مطلب اطلاعات مفید و کاملی را در ارتباط با لانه گزینی جنین در اختیار شما قرار خواهد داد.

لانه گزینی چیست و چه مراحلی دارد؟

همان‌طور که به آن اشاره شد، لانه گزینی جنین (implantation) یکی از مراحل اولیه و بسیار مهم بارداری است که در آن جنین شکل‌گرفته به دیواره رحم می‌چسبد. پس از بارور شدن تخمک و لقاح آن با اسپرم بلافاصله زیگوت یا سلول تخم شکل‌گرفته و نخستین تقسیم سلولی یا میتوز انجام می‌شود. یعنی یک سلول به دو سلول، چهار سلول، هشت و... تبدیل می‌شود.

تقسیمات سلولی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که یک توده توت شکل از سلول ایجاد شود. به این مجموعه سلولی مورولا گفته می‌شود. توده توتی شکل همچنان که به تقسیمات سلولی خود ادامه می‌دهد، در اثر انقباضات لوله فالوپ و حرکت مژک‌های مویی مخاطی شکل آن به سمت جلو و رحم رانده می‌شود.

پس از آن که توده توت شکل به دیواره رحم رسید، به آن می‌چسبد که به این اتفاق لانه گزینی جنین گفته می‌شود. لانه گزینی جنین معمولاً 6 تا 10 روز بعد از لقاح اتفاق می‎افتد. پس از لانه گزینی و شکل‌گرفتن نطفه در دیواره رحم، توده به دو قسمت داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. قسمت داخلی جنین و قسمت خارجی جفت و کیسه آمنیوتیک را تشکیل می‌دهد. 

مرحله لانه گزینی به‌خصوص برای زنانی که از طریق IVF یا لقاح آزمایشگاهی باردار شده‌اند، مهم است. در این روش پزشک با کمک یک لوله بسیار باریک دراز و بلند به نام کاتتر جنین تشکیل‌شده را به آرامی به داخل رحم می‎برد. انجام این کار حدود نیم ساعت زمان برده و باید حتماً توسط پزشک متخصص انجام شود.

خونریزی لانه گزینی چیست و چه زمانی اتفاق می‎افتد؟

در لانه گزینی و زمانی که نطفه ایجادشده قصد ورود به دیواره رحم را دارد، برخی از مویرگ‌های دیواره پاره شده و باعث خونریزی خفیف یا لکه بینی خواهد شد. به این خونریزی، خونریزی لانه گزینی می‌گویند. این خونریزی نگران‌کننده نیست و رحم در زمان بسیار کوتاهی بافت خود را مجدداً ترمیم می‌کند.

به طور کلی حرکت نطفه و خونریزی لانه گزینی حدود 10 تا 14 روز پس از تشکیل نطفه اتفاق می‌افتد، البته در برخی از افراد ممکن است این زمان به پنج روز کاهش پیدا کند. لکه بینی شما در بازه 5 تا 14 روزه جای هیچ نگرانی نداشته و شما نیازی به مصرف هیچ داروی خاصی ندارید. البته اگر خونریزی شما از مقدار گفته‌شده و لکه بینی بیشتر بود، لازم است آن را پیگیری کرده و به پزشک معالج خود مراجعه کنید.

علائم لانه گزینی جنین چیست؟

لانه گزینی معمولاً همراه با علائمی است که ممکن است در برخی از خانم‌ها شدید و در برخی خفیف باشد. همچنین ممکن است برخی از بانوان اصلاً هیچ‌کدام از علائم لانه گزینی را تجربه نکنند. ازجمله شایع‌ترین علائم لانه گزینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• خونریزی خفیف و لکه بینی
• درد و تورم سینه
• گرفتگی عضلانی
• تکرر ادرار
• گر گرفتگی
• بیزاری یا هوس غذایی
• کمردرد
• نوسانات خلقی
• بیماری صبحگاهی

خونریزی خفیف و لکه بینی

خونریزی خفیف یا لکه بینی علامتی است که نشان می‌دهد تخمک بارورشده توانسته دیواره رحم را شکافته و به آن نفوذ کند. البته خونریزی می‌تواند علل دیگری مانند پریودی، افزایش حساسیت دهانه رحم یا موارد دیگر داشته باشد.

