قبل و بعد از انتقال جنین چه باید کرد؟

در درمان ناباروری به روش آی وی اف، پس از عمل تخمک کشی و بارور شدن تخمک ها، عمل انتقال جنین به رحم توسط پزشک متخصص انجام می شود. اغلب پزشک در فاصله بین روز دوم تا پنجم پس از عمل تخمک کشی، بین یک تا سه تخمک بارور شده (جنین) به داخل رحم انتقال می دهد.

زوج های نابارور درگیر پروسه آی وی اف، عموما به دنبال دستورالعمل ها و راه کارهایی هستند که عمل کاشت جنین آن ها با موفقیت بیشتری انجام شود و در ادامه لانه گزینی موفق و بارداری محقق گردد. مراقبت های قبل و بعد از انتقال جنین و تاثیر تغذیه بر آن، یکی از دغدغه ها و سوالات پرتکرار است که در ادامه به آن پاسخ می دهیم.

بیشتر بخوانید: آشنایی با مراحل آی وی اف از اول تا آخر

مراحل کاشت جنین به چه صورت است؟

در ابتدا باید طی تاریخ مشخصی، تحریک تخمک‌گذاری و فرآیند تخمک‌کشی یا پانکچر انجام شود؛ سپس نمونه اسپرم مرد نیز دریافت و جهت لقاح با تخمک آماده می‌گردد. بر حسب سن مادر و سایر شرایط زوج، تعداد تخمک‌های موردنظر جهت انتقال در نظر گرفته می‌شود تا شانس وقوع بارداری را افزایش دهد؛ هرچند احتمال موفقیت درمان در زنان با سن پایین، بیشتر از سایر بانوان است.

درصورت فریز بودن جنین‌ها، تعداد رویان لازم در روز انتقال از حالت انجماد خارج می‌شود. برای انتقال جنین‌های یخ‌زدایی‌شده به رحم، پزشک از لوله باریکی تحت عنوان کاتتر همراه با سونوگرافی بهره می‌برد که فرآیندی ساده و بدون درد است و معمولاً به آرام‌بخش نیازی ندارد.

با پایان فرآیند انتقال، فرد می‌تواند مرکز درمان را ترک کند و پس از ۳۶ ساعت فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرد. نهایتاً جهت اطمینان از وقوع بارداری، حدود ۲ هفته پس از انتقال یک تست حاملگی انجام می‌شود که نتیجه درمان را مشخص نماید.

بیشتر بخوانید: فریز کردن جنین؛ راهی برای حفظ بارداری در سنین بالا

قبل از انتقال جنین چه کنیم؟

در برخی از موارد به دلایلی نظیر تشکیل نشدن جنین در آزمایشگاه، مناسب نبودن سایز آندومتر، تجمع مایع درون شکم (تحریک بیش از حد تخمدان) و یا بر اساس نظر پزشک مربوطه، انتقال جنین به رحم انجام نمی شود. در صورتی که انتقال صورت نگیرد ولی جنین ها دارای کیفیت مناسبی باشند و فریز شوند، فرد باید حداقل دو ماه بعد (دو تا سه روز قبل از شروع قاعدگی) برای انجام عمل انتقال مراجعه نماید.

بیشتر بخوانید: کیفیت یا گرید جنین در آی وی اف چیست؟

آماده سازی رحم برای انتقال جنین

انتقال جنین به رحم در درمان‌هایی نظیر آی وی اف، نیازمند اقدامات اولیه‌ای است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها آماده‌سازی رحم پیش از انتقال رویان می‌باشد. به منظور آماده کردن رحم جهت پذیرش و رشد جنین، باید سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسبی را برای تقویت رحم در پیش گرفت. خودداری از مصرف سیگار و الکل و کاهش مصرف منابع کافئین نظیر قهوه، از خطر افت کیفیت تخمک‌ها و بروز عوارض بعد از IVF جلوگیری می‌کند.

اجتناب از مصرف قند و شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیز برای تقویت رحم ضرورت دارد. لذا بهتر است به منظور آماده‌سازی رحم برای انتقال جنین، خوراکی‌هایی نظیر میوه و سبزیجات تازه، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، روغن‌های سالم مانند زیتون، فولیک اسید، لیپوئیک اسیدها، آب کافی و... در رژیم غذایی گنجانده شود.

بیشتر بخوانید: برای تقویت رحم قبل از بارداری چه کنیم؟

چند روز بعد از تخمک کشی انتقال جنین انجام می شود؟

با انجام عمل پانکچر برای دریافت تخمک زن و نمونه‌گیری از مایع منی برای دریافت اسپرم مرد، مسئول آزمایشگاه اقدام به جداسازی قوی‌ترین و باکیفیت‌ترین اسپرم‌ها برای لقاح با تخمک می‌کند و سپس این دو سلول جنسی را جهت لقاح، در محیط کشت قرار می‌دهد. معمولاً با گذشت ۳ الی ۵ روز از تشکیل رویان (جنین قبل از هفته هشتم) می‌توان آن را توسط کاتتر از مسیر واژن به رحم مادر انتقال داد.

همچنین امکان انتقال جنین در روز پنجم یا ششم باروری (بلاستوسیست) به داخل رحم وجود دارد و درصورت موفقیت‌آمیز بودن فرایند انتقال جنین، لانه‌گزینی رخ می‌دهد. اگر به هر دلیل نتوان جنین‌ها را از مسیر واژینال انتقال داد، روش انتقال جنین با لاپاراسکوپی (تحت عنوان تکنیک ZIFT) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی، استراحت و دوری از خستگی به مدت ۳ تا ۴ روز بعد از عمل و پرهیز از استرس و اضطراب توصیه می‌شود.

شب قبل از انتقال جنین چه باید کرد؟

برای انجام عمل کاشت جنین نیازی به ناشتا بودن نیست ولی باید مایعات به مقداری آشامیده شود که مثانه به حالت نیمه پر باشد. همچنین توصیه می شود شب قبل از عمل انتقال جنین حتماً دوش گرفته شود. همچنین لازم است پیش از اقدام به فرآیند تخمک‌کشی و انتقال سابقه ابتلا به بیماری یا مصرف هرنوع دارو را به اطلاع پزشک رساند. در ادامه به معرفی اقدامات لازم در شب قبل از انتقال جنین می پردازیم.

قبل از انتقال، خواب کافی داشته باشید!

خواب و باروری ارتباط نزدیکی با هم دارند، بنابراین داشتن خواب کافی در میزان موفقیت روش IVF اهمیت زیادی دارد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که نرخ بارداری و میزان باروری در زنانی که هر شب 7 تا 8 ساعت می‌خوابند نسبت به زنانی که خواب کمتری دارند، بیشتر است. برای داشتن خواب کافی شب قبل از انتقال جنین، می‌توانید از نکته های زیر استفاده کنید:

• دمای اتاق خواب خود را حدود 20 تا 25 درجه سیلسیوس نگه دارید.
• چهار تا شش ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین خودداری کنید.
• دو تا سه ساعت قبل از خواب از غذا خوردن خودداری کنید.
• به موسیقی آرامش بخش گوش دهید.
• استفاده از نور آبی و زمان استفاده از نمایشگر تلفن همراه را حداقل 30 دقیقه قبل از خواب محدود کنید.
• قبل از خواب به آرامی بدن خود را کشش دهید و عضلات خود را شل کنید.

از قرار دادن شکم و رحم خود در معرض دمای بالا خودداری کنید!

از آنجایی که گرمای تولید شده توسط لپ‌تاپ (و سایر وسایل دیجیتال) می‌تواند برای رحم و باروری شما مضر باشد، مهم است که هنگام آماده شدن برای انتقال جنین، لپ‌تاپ خود را از بدن خود دور نگه دارید.

به این نکته نیز توجه داشته باشید که شب قبل از انتقال جنین استفاده از سونا، جکوزی یا سایر فعالیت های با گرمای زیاد خودداری کنید؛ چراکه این عوامل خارجی می توانند بر شانس شما برای انتقال موفقیت آمیز جنین و بارداری در روش IVF تاثیر منفی بگذارند.

شب قبل از انتقال جنین چه بخوریم؟

• سوپ گرم و سبک
• پرهیز از مصرف غذاهای سرخ کردنی و پرچرب
• پروتئین های بدون چربی مانند ماهی و مرغ
•  میوه ها و سبزیجات تازه
• آب با لیمو و مایعات فراوان
• 
  

شب قبل از پروسه ی انتقال جنین، تدارکات لازم را برنامه ریزی کنید!