درد و تورم سینه

پس از چسبیدن توده توت شکل به دیواره رحم، هورمون‎ها پیام‎های شیمیایی به بدن ارسال می‌کنند تا شروع حاملگی را اعلام کنند. این تغییرات می‌تواند باعث حساس شدن و تورم و کمی درد در ناحیه سینه شود.

گرفتگی عضلانی

یکی دیگر از علائم لانه گزینی نطفه در بدن احساس گرفتگی عضلانی به‌خصوص در قسمت زیر شکم است. شدت این گرفتگی معمولاً کم بوده و شکل درد آن با درد پریودی متفاوت است. نکته قابل‌ذکر آن که فرورفتن تخمک به دیواره رحم آن قدر فرآیند کوچکی است که نمی‌تواند منجر به ایجاد درد شود، درد ایجادشده به دلیل تغییرات هورمونی در بدن احساس می‌شود.

تکرر ادرار

چسبیدن تخمک به دیواره رحم و نفوذ در آن باعث افزایش جریان گردش خون در لگن می‎شود. این مسئله به مثانه فشار آورده و می‎تواند منجر به تکرر ادرار شود. البته تکرر ادرار می‌تواند علل دیگر نیز داشته باشد.

افزایش دمای پایه بدن

دمای پایه بدن یا BBT دمای نرمال بدن در حالت سکون است. تغییر سطوح پروژسترون در دوران تخمک‌گذاری و پریودی می‌تواند منجر به تغییر دمای پایه شود. هنگام لانه گزینی معمولاً حدود یک روز دمای بدن موقتاً افت پیداکرده و سپس یک افزایش دمای قابل‌توجه ایجاد می‎شود.

گر گرفتگی

به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ممکن است در طول اتصال تخمک به دیواره احساس گرگرفتگی را تجربه کنید.

بیزاری یا هوس غذایی

تغییرات هورمونی در بدن همچنین ممکن است باعث شود شما پرخور شده، احساس هوس غذایی شدیدی پیداکرده یا برعکس بی‌میل و بی‌اشتها شوید.

کمردرد

در طول فرآیند لانه گزینی ممکن است درد خفیفی در ناحیه لگن و کمر خود احساس کنید. این درد موقت بوده و معمولاً بیشتر از سه روز ادامه پیدا نمی‌کند.

نوسانات خلقی

تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نوسانات خلقی شود. مانند دوران پریودی ممکن است شما نوسانات خلقی و لحظه‌ای را تجربه کنید.

بیماری صبحگاهی

همان‌طور که می‌دانید بیماری صبحگاهی شامل تهوع و استفراغ در ابتدای روز و حساسیت به بو یکی از علائم بارداری است که در ابتدای لانه گزینی نطفه آغاز می‌شود.

تفاوت خونریزی لانه گزینی جنین و خونریزی چرخه قاعدگی چیست؟

در بخش بالا با علائم خونریزی لانه گزینی جنین آشنا شدیم. اغلب این علائم با نشانه‌های قاعدگی مشترک است. پس چگونه بتوانیم فرق میان لانه گزینی و قاعدگی را تشخیص دهیم. موارد زیر به شما در تشخیص این دو خونریزی کمک می‌کند.

رنگ

رنگ خون در لانه گزینی جنین معمولاً صورتی یا قهوه‌ای رنگ است. خون قهوه‌ای نشان‌دهنده قدیمی‌تر بودن آن است. در حالی که رنگ خون پریودی نشان‌دهنده سلامت بیولوژیک خانم‌ها است. برای مثال رنگ قرمز نشان‌دهنده خون تازه و رنگ خاکستری نشان‌دهنده عفونت است.

ترشحات

ترشحات واژن در دو دوران ذکرشده با هم متفاوت است. ترشحات چرخه قاعدگی با توجه به زمان تغییر می‌کند. هنگام تخمک‌گذاری رنگ ترشحات سفید و نسبتاً آبکی است و با دور شدن از دوران قاعدگی بافت کرمی و چسبناک پیدا می‌کند. در حالی که ترشحات در زمان لانه گزینی بسیار چسبناک است.

مدت‌زمان خونریزی

لکه بینی و خون‌ریزی در لانه گزینی جنین کوتاه بوده و معمولاً یک تا دو روز طول می‌کشد. در حالی که مدت‌زمان خونریزی در بانوان می‌تواند از دو تا هفت روز متغیر باشد.