قبل از انتقال جنین، از پزشک معالج و کلینیک IVF خود در خصوص فرآیند روز انتقال اطلاعات لازم کسب کنید تا در روز عمل آرامش بیشتری داشته باشید. اطلاعاتی که ممکن در شب قبل از انتقال به شما کمک کنند، عبارتند از:

• عمل انتقال جنین چه مدت طول می‌کشد و چند ساعت باید در مرکز درمانی حضور داشته باشید.
•  چه ساعتی باید آنجا باشید.
• چه باید بپوشید.
• چه وسایلی همراه داشته باشید.
• آیا به همراه نیاز دارید یا خیر؟
• چه مدت پس از انتقال جنین فریز شده باید منتظر بمانید و تحت نظر باشید.

نزدیکی قبل از انتقال جنین

در خصوص نزدیکی و مقاربت جنسی قبل از انتقال جنین، باید به مراحل آی وی اف توجه کرد. معمولاً توصیه می‌شود که در تحریک اولیه چرخه آی وی اف، زوجین از رابطه جنسی محافظت‌نشده و بدون کاندوم خودداری کنند؛ چراکه به دلیل تعدد فولیکول‌ها، خطر بارداری چندقلو وجود دارد.

از طرفی در مرحله‌ی تحریک تخمدان، مقاربت به‌طور کلی ممنوع می‌شود؛ زیرا در این دوران به دلیل بزرگ شدن و کیستیک شدن تخمدان‌ها، خطر پیچش آن‌ها و بروز خونریزی افزایش می‌یابد. همچنین نزدیکی در این دوره، ریسک ترکیدن و پارگی کیست‌ها را بالا می‌برد. بااین‌حال، پزشکان توصیه می‌کنند که در حوالی روز انتقال جنین و به‌ویژه یک روز قبل از آن، مقاربت صورت گیرد تا شانس موفقیت آی وی اف و وقوع بارداری بیشتر شود.

چه مراقبت هایی بعد از انتقال جنین نیاز است؟

نیاز نیست فرد استراحت مطلق بعد از انتقال جنین داشته باشد بلکه می تواند فعالیت روزانه خود را انجام دهد. البته از آنجایی که ممکن است اندازه تخمدان ها هنوز از سایز طبیعی خود بزرگتر باشد توصیه می شود از انجام فعالیت شدید خودداری شود. در صورت بروز درد شدید یا متوسط مراجعه به پزشک ضروری است. در این شرایط پزشک عواملی نظیر چرخش تخمدان، سندروم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) و عفونت را مورد بررسی قرار می دهد.

بیشتر بخوانید: سؤالات رایج درباره علل عدم لانه گزینی جنین

تست بارداری پس از انتقال جنین به رحم

حدود ۱۴ تا ۱۶ روز پس از انتقال جنین، فرد می تواند جهت انجام تست بارداری اقدام نماید. این روش دقیق ترین نتیجه بارداری یا عدم بارداری را اعلام می کند. به عبارتی دیگر، آزمایش خون حاملگی با دوبار تکرار به فاصله ۲ یا ۳ روز از یکدیگر انجام می‌شود که درصورت مثبت شدن نتیجه، سونوگرافی ۱۰ روز پس از آزمایش صورت می‌گیرد و مصرف داروهای تجویزی هم باید تا ۳ الی ۳.۵ ماهگی ادامه یابد.

البته منفی شدن جواب هر دو آزمایش، نشان‌دهنده عدم وقوع حاملگی می‌باشد که باید با مشورت پزشک مصرف داروها را قطع کرد و با قاعدگی مجدد، جهت ادامه درمان مراجعه نمود.

عوارض جانبی پس از انتقال جنین در آی وی اف

• وجود ترشحات شفاف یا خون پس از عمل انتقال
• ورم و حساس شدن سینه
• نفخ خفیف
• یبوست
• گرفتگی خفیف عضلات

مراقبت های بعد از کاشت جنین فریز شده

توصیه می شود تا سه روز پس از انتقال جنین فریز شده استراحت نسبی داشته باشید و از انجام فعالیت های سنگین و یا بازگشت به محل کار تا ۲۴ ساعت پس از انتقال خودداری کنید. افراد می توانند ۴۸ ساعت پس از انتقال استحمام کنند.

البته به هیچ وجه نیاز به استراحت مطلق، استفاده از ویلچر برای جابجایی، استفاده از توالت فرنگی برای اجابت مزاج و یا حتی خوابیدن در وضعیتی خاص (مثلاً قرار دادن پاها بالاتر از بدن) نمی باشد. لازم به ذکر است از دست رفتن جنین بر اثر سرفه یا عطسه شدید پس از انتقال جنین، از نظر علمی امکان پذیر نمی باشد.

از آنجایی که جنین معمولاً تا ۳ روز در رحم طول می‌کشد تا به درون اندومتر نفوذ کند؛ لذا به بیماران توصیه می شود سه روز پس از انتقال به زندگی عادی خود بازگردند و فعالیت روزمره خود را انجام دهند. حتی بیماران ۳ روز پس از انتقال می توانند به مسافرت بروند.

بطور کلی افراد باید پس از انتقال جنین تا زمان شنیده شدن ضربان قلب جنین در سونوگرافی موارد زیر را رعایت کنند:

• عدم استفاده از دوش واژینال یا تامپون
• پرهیز از رابطه جنسی تا چند روز پس از انتقال
• پرهیز از فعالیت فیزیکی سنگین و فعالیت ورزشی مانند بلند کردن وزنه، خم شدن و حرکات چرخشی
• پرهیز از بلند کردن و هل دادن اجسام سنگین و فعالیت شدید حتی در منزل به‌منظور جلوگیری از پیچ‌خوردگی تخمدان و کاهش تحریک انقباضات رحمی
• اجتناب از دخانیات و الکل
• پرهیز از حمام آفتاب، سونای گرم، وان آب داغ و جکوزی
• مصرف داروهای تجویز شده به صورت منظم و پرهیز از مصرف یا قطع خودسرانه دارو
• مصرف روزانه ۴۰۰ الی ۱۰۰۰ میکروگرم اسیدفولیک جهت جلوگیری از اختلال ستون فقرات و آسیب مغزی جنین برای زنان بدون اضافه ‌وزن و بدون سابقه حاملگی جنین با نقص لوله عصبی
• حفظ آرامش و تفکر مثبت در روزهای پس از انتقال جنین و دوری از استرس تا انجام تست بارداری و عدم ناامیدی درصورت منفی شدن نتیجه آزمایش
• استفاده از کمپرس آب گرم و ماساژ محل تزریق پروژسترون جهت پیشگیری از تشکیل آبسه
• عدم نگرانی درخصوص ترشحات سفیدرنگ واژینال پس از استعمال شیاف درصورت عدم وجود سوزش، خارش، بوی بد و علائم عفونی

بیشتر بخوانید: انتقال جنین فریز شده موفق؛ علائم، مراقبت ها و راهکارها

نحوه خوابیدن بعد از انتقال جنین

همان‌طور که ذکر شد، شیوه خوابیدن بعد از انتقال جنین اثری روی نتایج عمل و نحوه لانه‌گزینی نمی‌گذارد و بنابراین اهمیت زیادی ندارد. با این حال، خانم‌ها باید تلاش کنند که خواب راحت و مناسبی طی این دوران داشته باشند. برخی از راه‌های بهبود کیفیت خواب پس از انتقال جنین عبارتند از:

• دوش آب گرم پیش از خواب
• عدم نوشیدن قهوه و چای طی ۴ تا ۶ ساعت قبل از خواب
• دمای مناسب اتاق خواب بین ۱۶ تا ۱۹ درجه سلسیوس
• دوری از تلفن همراه، لپ‌تاپ و تلویزیون قبل خواب
• فاصله ۲ تا ۳ ساعته بین خوردن شام و خوابیدن
• قرار دادن اسطوخودوس در اتاق خواب
• گوش دادن به موسیقی‌های آرام

بیشتر بخوانید: نحوه صحیح خوابیدن ماه به ماه در دوران بارداری

بعد از انتقال جنین چه بخوریم؟

برای افزایش میزان موفقیت آی وی اف، رعایت رژیم غذایی خاصی پس از انتقال جنین ضروری نیست و افراد مجاز به مصرف انواع مواد غذایی سالم و متعادل می باشند؛ البته بهتر است برای جلوگیری از بروز یبوست مصرف مواد غذایی ملین، میوه ها و سبزیجات تازه را افزایش دهند.