حجم خونریزی

حجم خونریزی در دوران لانه گزینی جنین در تمامی خانم‌ها بسیار کم بوده در حدی که نیاز چندانی به تعویض پد پیدا نمی‌کنید. خونریزی قاعدگی در زنان با توجه به شرایط بدنی آن‌ها بسیار بیشتر بوده و در هر دوره حدود 10 تا 30 میلی‌لیتر است. این میزان در برخی زنان به 500 میلی‌لیتر نیز می‎رسد.

میزان و شکل گرفتگی

همان‌طور که در بخش‌های بالاتر نیز اشاره شد، میزان و شکل گرفتگی بدن و کمر در دوران پریودی و لانه گزینی با یکدیگر متفاوت است. گرفتگی دوران لانه گزینی خفیف‌تر از دردی است که هنگام پریودی تجربه می‌کنید.

مراقبت‌های دوران لانه گزینی

در دوران لانه گزینی جنین بهتر است مراقبت‎های زیر را برای افزایش شانس بارداری انجام دهید.

• از استرس دوری‌کنید.
• مواد فیبردار مانند سبزیجات با برگ سبز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این مواد کمک می‌کند سطح پروژسترون در سطح نرمال باقی بماند.
• از مصرف مواد غذایی مانند محصولات تهیه‌شده با هورمون رشد و محصولات غیر اورگانیک که حاوی زنواستروژن هستند، خودداری کنید.
• غذاهای غنی از اسید چرب امگا3 مانند ماهی سالامون، خال‌مخالی و ماهی‌های دیگر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. امگا3 مانع از انقباضات بیش از اندازه رحم و لانه گزینی ناقص می‌شود.
• از دم‌نوش‌های گیاهی مانند رازیانه، بومادران و آویشن که باعث کاهش میزان گرفتگی و تقویت عضلات رحم می‌شوند، استفاده کنید.
• از مصرف مولتی‌ویتامین‌ها مانند فولیک اسید، ویتامین D و منابع امگا 3 طبق نظر پزشک غافل نشوید.
• از میوه‌های تازه، سبزیجات و مغزها استفاده کنید.
• آب به اندازه کافی بنوشید و نگذارید بدنتان دهیدراته شود.
• غذاهای تخمیر شده و حاوی پروبیوتیک مانند کلم ترش، ماست، کفیر، کیمچی می‌تواند مفید باشد.

درد لانه گزینی جنین چند روز است؟

همان‌طور که در قسمت‌های بالاتر نیز اشاره شد، درد لانه گزینی جنین یک درد خفیف و موقتی است که معمولاً یک تا سه روز ادامه دارد. در صورت تشدید درد یا طولانی شدن آن حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

دیگر علت‌های خونریزی در روزهای اول بارداری چیست؟

علاوه بر لانه گزینی جنین، خونریزی در روزهای اول بارداری می‌تواند علل دیگری نیز داشته باشد. البته معمولاً میزان خونریزی در این علل بیشتر از خونریزی لانه گزینی است. ازجمله علت‌های دیگر خونریزی در روزهای ابتدایی بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• حاملگی خارج از رحم
• سقط‌جنین
• عفونت
• تغییرات دهانه رحم

چه زمانی از تست بارداری خانگی استفاده کنم؟

تست‌های بارداری خانگی معمولاً هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی HCG را اندازه‌گیری‌ می‌کنند. بدن فرد باردار از همان ابتدای بارداری و حتی قبل از لانه گزینی شروع به تولید این هورمون می‌کند به طوری که سطح ادراری و خونی آن هر 24 ساعت دو برابر شده و طی 8 تا 10 هفته به بیشترین میزان خود می‎رسد. تست‌های بارداری خانگی را می‌توانید 12 تا 15 روز پس از تخمک‌گذاری یعنی یک تا دو هفته بعد از لانه گذاری جفت انجام دهید.

علائم اخطاردهنده در لانه گزینی جنین

همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، علائم لانه گزینی بسیار خفیف بوده و برخی از خانم‎ها اصلاً آن را تجربه نمی‌کنند. بنابراین در صورت افزایش درد یا خونریزی شدید حتماً باید علت را پیگیری کنید. از دیگر علائم هشداردهنده لانه گزینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ناتوانی در نگه‌داشتن ادرار
• ضعف
• سرگیجه
• تب
• لخته شدن خون در خونریزی
• فشار مقعدی
• مشاهده خون روشن و قرمزرنگ