همچنین باید دانست که شانس موفقیت IVF در زنان با BMI کمتر از ۲۰ یا بیشتر از ۳۵، پایین است و بنابراین حفظ وزن اهمیت زیادی دارد. در برخی از موارد بعضی از مادران ملزم به رعایت رژیم غذایی خاص هستند که برای دریافت این رژیم توصیه می شود به متخصص تغذیه مراجعه شود.

تغذیه کامل بعد از انتقال جنین شامل موارد زیر می باشد:

• سبزیجات و میوه ها از طیف رنگی متنوع
• منابع غنی ویتامین E نظیر دانه آفتابگردان
• منابع غنی روی نظیر کنجد
• منابع امگا ۳ نظیر گردو و آجیل خام
• فرآورده های شیری پاستوریزه
• پرهیز از مصرف کافئین نظیر چای و قهوه
• نوشیدن روزانه ۴ تا ۵ لیوان آب
• پرهیز از مصرف روغن های جامد و مواد غذایی تهیه شده از این روغن ها
• پرهیز از مصرف غذاهایی که فرد نسبت به آن ها حساسیت داردو غذاهای نفاخ
• مصرف نشاسته حل ‌شده در آب سرد و شیر سویا
• مصرف آناناس به‌عنوان منبع غنی و مناسبی از منگنز _معروف به ماده معدنی تولیدمثل_ برای تقویت هورمون‌های باروری 
• خوردن مربای به
• اجتناب از مصرف موادغذایی فاقد گلوتن
• خوردن منابع غنی از پروتئین مانند مرغ و ماهی
• استفاده از چربی‌های سالم ازقبیل دانه‌های خوراکی، مغزها و آووکادو

بیشتر بخوانید: غذاهای مفید و مضر بعد از انتقال جنین

خم و راست شدن بعد از انتقال جنین چگونه است؟

به‌طورکلی، به منظور عدم فشار آوردن به لوله فالوپ و پیشگیری از وقوع بارداری خارج رحمی، می‌بایست بعد از انتقال جنین از انجام فعالیت‌های ورزشی، بلند کردن اجسام سنگین و خم شدن پرهیز نمود. باید دانست که برای خم و راست شدن در دوران بارداری (جهت برداشتن چیزی از زمین و یا هنگام بلند شدن از زمین) می‌بایست به جای خم کردن کمر، زانوها را خم نمود و به هنگام بلندشدن از زمین، به‌طور ناگهانی کمر را راست نکرد؛ بلکه باید از یک دستگیره کمک گرفت.

به این نکته نیز باید توجه داشت که حتی در ماه‌های اول بارداری که انعطاف بدن مادر بیشتر است و جنین هنوز رشد زیادی نکرده هم باید از خم و راست شدن مکرر اجتناب نمود. این امر بدین دلیل است که در اوایل بارداری، تغییرات هورمونی موجب نرم شدن مفاصل و زیاد شدن دامنه حرکتی استخوان‌ها می‌شود و خم و راست شدن نادرست می‌تواند در ماه‌های بعدی دردهای شدید کمری و لگن را در پی داشته باشد.

به علاوه، با پیشرف بارداری، رشد بیشتر جنین و برجسته‌تر شدن شکم، نقطه ثقل بدن تغییر می‌کند و ممکن است سبب به‌هم خوردن تعادل مادر شود؛ لذا عدم خم و راست شدن مکرر و یا در صورت لزوم، خم و راست شدن به صورت صحیح برای تداوم بارداری و سلامت مادر و جنین ضروری می‌باشد.

علائم بارداری بعد از انتقال جنین چیست؟

قطعی ترین نتیجه بارداری یا عدم بارداری، از طریق آزمایش بارداری مشخص می گردد. این آزمایش دو هفته پس از انتقال جنین انجام می شود؛ البته اغلب افراد در مدت این دو هفته علائمی نظیر بارداری طبیعی را مشاهده می کنند که عبارتند از:

• تب بعد از انتقال جنین
• درد لانه گزینی همراه با احساس خارش و گرفتگی در رحم
• لکه بینی لانه گزینی
• بالا ماندن دمای بدن
• تأخیر قاعدگی
• درد و حساس شدن سینه ها
• ضعف و خستگی بعد از انتقال جنین
• تهوع
• گر گرفتگی و یا احساس ناخوشایند نسبت به غذاها

روش های افزایش موفقیت در انتقال جنین

موفقیت انتقال جنین در درمان ناباروری به روش آی وی اف به عوامل متعددی نظیر کیفیت سلول های جنسی، سلامت رحم و سبک زندگی بستگی دارد؛ البته تکرار عمل IVF سبب افزایش درصد موفقیت در این عمل می شود.

رعایت نکات زیر می تواند میزان موفقیت عمل آی وی اف را افزایش دهد:

• رژیم غذایی سالم شامل میوه، سبزیجات و غلات کامل
• در صورت مصرف لبنیات، از لبنیات پرچرب نظیر شیر، ماست و پنیر استفاده شود.
• نوشیدن آب فراوان
• مصرف پروتئین کافی
• استفاده از مکمل های مولتی ویتامین (تحت نظر پزشک)
• آموختن و به کارگیری راه های کنترل استرس

بیشتر بخوانید: چگونه یک آی وی اف موفق داشته باشیم؟

بهترین مراکز درمانی برای انجام IVF

حضور پزشکانی مجرب همانند دکتر عباس افلاطونیان، هزینه مناسب درمان و امکانات و تجهیزات مدرن توانسته است یزد را به قطب درمان ناباروری ایران تبدیل کند. پژوهشکده علوم تولید مثل یزد، یک مرکز تک تخصصی ویژه برای انجام روش های درمان ناباروری است که پذیرای زوج های نابارور از سراسر کشور و حتی سایر کشورها می باشد.

برای رزرو نوبت بهترین پزشکان درمان ناباروری دکمه زیر را کلیک کنید.

سوالات رایج درباره کاشت جنین

شرایط مسافرت بعد از انتقال جنین چیست؟

مسافرت بعد از انتقال جنین به‌ویژه با وسایل ایمن‌تری همچون قطار هیچ‌گونه منعی ندارد؛ اما درصورت سفر طولانی‌مدت با ماشین و اتوبوس و… باید خانم هر ۱ ساعت یک‌بار پیاده شود، کمی پیاده‌روی کند و اندکی مایعات بنوشد. ضمناً بانوان توجه کنند که پس از انجام آی وی اف، سفر به کشورهایی با امکان شیوع عفونت‌های خاص همچون ویروس زیکا خطرناک می‌باشد.

آیا می توان بعد از انتقال جنین به حمام رفت؟

همان‌طور که اشاره شد، استحمام پس از کاشت جنین ممنوعیتی ندارد؛ اما باید از حمام با آب بسیار گرم یا سونا و جکوزی و وان آب داغ پرهیز کرد.

کمردرد بعد از انتقال جنین نشانه چیست؟

یکی از شایع ترین عوامل بعد از انتقال جنین داشتن کمردرد هست. کمردرد در روز های اول بعد از انتقال جنین طبیعی و یکی از نشانه های بارداری می‌باشد به طوری که حتی در بارداری های طبیعی نیز وجود دارد. علت اصلی کمردرد بعد از انتقال جنین، تزریق آمپول و داروهای هورمونی است. هورمون ها، تحریک تخمدان و آماده سازی آندومتر می تواند باعث گرفتگی و کمردرد شود.

آیا انتقال جنین درد دارد؟

خیر؛ از آنجایی که این عمل تحت بیهوشی و استفاده از داروهای آرامبخش انجام می‌شود، فرد هیچ دردی را احساس نخواهد کرد.

آیا می توان بعد از انتقال جنین ورزش کرد؟

همان‌گونه که ذکر شد، صرفاً انجام ورزش‌های سنگین همچون دویدن در روزهای اولیه پس از انتقال جنین باید ترک شود تا از خطر آسیب‌دیدگی جنین و عدم لانه‌گزینی جلوگیری گردد. به عبارت دیگر، ورزش‌هایی همچون دو با ایجاد اختلال در جریان خون از رحم به دیگر اعضا، موجب اشکال در ضخیم شدن اندومتر رحم می‌شود.

با این حال، توصیه می‌شود بانوان _به‌ویژه زنانی که قبل از بارداری به‌طور منظم ورزش می‌کردند_، فعالیت‌های سبک‌تری مانند پیاده‌روی را همچنان ادامه دهند.